آگاه: در کشورهایی مانند ژاپن و کره، مصرف روزانه این محصولات به‌عنوان بخشی از فرهنگ غذایی مردم نهادینه شده است. در این کشورها محصولات پروبیوتیکی به‌صورت نوشیدنی یا خوراکی‌های مشابه لواشک در اختیار کودکان قرار می‌گیرد و این محصولات به بخشی جدایی‌ناپذیر از رژیم غذایی روزانه تبدیل شده‌اند. در اروپا نیز شاهد گسترش استفاده از این محصولات هستیم؛ به‌طور مثال، در صبحانه‌های اروپایی، نوشیدنی‌های پروبیوتیکی به‌وفور یافت می‌شود. در ایران اما زندگی صنعتی و شهری باعث کاهش دریافت میکروب‌های مفید از طریق غذاهای سنتی شده است. در واقع این میکروب‌های مفید در جریان پاستوریزه کردن موادغذایی از سیستم موادغذایی حذف می‌شود اما نکته اینجاست که حذف این مواد می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف و تاثیر آنتی‌بیوتیک‌ها بر بدن را کاهش دهد.

به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، یکی از دلایل اصلی مصرف بالای آنتی‌بیوتیک‌ها در کشور کاهش میزان میکروب‌های مفید در بدن است. به همین دلیل در بسیاری از کشورها این میکروب‌های مفید به‌صورت محصولات در قالب کپسول، ساشه و قطره برای کودکان به بازار عرضه شده‌اند. تحقیقات جدید علم پزشکی در این بخش نشان می دهد که وجود این پروبیوتیک‌ها برای دیابت، بیماری‌های متابولیک و حتی بیماری‌های مغز و اعصاب مانند ام‌اس، پارکینسون و آلزایمر تاثیر گذارند. درحال‌حاضر، ایران به‌لطف تلاش‌های شرکت‌های دانش‌بنیان و تحقیقات گسترده، به رتبه پنجم یا ششم جهانی در تولید دانش فنی مرتبط با پروبیوتیک‌ها دست یافته است. این موفقیت‌ها باعث شده‌اند که ایران به‌عنوان یکی از پیشروان این حوزه در منطقه شناخته شود. به اعتقاد کارشناسان، بازار جهانی پروبیوتیک‌ها تا سال۲۰۳۰ به ۱۰۰میلیارد دلار خواهد رسید و سهم ایران از این بازار باید حداقل یک‌میلیارد دلار باشد. برای دستیابی به این هدف، باید به بازارهای جهانی وارد شد و محصولات ایرانی را در سطح بین‌المللی معرفی کرد.
ایران با داشتن منابع غنی میکروبی و دانش فنی پیشرفته، می‌تواند به یکی از قطب‌های تولید و صادرات پروبیوتیک‌ها در جهان تبدیل شود. همچنین، باتوجه‌به افزایش جمعیت میانسال و شیوع بیماری‌های متابولیک و عصبی، تقاضا برای این محصولات در آینده افزایش خواهد یافت. به همین دلیل سرمایه‌گذاری در این بخش مهم به نظر می‌رسد.

دستاوردهای سلامت غذایی در دو دهه اخیر

مریم تاج‌آبادی، رییس انجمن پروبیوتیک و غذاهای فراسودمند به بررسی وضعیت و آینده این صنعت در ایران و جهان در گفت‌وگو با «آگاه» با اشاره به سخن معروف بقراط که «مرگ در روده نشسته است»، بر اهمیت روده و سیستم گوارش در حفظ سلامت انسان تاکید کرده و می‌گوید: «امروز می‌دانیم که سلامتی انسان در قدم اول به سیستم گوارش وابسته است. پروبیوتیک‌ها و غذاهای فراسودمند نقش مهمی در تقویت این سیستم ایفا می‌کنند.» وی سپس به تاریخچه فعالیت‌های ایران در این حوزه پرداخته و اضافه می‌کند: «قبل از سال۲۰۰۵، تحقیقات زیادی در زمینه پروبیوتیک‌ها در ایران انجام نشده بود اما با همت محققان و متخصصان، انجمن پروبیوتیک ایران در سال۱۳۸۹ تاسیس شد و توانست در سطح جهانی جایگاه خود را پیدا کند.» تاج‌آبادی اشاره کرد که ایران درحال‌حاضر در رتبه‌های ۵ و ۶ جهان در زمینه پروبیوتیک قرار دارد و این موفقیت نتیجه همکاری‌های مشترک محققان، اساتید و متخصصان است. او افزود: «اما برای حفظ این جایگاه و پیشرفت بیشتر، نیاز به تحقیقات و نوآوری‌های بیشتری داریم.» وی به رشد سریع بازار پروبیوتیک در دنیا اشاره کرد و گفت: «در سال۲۰۲۲، بازار جهانی پروبیوتیک به ۱۳۱میلیارد دلار رسید. ایران باید سهم خود را از این بازار بزرگ افزایش دهد. جایگاه علمی ایران باید حداقل ۱۰درصد از این بازار را به خود اختصاص دهد.»
این متخصص همچنین به چالش‌های موجود در صنعت پروبیوتیک در ایران اشاره کرده و می‌گوید: «متاسفانه در ایران، سهم محصولات پروبیوتیک در صنایع غذایی بسیار کم است. ما باید به‌سمت تولید محصولات پروبیوتیک با کیفیت حرکت کنیم تا بتوانیم در بازار جهانی رقابت کنیم.» وی یکی از مشکلات عمده در ایران را مصرف بالای آنتی‌بیوتیک‌ها دانسته و تاکید می‌کند «آنتی‌بیوتیک‌ها در ایران به‌طور غیرضروری مصرف می‌شوند و این مسئله باعث بروز مقاومت میکروبی در کشور شده است. استفاده از پروبیوتیک‌ها می‌تواند یکی از راه‌حل‌های موثر در کاهش مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها و پیشگیری از بیماری‌ها باشد.» وی به ضرورت تحقیقات بیشتر در زمینه پروبیوتیک‌ها و متابولیت‌های آنها اشاره کرده و می‌گوید: «برای پیشرفت بیشتر در این حوزه، باید به تاثیرات درمانی پروبیوتیک‌ها توجه ویژه‌ای داشته باشیم و محصولات جدیدی به بازار عرضه کنیم. این اقدام نه‌تنها به بهبود سلامت مردم کمک می‌کند، بلکه می‌تواند نقش مهمی در توسعه صنعت پروبیوتیک در ایران و جهان ایفا کند.»

غذاهای فراسودمند جریان منسجم در دنیا

ابراهیم شیخ، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز با اشاره به اینکه صنعت غذاهای فراسودمند نه‌تنها در ایران بلکه در سطح جهانی تبدیل به یک جریان منسجم و پیوسته شده است، می‌گوید: یکی از چالش‌های بزرگ در فرهنگ‌سازی و پیشبرد صنعت در کشور ما، مسئله کوتاه‌مدت‌نگری است. فعالیت‌ها و تلاش‌ها اغلب به‌صورت پراکنده و بدون تجمیع و هماهنگی پیش می‌روند و این امر مانع از تبدیل این تلاش‌ها به دستاوردهای بلندمدت و پایدار می‌شود. اما امیدواریم که با تلاش‌های مداوم، این روند تغییر کند و شاهد تحولاتی در این حوزه باشیم. او اضافه می‌کند: درمورد صنعت غذاهای فراسودمند، ما این بخش را به‌تازگی شروع کردیم درحالی‌که صد سال از آغاز این صنعت می‌گذرد. این نشان می‌دهد که هنوز در ابتدای راه هستیم و برای رسیدن به مقاصد بزرگ‌تر نیازمند همت، همکاری و استمرار در تلاش‌ها هستیم.
او اضافه می‌کند: یکی از مسائل مهمی که در این صنعت باید به آن توجه ویژه داشته باشیم، کیفیت غذا و تاثیر آن بر کیفیت زندگی افراد است. امروز به‌وضوح می‌بینیم که موضوع کیفیت در سطح جهانی اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده و در بسیاری از کشورها، به‌ویژه کشورهای پیشرفته، درحال تبدیل‌شدن به یک هدف اصلی است. همان‌طور که می‌دانیم، غذا یکی از نیازهای اساسی بشر است و از لذت‌بخش‌ترین فعالیت‌های انسان‌ها به شمار می‌آید. اما اگر بتوانیم این غذاها را به گونه‌ای تولید کنیم که هم لذیذ و هم سالم باشند، این قطعا گامی بزرگ در ارتقای کیفیت زندگی خواهد بود. در این راستا، صنعت پروبیوتیک‌ها نقشی اساسی ایفا می‌کند.
او اضافه می‌کند: صنعت پروبیوتیک‌ها و غذاهای فراسودمند، علاوه‌بر اینکه به ارتقای سطح کیفیت زندگی انسان‌ها کمک می‌کند، یک صنعت استراتژیک نیز به شمار می‌رود. در دنیای به‌هم‌پیوسته و وابسته‌ای که امروز در آن زندگی می‌کنیم، حتی یک تغییر کوچک در گوشه‌ای از جهان می‌تواند اثرات وسیعی داشته باشد؛ به‌عنوان مثال، انتشار ویروس‌ها از یک نقطه کوچک می‌تواند به‌سرعت در سطح جهانی گسترش یابد و چالش‌های زیادی به‌وجود آورد. اینجاست که صنعت پروبیوتیک می‌تواند در مقابله با بیماری‌های واگیردار و تقویت سیستم ایمنی بدن نقش بسزایی ایفا کند.
در این بین، متاسفانه یکی از مشکلاتی که در کشور ما وجود دارد، کمبود اطلاعات و تحقیق و توسعه کافی در این صنعت است. به‌ویژه در حوزه پروبیوتیک‌ها، نیاز به سرمایه‌گذاری‌های بیشتر در تحقیق و توسعه داریم تا این صنعت به شکلی پایدار و علمی در کشور رشد کند.
او اضافه می‌کند: در دهه گذشته، وضعیت تولید و رشد این صنعت در کشور ما چندان مطلوب نبوده است و آمارها نشان می‌دهد که صنعت پروبیوتیک‌ها عمدتا ازسوی تعداد محدودی از شرکت‌ها تولید می‌شود. از این رو، نیازمند رشد در حجم تولید و افزایش تعداد شرکت‌های فعال در این حوزه هستیم تا بتوانیم این صنعت را به جایگاه مناسب خود برسانیم.
او اضافه می کند: یکی از نکات مهم در این زمینه، بررسی روند رشد صنایع مرتبط با غذاهای فراسودمند و مقایسه آن با سایر صنایع مانند مکمل‌های ورزشی است. متاسفانه، در مقایسه با صنعت مکمل‌های ورزشی که در کشور ما رشد زیادی داشته، رشد صنعت غذاهای فراسودمند و پروبیوتیک‌ها بسیار کند بوده است. این یک تلنگر جدی برای مسئولان و فعالان این صنعت است که باید توجه بیشتری به آن داشته باشیم.
او بحث تحقیقات در این بخش را مهم ارزیابی کرده و تاکید می‌کند: یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها، کمبود بودجه و منابع مالی برای تحقیق و توسعه است. طبق آمار، از هر هزار تومان درآمد در شرکت‌های ایرانی، تنها سه تومان به تحقیق و توسعه اختصاص می‌یابد. این در حالی است که برای رشد و توسعه این صنعت، نیاز به سرمایه‌گذاری‌های کلان در تحقیق و توسعه داریم تا بتوانیم محصولات باکیفیت و علمی تولید کنیم.
شیخ ادامه می‌دهد: همچنین باید توجه داشته باشیم که در حوزه صادرات، ظرفیت‌های بسیاری برای پیشرفت داریم. در سال‌های اخیر، صادرات صنایع غذایی کشور رشد خوبی داشته است اما در زمینه صادرات غذاهای فراسودمند و پروبیوتیک‌ها، متاسفانه این رشد چندان محسوس نبوده است. امیدواریم باتوجه‌به ظرفیت‌های بزرگ صادراتی، بتوانیم به‌ویژه در این حوزه، گام‌های موثری برداریم. او اضافه می‌کند: باید بر این نکته تاکید کرد که صنعت غذاهای فراسودمند نه‌تنها به‌عنوان یک صنعت اقتصادی، بلکه به‌عنوان یک صنعت اجتماعی و استراتژیک نیز اهمیت دارد. این صنعت می‌تواند به‌طور مستقیم به بهبود سلامت جامعه و ارتقای کیفیت زندگی مردم کمک کند و از این رو، باید توجه ویژه‌ای به آن داشته باشیم. به همین دلیل، ضروری است که در کنار حمایت‌های اقتصادی و مالی، فرهنگ‌سازی و آگاهی‌رسانی در این حوزه نیز تقویت شود.

تحول آینده با فناوری‌های نوین

 عباس کبریایی‌زاده، رییس فدراسیون اقتصاد سلامت اتاق بازرگانی با اشاره به مطالعات آینده‌نگرانه از اهمیت فناوری‌های نوین مانند هوش مصنوعی، دیجیتال‌سازی و پزشکی شخصی ‌سازی‌ شده در تغییر ساختارهای سلامت و اقتصاد به «آگاه» می‌گوید: امروزه فناوری‌های یکپارچه درحال ورود به عرصه‌های مختلف ازجمله اقتصاد سلامت هستند. این فناوری‌ها می‌توانند تاثیر شگرفی بر فرآیندهای پزشکی، داروسازی و سلامت عمومی بگذارند. دیجیتال‌سازی و ادغام هوش‌مصنوعی در تشخیص و درمان، موجب تسریع روند کشف داروهای جدید و کاهش هزینه‌های درمانی خواهد شد. پروژه‌های بزرگی مانند نقشه‌برداری ژنوم انسانی که از سال۱۹۸۸ آغاز شده بود، هم‌اکنون به مرحله‌ای رسیده که امکان توسعه پزشکی شخصی‌سازی‌شده را فراهم کرده است. در آینده، پزشکی به‌سمت درمان‌های اختصاصی برای هر فرد حرکت خواهد کرد که این امر می‌تواند تحولی بنیادین در اقتصاد سلامت ایجاد کند.

آینده اقتصاد سلامت و چالش‌های آن

کبریایی‌زاده به تغییرات پیش‌بینی‌شده در اقتصاد سلامت جهانی پرداخت و با اشاره به برآوردهای انجام‌شده برای افق ۲۰۳۰ و ۲۰۵۰، هشدار داد که این تحولات می‌توانند چالش‌های جدیدی برای کشورها، به‌ویژه کشورهای درحال‌توسعه، ایجاد کنند.
وی خاطرنشان می‌کند: در سال‌های اخیر، حدود ۵۰درصد از اقتصاد سلامت جهان در اختیار کشورهای توسعه‌یافته بوده است. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که این سهم تا سال۲۰۳۰ به ۵۵درصد افزایش خواهد یافت، درحالی‌که کشورهای فقیر و دارای ضعف در حکمرانی، با کاهش سهم خود از این اقتصاد مواجه خواهند شد. این امر می‌تواند موجب تعمیق شکاف اقتصادی و بهداشت بین کشورهای پیشرفته و کشورهای کم‌برخوردار شود.
وی اضافه می‌کند: جهان درحال حرکت به‌سمت یک نظام سلامت نابرابر است. کشورهایی که از نظر اقتصادی و حاکمیتی دچار فقر هستند در آینده با چالش‌های جدی‌تری در حوزه سلامت مواجه خواهند شد. این مسئله می‌تواند بر نرخ امید به زندگی دسترسی به داروها و خدمات پزشکی و حتی اقتصاد خانوار تاثیر بگذارد.

ضرورت ورود به حوزه‌های نوین علم و فناوری

کبریایی‌زاده ضمن تاکید بر اهمیت سرمایه‌گذاری در حوزه‌های نوین علمی، به مباحثی مانند میکروبیوم‌ها و نقش آنها در ارتقای شاخص‌های سلامت اشاره کرده و ادامه می‌دهد: حوزه‌هایی مانند میکروبیوم‌ها و زیست‌فناوری نقش بسیار مهمی در توسعه اقتصاد سلامت دارند. سرمایه‌گذاری در این بخش‌ها می‌تواند علاوه بر بهبود سلامت عمومی، تاثیر چشمگیری در رشد اقتصادی کشورها داشته باشد. کشورهای پیشرو در این زمینه توانسته‌اند با تکیه بر فناوری‌های نوین، نظام سلامت خود را بهبود بخشیده و هزینه‌های درمانی را کاهش دهند به همین دلیل باید به این سمت حرکت کرد.

زندگی با فراسودمندها با تغییر سبک زندگی

 مصطفی قانعی، دبیر ستاد زیست‌ فناوری سلامت و فناوری‌های پزشکی، نیز با تاکید بر اهمیت پیش‌بینی و شخصی‌سازی در پزشکی آینده خاطرنشان می‌کند: «پزشکی آینده دیگر تنها به درمان بیماری‌ها محدود نمی‌شود. پزشکی آینده باید قادر باشد به فرد بگوید که در سنین خاص چه بیماری‌هایی ممکن است به سراغ او بیاید و از این طریق، درمان‌های شخصی‌سازی‌شده و پیشگیرانه را به او ارائه دهد.»
دکتر قانعی با اشاره به پیشرفت‌های فناوری‌های جدید به توانایی‌های دستگاه‌ها برای پیش‌بینی بیماری‌ها اشاره کرده و می‌گوید: «این دستگاه‌ها می‌توانند پیش‌بینی کنند که فردی در آینده ممکن است به بیماری‌هایی مانند سرطان مبتلا شود. این اطلاعات، علاوه‌بر اینکه فرد را آگاه می‌کند، به او این امکان را می‌دهد که برای پیشگیری از بیماری‌ها اقدامات لازم را انجام دهد.» وی همچنین درمورد پیشرفت علم پزشکی در آینده می‌گوید: «هر فرد باید درمانی مطابق با ویژگی‌های شخصی خود دریافت کند؛ به‌عنوان مثال، در زمینه پیشگیری از سرطان، باید به سبک زندگی فرد توجه کنیم و رژیم غذایی و فعالیت‌های ورزشی او را تغییر دهیم تا از بروز بیماری جلوگیری کنیم.» دکتر قانعی در ادامه به نقش مکمل‌های غذایی و پروبیوتیک‌ها در پیشگیری از بیماری‌ها اشاره کرد و گفت: «پروبیوتیک‌ها می‌توانند در جلوگیری از بیماری‌ها موثر باشند اما در کنار اینها، تغییرات در سبک زندگی افراد نقش حیاتی دارد.»
قانعی در خصوص چالش‌های صنعت سلامت می‌گوید: «صنایع مختلف باید به موج آینده توجه کنند و خود را با تحولات پیش‌رو تطبیق دهند؛ برای مثال، صنایع غذایی باید محصولات خاصی برای گروه‌های هدف تولید کنند. اگر صنایع نتوانند خود را با نیازهای آینده تطبیق دهند، در رقابت‌های جهانی شکست خواهند خورد.»
وی همچنین به نقش فناوری‌های دیجیتال در تحول پزشکی اشاره کرده و می‌گوید: «ورود فناوری‌های دیجیتال به سلامت این امکان را می‌دهد که فرد خود مراقبت‌های بهداشتی خود را انجام دهد. این تغییرات به افراد این امکان را می‌دهد که خودشان به کنترل وضعیت سلامت خود بپردازند. پزشکی آینده متفاوت از امروز خواهد بود و در ۱۰سال آینده، این تحولات به‌طور کامل مشاهده خواهد شد. صنایع باید برای این تغییرات آماده شوند و در جهت پیشرفت حرکت کنند تا در رقابت‌های جهانی موفق باشند.»

بازگشت سلامتی به مردم
وحید مفید، فوق‌تخصص تغذیه با اشاره به اینکه بر اهمیت اصلاح الگوی تغذیه در کاهش بیماری‌های غیرواگیر تاکید می‌کند که تغییر سبک زندگی، منجر به افزایش این بیماری‌ها شده که علاوه‌بر هزینه‌های سنگین اقتصادی، سلامت جامعه را نیز تحت‌تاثیر قرار داده است. وی همچنین نقش کلیدی غذاهای فراسودمند و پروبیوتیک‌ها در بهبود سلامت جامعه را موردبحث قرار داد و تصریح کرد که بازگرداندن مواد مغذی حذف‌شده از رژیم غذایی مردم می‌تواند روند صعودی بیماری‌های غیرواگیر را کنترل کند، چراکه باوجود پیشرفت‌های علمی کشور در این حوزه، همچنان نیاز به توسعه فرهنگ مصرف و تجاری‌سازی این محصولات وجود دارد.

لزوم اصلاح سبک زندگی

 دکتر حسین رستگار، رییس مرکز تحقیقات حلال سازمان غذا و دارو نیز به «آگاه» می‌گوید: یکی از مسائل مهم در حوزه سلامت، مقدم دانستن پیشگیری بر درمان است. برای تحقق این هدف، لازم است سبک زندگی و الگوی مصرف غذایی اصلاح شود. بسیاری از بیماری‌ها ناشی از تغذیه نامناسب، مصرف مواد غذایی ناسالم و عادات نادرست زندگی هستند.
به اعتقاد او، اصلاح سبک زندگی شامل تغییر در عادات تغذیه‌ای، کاهش مصرف موادغذایی مضر و افزایش استفاده از محصولات سالم و مفید است؛ برای مثال، باید از مصرف موادغذایی حاوی نگهدارنده‌ها و سموم شیمیایی کاسته شود و در مقابل، مصرف مواد طبیعی و ارگانیک افزایش یابد. موادغذایی پروبیوتیک مانند کفیر و سایر فرآورده‌های سنتی که در گذشته رواج داشتند، نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی و سلامت بدن دارند. متاسفانه، امروزه بسیاری از افراد به مصرف فست‌فودها و نوشابه‌های مضر روی آورده‌اند که تاثیر منفی بر سلامت عمومی دارد. رستگار توضیح می‌دهد: علاوه بر تغذیه، سبک زندگی از جنبه‌های دیگری نیز بر سلامت تاثیرگذار است. حتی شرایط استرس‌زا و رفتارهای غیراخلاقی مانند دروغ‌گویی و کلاهبرداری، باعث ضعف سیستم ایمنی و کاهش میکروبیوت‌های مفید بدن می‌شود. در مقابل، کاهش استرس و بهبود روابط اجتماعی می‌تواند تاثیر مثبتی بر سلامت فردی و اجتماعی داشته باشد. به اعتقاد او، سازمان‌های دولتی و نهادهای مرتبط با سلامت باید در زمینه ترویج سبک زندگی سالم، فرهنگ‌سازی و ارائه محصولات سالم به مردم گام بردارند؛ علاوه‌بر این، حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و تولیدکنندگان داخلی برای عرضه محصولات سالم، می‌تواند تاثیر بسزایی در بهبود وضعیت سلامت جامعه داشته باشد.

لزوم کاهش تصدی‌گری دولت و افزایش نقش مردم

او توضیح می‌دهد: یکی از مسائل مهم در این حوزه، لزوم کاهش تصدی‌گری دولت و واگذاری امور به بخش خصوصی و نهادهای مردمی است. دولت باید نقش نظارتی خود را تقویت کرده و فضا را برای فعالیت انجمن‌ها، صنایع و سندیکاهای مرتبط فراهم کند. در این صورت، اقدامات انجام‌شده اثرگذاری بیشتری خواهد داشت و سلامت عمومی جامعه بهبود خواهد یافت. در نهایت، همگرایی نهادهای مختلف، حمایت از تولید داخلی، فرهنگ‌سازی مناسب و اصلاح سبک زندگی می‌تواند به کاهش بیماری‌ها و افزایش سلامت عمومی منجر شود. این یک مسئولیت همگانی است که نیازمند همکاری دولت، صنعت و مردم است.

اهمیت غذای سالم در اقتصاد کشور 

 محمود نجفی عرب، رییس اتاق بازرگانی تهران در گفت‌وگو با «آگاه» با اشاره به کاهش نرخ سرمایه‌گذاری، مشکلات صادراتی و اهمیت توسعه صنایع دانش‌بنیان، بر ضرورت اتخاذ سیاست‌های حمایتی تاکید کرد.  نجفی‌عرب از کاهش شدید نرخ سرمایه‌گذاری در کشور ابراز نگرانی کرده و می‌گوید: «از سال ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۲، میزان سرمایه‌گذاری در کشور ۴۵درصد کاهش داشته است. این روند نشان‌دهنده فرسودگی ماشین‌آلات، عدم نوسازی زیرساخت‌های صنعتی و نبود سرمایه‌گذاری جدید است که تاثیر مستقیمی بر تولید ناخالص داخلی (GDP) و اشتغال کشور دارد.» وی با اشاره به اینکه نرخ تشکیل سرمایه در سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۲ به‌حدی کاهش یافته که تنها معادل استهلاک سرمایه‌های موجود بوده است، خاطرنشان می‌کند که این موضوع به معنای عدم توسعه و پیشرفت در حوزه‌های صنعتی و اقتصادی است و اگر این روند ادامه پیدا کند، آسیب‌های جدی به اقتصاد کشور وارد خواهد شد.
رییس اتاق بازرگانی تهران همچنین به مشکلات موجود در حوزه صادرات اشاره کرد و می‌افزاید: «یکی از مسائل مهمی که با آن مواجه هستیم، بازگشت محصولات صادراتی به کشور به‌دلیل عدم رعایت استانداردهای بین‌المللی است. بسیاری از محصولات کشاورزی و غذایی ما، از جمله سبزیجات و میوه‌ها، به دلیل مشکلات مربوط به باقی‌مانده سموم و استانداردهای کیفی، در بازارهای خارجی مانند روسیه و عراق با مشکل مواجه می‌شوند، به همین دلیل سازمان‌های مختلف ازجمله وزارت بهداشت و سازمان ملی استاندارد باید در حوزه سلامت و کیفیت مواد غذایی نقش پررنگ‌تری ایفا کنند. در بسیاری از کشورها، یک نهاد مشخص مسئول سلامت مواد غذایی است اما در ایران این مسئولیت میان چند سازمان تقسیم شده و باعث ایجاد ناهماهنگی شده است.

نجفی‌عرب به اهمیت توسعه صنایع دانش‌بنیان اشاره کرد و می‌گوید: «برنامه‌ریزی شده است که در برنامه هفتم توسعه، سهم صادرات محصولات دانش‌بنیان از سه درصد به هفت درصد افزایش یابد. این امر نیازمند حمایت بیشتر از شرکت‌های دانش‌بنیان و سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین است.» وی همچنین به آمارهای معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری اشاره کرده و می‌افزاید: «درحال‌حاضر، بسیاری از محصولات دانش‌بنیان در حوزه‌هایی مانند فناوری اطلاعات، سلامت و داروسازی توسعه یافته‌اند اما تاثیر این بخش در GDP کشور همچنان کمتر از یک درصد است. برای افزایش سهم اقتصاد دانش‌بنیان، باید سیاست‌های تشویقی و سرمایه‌گذاری‌های هدفمندتری انجام شود.»
رییس اتاق بازرگانی تهران با اشاره به وضعیت اقتصادی کشور و چالش‌های پیش‌روی تولیدکنندگان، خاطرنشان می‌کند: «بخش خدمات در اقتصاد ایران سهم بالایی دارد اما برای ایجاد تعادل در اقتصاد، باید حمایت بیشتری از بخش تولید و صنایع دانش‌بنیان صورت گیرد.» وی در پایان تاکید می‌کند: «اقتصاد کشور برای رشد و توسعه نیازمند سیاست‌های حمایتی پایدار، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها، رفع موانع صادراتی و تقویت نقش بخش خصوصی است. اگر این مسائل مورد توجه قرار نگیرد، مشکلاتی همچون کاهش اشتغال، رکود اقتصادی و افت درآمدهای ارزی ادامه خواهد داشت.»