آگاه: امروز (هشتم آوریل) در تقویم میلادی سالروز درگذشت پابلو روئیز پیکاسو، نقاش برجسته اسپانیایی است. هنرمندی که برخلاف بسیاری از هنرمندان بنام جهان که در سن کم از دنیا رفتند، عمر نسبتاً طولانی داشته و در هشتم آوریل سال ۱۹۷۳ در سن ۹۲ سالگی در فرانسه چشم از دنیا می‌بندد.

روزانه ۵ هزار نفر از این نمایشگاه بازدید می‌کنند
این روزها در موزه هنرهای معاصر تهران نمایشگاهی با عنوان «پیکاسو در تهران» برپاست که شامل ۷۹ اثر از آثار پابلو پیکاسو، منتخب ۹ اثر از آثار هنرمندانی ایرانی متأثر از پیکاسو ازجمله بهرام دبیری، بهمن محصص، جلیل ضیاءپور، محسن وزیری مقدم، محمدعلی شیوا (کاکو)، گارنیک درهاکوپیان، هانیبال الخاص و پروانه اعتمادی و همچنین منتخبی از آثار هنرمندان خارجی هم‌دوره‌ای پیکاسو مانند ژرژ براک، رابرت دلونه، فرنان لژه و خوان میرو که از آثار گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران هستند، می‌شود. همچنین ویدئوهایی مرتبط با موضوع نمایشگاه و گرافیک موشن به نمایش درآمده است.این نمایشگاه زیر نظر رضا دبیری‌نژاد که در حال حاضر سرپرست موزه هنرهای معاصر هم است، شکل‌گرفته و فؤاد نجم‌الدین و شراره صالحی از مشاوران علمی آن هستند. «پیکاسو در تهران» از ۲۱ اسفندماه ۱۴۰۳ برپا شد اما شلوغی‌های آخر سال تاثیری بر حضور علاقه‌مندان نداشت و خیلی زود صف‌های طولانی درهمان ایام ابتدایی افتتاح جشنواره و سپس در نوروز جلوی در موزه تشکیل شد.
بنا به گفته سرپرست موزه هنرهای معاصر، نمایشگاه «پیکاسو در تهران» در مدت ۱۸ روز بیش از ۵۵ هزار نفر از این نمایشگاه دیدن کردند و این رقم یعنی روزانه ۵ نفر به موزه آمدند که رقم قابل‌توجهی برای این مکان فرهنگی است. نمایشگاه «پیکاسو در تهران» در ۹ گالری موزه هنرهای معاصر برپاست که ابتدای هر گالری معرفی آن بخش آمده است؛ اما بیانیه این نمایشگاه در ابتدای آن و در بروشور آمده به شرح زیر است: پابلو پیکاسو (۱۹۷۳_۱۸۸۱) از قله‌های هنر مدرن است که بر بسیاری از جنبش‌های هنری پس از خود تأثیر گذاشته است. شهرت پیکاسو نه‌تنها در دنیای هنر، بلکه در میان طیف گسترده‌ای از مردم سراسر جهان، گواهی بر اهمیت جایگاه اوست. این شهرت و جایگاه در جامعه ایران نیز ملموس است.
در دهه‌های نخست سده بیستم میلادی، نقاشان مدرن با این پرسش اساسی روبه‌رو شدند که مرز میان تصویر و نقاشی با دیگر رسانه‌ها کجاست. حاصل این مواجهه، تجربه‌هایی مفصل بود: از ابداع کلاژ و سرهم‌سازی تا چاپ و چیدمان و نقاشی‌های نوری.
تجربه زیست پیکاسو در این سال‌ها و استقبالش از تکنیک‌های نوآورانه همچون چاپ، نه‌تنها به او فرصت داد تا خلاقیت فردی‌اش را بپروراند، بلکه زمینه حضور گسترده‌اش در عرصه‌های متنوع هنری و امکان یادگیری بیشتر و تجربه‌های فراگیرتر را برای او فراهم آورد.
نمایشگاه «پیکاسو در تهران» روایتی است از زندگی پیکاسو و دوره‌های هنری که از سر گذرانده است. در این روایت در موزه هنرهای معاصر تهران، نمونه‌هایی از آثار هنرمندان هم‌دوره با پیکاسو نیز به نمایش گذاشته شده که با او در سبک‌ها و نگرش‌ها همراه بوده‌اند. همچنین کوشیده شده تا به تأثیر پیکاسو بر هنرمندان ایرانی نیز توجه شود. نمایشگاه حاضر، روایتی است که امکان تأمل و بازاندیشی در تاریخ هنر معاصر جهان و ایران را فراهم می‌آورد.»

چرا «پیکاسو در تهران» مورد استقبال قرار گرفت؟
اما شاید برای خیلی‌ها این سؤال مطرح شود که چرا این نمایشگاه در کشورمان تا این حد مورد استقبال قرار گرفته است؟ پاسخ ساده و کوتاه به این سؤال به این قرار است که کار خوب دیده می‌شود. اما دلایل جزئی دیگری که موجب این ‌همه شوروحال برای دیدن یک نمایشگاه شده، ارزشمندی آثار است. در این نمایشگاه، بسیاری از آثار پیکاسو که تاکنون دیده نشده به نمایش درآمده است.
مجموعه «تروماکیا» یا «هنر گاوبازی» یکی از آثار ارزشمند پیکاسو شامل ۲۶ قطعه آکواتینت است که در قالب پورتفولیو با ۲۶۱ نسخه منتشر شده است. این مجموعه در موزه‌های بزرگ جهان، ازجمله موما (MoMA) نگهداری می‌شود. چاپ آکواتِنت یا چاپ تیزابی سایه‌دار یا چاپ آب مرکبی یک شیوه چاپ دستی از خانواده چاپ فلزی است. آثار شاخصی همچون «نقاش و مدلش»، «پنجره‌ای باز به خیابان پنتی یور»، «بابون و بچه‌اش» و «زن گریان ۱، ۳، ۴» پیکاسو از گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران نیز در این نمایشگاه ارائه شده است.

سلفی با آثار پیکاسو
علاوه‌بر این، شیوه ارائه آثار، چینش آنها، نورپردازی و توضیحات کامل برای هر بخش از دیگر جذابیت‌های این نمایشگاه است. به ‌بیان‌ دیگر یکی از اصلی‌ترین جذابیت‌های این نمایشگاه برپایی آن در ساختمانی است که معماری خاصی دارد و با یک نورپردازی مناسب هم فضای مناسبی برای هنردوستان فراهم آورده هم کسانی که دوست دارند در این فضا از خود و آثار عکس بگیرند که البته عمده این افراد مربوط به نسل z و متولدین دهه ۷۰ و ۸۰ هستند.
اتفاقا یکی از مهم‌ترین نکات این نمایشگاه، حضور پررنگ جوانان و دانشجویان رشته هنر است که در کمتر رویداد فرهنگی هنری دیده می‌شود. علاوه‌بر اینکه کیفیت برگزاری این نمایشگاه نزدیک به نمایشگاه‌های جهانی است و برای هر بازدیدکننده‌ای حس خوب ایجاد می‌کند. بازدید از این نمایشگاه برای دانشجویان رشته هنر و نقاشی می‌تواند در حد یک کلاس درس باشد. تماشاگر عادی هم علاوه‌بر حظ بصری از آثار با شخصیت یک هنرمند معروف جهان بیشتر آشنا می‌شود؛ مثلاً ممکن است خیلی‌ها ندانند که پیکاسو علاوه‌بر نقاشی کار چاپ، سفالگری، طراحی تئاتر و شعر گفتن هم انجام می‌داده است و این‌ها همه توضیحاتی است که در طول بازدید از نمایشگاه با آن آشنا می‌شوید.
ضمن اینکه در چند بخش از این نمایشگاه ویدئوهایی با موضوع آثار پیکاسو نمایش داده می‌شود که بسیاری از بازدیدکنندگان با شوق به تماشای آن می‌نشستند. در بخش پایانی نمایشگاه هم مُهرهایی با کاغذ روی یک میز گذاشته شده تا تماشاگران با آنها برای خود یک کارت‌پستال طراحی کنند و به یادگار از این نمایشگاه داشته باشند.

موزه هنرهای معاصر ،سوژه موردعلاقه نسل‌های جدید و جوان شده
دبیری‌نژاد که این نمایشگاه زیر نظر او برپاشده در خصوص استقبال از این نمایشگاه گفت: یکی از دلایل این امر، شناس‌بودن نام پیکاسو در بین هنرمندان و علاقه‌مندان دنیای هنر است؛ در نتیجه مردم دوست دارند آنچه را که در جریان است از نزدیک ببینند. همچنین در ایران کمتر پیش آمده است که آثار هنری معتبر جهانی به نمایش درآیند و کمتر افرادی فرصت این را داشته‌اند که بتوانند در کشورهای دیگر آثار هنری مهم را ببینند.
سرپرست موزه هنرهای معاصر تهران بیان کرد: جدا از نقشی که موزه‌ها می‌توانند در آشنایی مردم با تاریخ و هنر داشته باشند، حتی فرصت تجربه‌کردن رفتار اجتماعی را هم به مردم می‌دهند. در حقیقت موزه هنرهای معاصر دخالتی در تشکیل صف بازدید از نمایشگاه نداشت، ولی مردم به‌تدریج این تجربه را پیدا کردند که خودشان به یک اقدام خودجوش دست بزنند، صف تشکیل دهند، مسیر بازدید را کنترل کنند و هماهنگ‌کننده شکل و کیفیت بازدید باشند؛ به‌صورتی که وقتی تعداد بالایی از مخاطبان در حال بازدید از آثار موزه بودند، این کار را در سکوت و آرامش انجام می‌دادند. توجه مخاطبان به آثار و واسطه‌های بیانی، علاقه آنها به خواندن اطلاعات آثار و تماشای فیلم‌ها بیانگر اشتیاق نسل جوان برای گذراندن چنین تجربه‌ای است.
او همچنین درباره علت حجم بالای استقبال از نمایشگاه «پیکاسو در تهران» گفت: این تجربه نمایشگاهی به دلیل نوع روایتگری و واسطه‌های بیانی، کیفیت بازدید در موزه‌ها را تغییر می‌دهد؛ چرا که به‌علت فرصت‌های پیش آمده برای موزه‌ها مخاطب‌سازی می‌کنیم و از مخاطبان عمومی به مخاطب‌های جدی و علاقه‌مند می‌رسیم. در تجربه‌های قبلی نمایشگاهی موزه هنرهای معاصر حداکثر تعداد بازدیدکننده‌ها بین ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ نفر بود؛ گویی اکنون موزه هنرهای معاصر در حال تبدیل‌شدن به سوژه مورد علاقه نسل‌های جدید و جوان است که می‌تواند محلی برای تجربه، آموزش عمومی و آشنایی بیشتر با هنر هم باشد.
این کارشناس موزه و موزه‌داری در پایان توضیح داد: بخش قابل‌توجهی از استقبال در روزهای اخیر به‌خاطر مسافران نوروزی بود که به تهران آمده بودند. همچنین عمده این مخاطبان متولدان دهه‌های ۷۰ و ۸۰ بودند که کمتر فرصت داشته‌اند از نمایشگاه‌های قبلی موزه بازدید کنند. این افراد از نسلی هستند که فرصت بیشتری برای آموزش هنری داشته‌اند و حداقل آشنایی را با هنر، نام‌ها و موضوعات هنری دارند و دوست دارند چنین تجربه‌ای را داشته باشند.
«پیکاسو در تهران» با همکاری و موافقت وزارت میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری، کاخ‌موزه نیاوران و به‌عنوان فعالیتی مشترک بین موزه‌های تهران، در گالری‌های موزه هنرهای معاصر تهران برگزارشده و تا ۳۱ اردیبهشت‌ماه، همه‌روزه به‌جز دوشنبه‌ها از ساعت ۱۰ تا ۱۹ در موزه هنرهای معاصر تهران میزبان علاقه‌مندان است.