آگاه: دونالد ترامپ، رییس‌جمهور ایالات متحده، در نخستین سفر خارجی خود در دوره دوم ریاست‌جمهوری‌اش، به عربستان سعودی سفر کرده است. این سفر با هدف تقویت روابط اقتصادی و امنیتی با کشورهای خلیج‌فارس، به‌ویژه عربستان، انجام شده و بر محور جذب سرمایه‌گذاری‌های عظیم و امضای قراردادهای مهم در حوزه‌های مختلف متمرکز است. ترامپ که روز سه‌شنبه در سفری رسمی راهی خاورمیانه شده است، پس از استقبال از سوی محمد بن‌سلمان، ولیعهد سعودی در فرودگاه ریاض، با تشریفات پر زرق‌وبرق وارد دربار سلطنتی سعودی شد و بلافاصله در کاخ یمامه ریاض به رایزنی با مقامات سعودی پرداخت.
در تصاویر ویدیویی، ترامپ، هنگام پخش سرود ملی آمریکا در دربار سلطنتی سعودی، در حال ادای احترام نظامی دیده شد. همچنین ده‌ها تن از اعضای خاندان سلطنتی سعودی در هنگام ورود ترامپ و بن سلمان به دربار، به آنها ادای احترام کردند. تور خاورمیانه ترامپ که از روز سه‌شنبه ۱۳ می آغاز شده است و تا ۱۶ همین ماه (۲۳ تا ۲۶ اردیبهشت) ادامه خواهدداشت، سفر به عربستان سعودی، قطر و امارات متحده عربی را شامل می‌شود.
اولین روز سفر ترامپ به عربستان سعودی
سفر رییس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، به عربستان سعودی در روز سه‌شنبه، با برنامه‌ریزی دقیقی آغاز شد که نشان‌دهنده اهمیت روابط دو کشور و تلاش برای تقویت همکاری‌های اقتصادی و امنیتی است. این سفر که به‌عنوان بخشی از یک سفر بزرگ‌تر به خاورمیانه انجام می‌شود، در روز اول خود شامل دیدارهای مهم و نشست‌های کلیدی بود.
برنامه سفر: ترامپ در ساعت ۹:۴۵ صبح به وقت محلی وارد فرودگاه بین‌المللی ملک خالد شد و تنها ۲۵ دقیقه بعد، به سمت هتل ریتز کارلتون ریاض حرکت کرد. ورود سریع او به هتل نشان‌دهنده برنامه فشرده‌ای است که برای این سفر در نظر گرفته شده بود.
در ساعت ۱۱:۵۰ صبح، رییس‌جمهور آمریکا به دربار سلطنتی عربستان رفت و در جلسه‌ای با کابینه دولت عربستان شرکت کرد. این دیدار که در ساعت ۱۲:۰۰ آغاز شد، فرصتی بود تا دو طرف درباره مسائل کلیدی منطقه‌ای و بین‌المللی گفت‌وگو کنند. اهمیت این جلسه در تقویت روابط دوجانبه و بحث درباره همکاری‌های امنیتی و اقتصادی مشهود بود.
بعدازظهر، ترامپ، دوباره به ریتز کارلتون بازگشت و در ساعت ۱۶:۳۵ به سمت مرکز کنفرانس بین‌المللی ملک عبدالعزیز حرکت کرد. او در این مرکز در مجمع سرمایه‌گذاری عربستان و آمریکا شرکت کرد که به بررسی فرصت‌های سرمایه‌گذاری و تجارت میان دو کشور اختصاص داشت. این نشست نشان‌دهنده تمایل عربستان برای جذب سرمایه‌های خارجی و تقویت اقتصاد غیرنفتی خود بود.
سفر ترامپ در ساعت ۱۹:۵۰ بعدازظهر ادامه یافت و او به منطقه الطریف در دیریه رفت. این منطقه تاریخی، محل برگزاری ضیافت شام دولتی عربستان بود که در ساعت ۲۰:۱۵ آغاز شد. حضور ترامپ در این ضیافت نشان‌دهنده تلاش عربستان برای نمایش فرهنگ و تاریخ خود به مهمانان خارجی بود.
سفر ترامپ به عربستان سعودی، نه‌تنها به تقویت روابط دوجانبه کمک می‌کند، بلکه همچنین فرصتی برای بحث درباره چالش‌های مشترک منطقه‌ای مانند تروریسم و امنیت انرژی فراهم می‌آورد. برنامه فشرده روز اول سفر نشان‌دهنده اراده قوی دو کشور برای همکاری بیشتر در زمینه‌های اقتصادی و امنیتی است. در نهایت، ورود ترامپ به ریتز کارلتون در ساعت ۲۲:۲۵ به وقت محلی، پایان روز اول سفر او را رقم زد. این سفر می‌تواند تاثیرات قابل‌توجهی بر روابط آمریکا و عربستان سعودی داشته باشد و زمینه‌ساز همکاری‌های جدید در آینده باشد.
چرا عربستان سعودی به‌عنوان مقصد نخست انتخاب شد؟
انتخاب عربستان سعودی به‌عنوان نخستین مقصد خارجی ترامپ، در دوره دوم ریاست‌جمهوری‌اش، نشان‌دهنده اهمیت راهبردی روابط واشنگتن و ریاض در زمینه‌های انرژی، امنیت و مقابله با نفوذ ایران در منطقه است. در دوره نخست ریاست‌جمهوری‌اش نیز، ترامپ عربستان را به‌عنوان نخستین مقصد خارجی خود انتخاب کرده بود. این انتخاب، نمادی از اهمیت روابط دوجانبه و تلاش برای تقویت همکاری‌های اقتصادی و امنیتی میان دو کشور است.
روزنامه الاخبار در یادداشتی درباره سفر دونالد ترامپ، رییس‌جمهور آمریکا به منطقه نوشت: ترامپ سفر منطقه‌ای خود را با ورود به عربستان سعودی آغاز کرده و قرار است پس از آن به قطر و امارات نیز سفر کند. این سفر، نخستین سفر رسمی خارجی ترامپ از زمان آغاز دوره دوم سیاسی او محسوب می‌شود، هرچندپیشتر به دلیل شرکت در مراسم تشییع پاپ فرانسیس در واتیکان، یک سفر رسمی دیگر نیز داشته است.
به‌رغم تفاوت‌هایی که این سفر با نخستین سفر خارجی او در دوره اول ریاست‌جمهوری‌اش به عربستان دارد، نقطه اشتراک اصلی آنها به بازگشت ترامپ به واشنگتن با دستاوردهای مالی تریلیونی مربوط می‌شود. بنابر گزارش‌ها، عربستان متعهد به سرمایه‌گذاری حدود یک تریلیون دلار در اقتصاد آمریکا طی ۱۰ سال آینده شده است که ۱۰۰ میلیارد دلار از آن به فروش تسلیحات اختصاص دارد. در همین حال، تلاش محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان برای کسب دستاوردهای سیاسی، ازجمله توقف موقت جنگ در غزه و گام‌هایی در مسیر عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی، به نتیجه ملموسی نرسیده است.
گزارش‌ها حاکی از آن است که ترامپ حتی از ارائه یک توافق‌نامه دفاعی رسمی نیز خودداری کرده و صرفا وعده‌ای شفاهی مبنی بر حمایت آمریکا از عربستان در صورت حمله به آن توسط برخی طرف‌ها را داده است.
موضوع برنامه هسته‌ای عربستان یکی از معدود محورهایی است که ممکن است به‌عنوان دستاورد این سفر معرفی شود. منابع آمریکایی اعلام کرده‌اند که احتمال امضای توافقی در زمینه «همکاری‌های صلح‌آمیز هسته‌ای» میان ریاض و واشنگتن وجود دارد، با این وجود آمریکا همچنان بر اعمال محدودیت‌هایی در زمینه غنی‌سازی اورانیوم و بازرسی‌های بین‌المللی اصرار دارد.
ترامپ پس از عربستان، راهی دوحه خواهد شد؛ جایی که قرار است از توافقی به ارزش دو میلیارد دلار برای فروش پهپادهای MQ-۹ Reaper و قراردادهایی در بخش هوانوردی با شرکت بوئینگ رونمایی کند. همچنین قطر وعده داده است که در حوزه‌های نوین همچون هوش مصنوعی در آمریکا سرمایه‌گذاری گسترده‌ای انجام دهد. در همین راستا، هدیه شخصی قطر به ترامپ که شامل یک فروند هواپیمای لوکس بوئینگ ۷۴۷ به ارزش ۴۰۰ میلیون دلار بود، توجه رسانه‌ها را به خود جلب کرده است. در امارات نیز ترامپ با وعده سرمایه‌گذاری ۱.۴ تریلیون دلاری طی ۱۰سال آینده مواجه خواهد شد. این سرمایه‌گذاری‌ها عمدتا در زیرساخت‌های هوش مصنوعی، انرژی و صنایع پیشرفته آمریکا متمرکز خواهد بود.
نکته قابل‌توجه در سفر جدید ترامپ به کشورهای حوزه خلیج‌فارس، غیبت نشست‌های گسترده عربی و اسلامی است که در سفر نخست او برگزار شده بود. در حالی که پیشتر محمد بن سلمان در ریاض میزبان چندین نشست در سطح سران با حضور گسترده کشورهای اسلامی و عربی بود، این بار ترامپ به صورت جداگانه با مقامات هر کشور حوزه خلیج‌فارس دیدار می‌کند.
به نظر می‌رسد هدف اصلی ترامپ در این سفر، جذب منابع مالی کلان از متحدان منطقه‌ای است، بی‌آنکه تعهدات سیاسی مشخصی در قبال آنها ارائه دهد. در همین راستا، با وجود هزینه‌های تریلیون دلاری، همچنان مشخص نیست که کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس توانسته باشند در مقابل، امتیازات راهبردی مورد نظر خود را از ترامپ کسب کنند.
قراردادها و توافق‌های کلیدی
در جریان این سفر، توافق‌نامه‌های متعددی میان دو کشور امضا شده است:
سرمایه‌گذاری ۶۰۰ میلیارد دلاری عربستان در آمریکا: ولیعهد محمد بن سلمان تعهد داده است طی چهار سال آینده این مبلغ را در بخش‌های مختلف اقتصادی آمریکا سرمایه‌گذاری کند.
توافقات در حوزه‌های فناوری و انرژی: قراردادهایی در زمینه‌های هوش مصنوعی، انرژی، فضا و صنایع دفاعی میان شرکت‌های آمریکایی و سعودی منعقد شده است.
تفاهم‌نامه‌های اقتصادی: در حاشیه نشست سرمایه‌گذاری در ریاض، شرکت‌های بزرگ آمریکایی مانند Nvidia،BlackRock و Google حضور داشته و تفاهم‌نامه‌هایی با طرف‌های سعودی امضا کرده‌اند.
همراهان ترامپ در سفر
همراهان ترامپ در سفر به عربستان، نیز موضوعی بود که توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. در این سفر، ترامپ توسط هیاتی بلندپایه از مقامات دولتی و مدیران ارشد شرکت‌های فناوری و سرمایه‌گذاری همراهی می‌شود. ازجمله افراد برجسته حاضر در نشست‌های این سفر می‌توان به ایلان ماسک و مارک زاکربرگ اشاره کرد.
اهمیت سفر برای غرب آسیا
این سفر در شرایطی انجام می‌شود که منطقه با چالش‌های متعددی مواجه است.
تنش‌های ایران و اسرائیل: با ادامه جنگ در غزه و افزایش تنش‌ها میان ایران و اسرائیل، ترامپ تلاش می‌کند نقش میانجی را ایفا کرده و زمینه‌سازی برای توافقات آتی را فراهم کند.
رقابت با نفوذ چین: با افزایش حضور اقتصادی چین در منطقه، آمریکا تلاش دارد با تقویت روابط اقتصادی و امنیتی با کشورهای خلیج‌فارس، نفوذ خود را حفظ کند.
توسعه پروژه‌های بزرگ در عربستان: پروژه‌هایی مانند نئوم نیازمند سرمایه‌گذاری و فناوری‌های پیشرفته هستند که همکاری با شرکت‌های آمریکایی می‌تواند در تحقق آن مؤثر باشد.
سفر ترامپ به عربستان در دوره دوم ریاست‌جمهوری‌اش، نشان‌دهنده تلاش برای تقویت روابط اقتصادی و امنیتی با کشورهای خلیج‌فارس و مقابله با چالش‌های منطقه‌ای و جهانی است. با امضای قراردادهای کلان و حضور مدیران ارشد شرکت‌های فناوری، این سفر می‌تواند تأثیرات بلندمدتی بر معادلات منطقه‌ای و بین‌المللی داشته باشد.
نظر شما