۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۴ - ۲۳:۴۰
کد خبر: ۱۳٬۱۳۴

خاموش از کنار آن عبور می‌کنیم

سید مرتضی مفیدنژاد ـ روزنامه‌نگار

در تاریخ سی ام اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۳ رهبر انقلاب سیاست‌های کلی «جمعیت» را که براساس بند یک اصل ۱۱۰ قانون اساسی و پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام تعیین شده است، ابلاغ کردند.

آگاه: در ابتدای این ابلاغیه ۱۴ بندی آمده بود:
«با عنایت به اهمیت مقوله جمعیت در اقتدار ملی؛ باتوجه به پویندگی، بالندگی و جوانی جمعیت کنونی کشور به عنوان یک فرصت و امتیاز؛ در جهت جبران کاهش نرخ رشدجمعیت و نرخ باروری در سال‌های گذشته، سیاست‌های کلی جمعیت ابلاغ می‌گردد. با در نظر داشتن نقش ایجابی عامل جمعیت در پیشرفت کشور، لازم است برنامه‌ریزی‌های جامع برای رشد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور متناسب با سیاست‌های جمعیتی انجام گیرد. همچنین ضروری است با هماهنگی و تقسیم کار بین ارکان نظام و دستگاه‌های ذیربط در این زمینه، اقدامات لازم با دقت، سرعت و قوت صورت گیرد و نتایج رصد مستمر اجرای سیاست‌ها گزارش شود.»
حدود هشت سال بعد در سال ۱۴۰۱ ایشان در پیامی به فعالان حوزه جمعیت اشاره کردند: «با سلام به همه‌ کسانی که دلسوزانه و عاقبت‌اندیشانه به فعالیت در حوزه‌ جمعیت روی آورده‌اند و با تشکر از مسئولانی که در مجلس و دولت به چاره‌جویی برای نجات کشور از آینده‌ هولناک پیری جمعیت می‌پردازند، بار دیگر تاکید می‌کنم که تلاش برای افزایش نسل و جوان شدن نیروی انسانی کشور و حمایت از خانواده، یکی از ضروری‌ترین فرائض مسئولان و آحاد مردم است.»  به طور کلی جمعیت و پویایی آن آثار و پیامدهای متعدد و مهمی برای هر کشور یا منطقه به دنبال دارد که مستلزم برنامه‌ریزی و سیاستگذاری جامع و دقیق است. بدون شناخت عمیق و تخصصی از تحولات جمعیتی ویژگی و ساختار آن تدوین سیاست‌های جمعیتی موثر و پایدار نیست. از این رو اساتید علم جمعیت شناسی و محققین و فعالین این حوزه، نقش عمده‌ای در انجام پژوهش‌های جمعیتی مساله محور و کاربردی دارند. ایجاد و توسعه بستر پژوهشی و نهادینه‌کردن مطالعات جمعیتی و همچنین در نظر گرفتن بودجه به منظور انجام تحقیقات و همکاری‌های پژوهشی فراهم و امکان انتقال نتایج پژوهشی به سیاست‌های جمعیت در کشور را تسهیل کند. کشور ما نباید این انگاره مهم را از نظر دور نگه دارد که میزان باروری کل از حدود هفت فرزند به ازای هر زن در دهه ۱۳۶۰، به کمتر از دو فرزند در دهه ۱۳۸۰ کاهش یافت.
در نیمه اول دهه ۱۳۹۰ به دلایل مختلف از عدد ۸/۱ به دو افزایش داشتیم، ولی از نیمه دوم دهه ۹۰ به دلیل بحران‌های اقتصادی و مالی به همراه عدم اجرای صحیح سیاست‌های حمایتی از خانواده و فرزندآوری، باروری از نیمه دوم دهه ۹۰ شروع به کاهش کرد و در سال ۱۳۹۸ به سطح ۸/۱ فرزند به ازای هر زن رسید. این کاهش باروری در تمام مناطق جغرافیایی و برای همه زیر گروه‌های اجتماعی و جمعیتی رخ داده است. در همین راستاست که طبق نمودار منتشره از سوی اداره آمار در صورت ادامه این روند نزولی شاهد بحران جمعیتی خواهیم بود. 
اینکه چه عوامل و فاکتورهایی در این رخداد موثر است، در حال حاضر موضوع بحث ما نیست و قصد نداریم تا وزن مولفه‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را بسنجیم، اما یک هشدار را باید جدی بگیریم و آن اینکه به نظر می‌رسد موضوع کاهش موالید و آمار پایین فرزندآوری از اولویت بسیاری از دستگاه‌های نظام خارج شده است و در انباشت مسائل متفرقه گم شده است. هر چند که چند سال قبل مجلس لایحه‌ای هم به این عنوان تصویب کرد، اما کارشناسان معتقدند بسیاری از آن موارد امروز کارآیی لازم را ندارد. به هر حال نیاز به یک اعلام فوریت ملی و تشکیل جلسات در سطح سران سه قوه داریم که ادامه این مسیر با روند فعلی بسیار نگران‌کننده و خطرناک است.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.