۲۲ تیر ۱۴۰۴ - ۱۵:۴۷
کد خبر: ۱۴٬۵۰۸

جنگ ملی، هویت ملی می‌سازد جنگ مذهبی، هویت مذهبی

دکتر محمدحسین شیخ شعاعی ـ آگاه مسائل اندیشه

در این یادداشت به طور خلاصه توضیح چرایی تقویت هویت ملی در دفاع ۱۲ روزه و بر اساس آن، ایده‌ای برای حل معمای ملت - امت تقدیم می‌شود. همچنین بسط این ایده می‌تواند به طراحی مدلی در سازگاری ملیت و مذهب کمک کند.

آگاه: به طور طبیعی هر چیزی که در تو مورد هجمه قرار بگیرد و تو مجبور شوی از آن دفاع کنی، در تو تقویت می‌شود. اگر به جنبه‌ای از شخصیت تو حمله و نفی شود، برای آنکه از آن محافظت کنی، ناچار خواهی بود آن را برجسته‌تر از قبل به نمایش بگذاری و برجسته‌تر بسازی. هر کدام از ما به عنوان عضوی از واحد ملیت، آنگاه که به آن حمله شود، به همان اندازه که احساس خطر کنیم، برای تعظیم و تقویت آن دست‌به‌کار میشویم؛ حتی شده در وجود خودمان و پیش خودمان. به همین ترتیب اگر جنبه دیگری از هویت ما تهدید شود، آن را وجه وحدت و بازسازی هویت خویش می‌سازیم. 
در جنگ ۱۲ روزه هویت ملی ایرانیان به این دلیل تقویت شد که تلقی عمومی، حمله به ایران بود و نه چیز دیگری و چنانچه انگاره دشمن که حمله به جمهوری اسلامی بود، به برداشت غالب تبدیل می‌شد، این فقط می‌توانست به تقویت هویت انقلابی بخشی از مردم منجر شود نه بیش از آن. این که چه عواملی باعث شد ایران و ایرانی هدف این تجاوز تلقی شوند، جای خود؛ اما این واقعیت که مردم به نشانه‌هایی نیاز داشتند تا این تصویر را بپذیرند، نباید مغفول واقع شود. در هر موقعیت مشابه، شناسایی و مخابره نشانه‌هایی برای تثبیت روایت مطلوب باید به‌موقع و در حد کمال ممکن انجام شود و اگر قصد داشتیم چیزی فراتر از ملیت را در هویت مردمی تقویت کنیم، به نشانه‌های نیاز داریم که نشان دهیم چنین چیزی از هویت شما، مورد حمله دشمن بوده است. اگر در دفاع ۱۲ روزه اخیر، دوگانه ملیت - امت دوباره طرح شد به این دلیل بود که در ذهنیت جامعه دوگانه‌ای درباره آنچه مورد حمله واقع شده است، وجود داشت. خوشایند ماجرا این بود که مردم به سرعت بر محور ملیت گردآمدند و از توطئه‌های بعدی جلوگیری کردند اما هشدار ماجرا این است که اگر این ملیت از طریق یا شکل دیگری مورد دفاع قرار گیرد، مقبولیت این شکل مواجهه با آمریکا و رژیم صهیونیستی، خدشه برمی‌دارد؛ چنانکه در برخی اظهارنظرها این شبهه که اساسا چرا زمینه چنین جنگی از سوی ما ایجاد شد و ملیت ما را در معرض تهدید قرار داد؟ تقلیل‌دادن دعوای تمدنی میان جبهه عدالت‌خواهان ظلم‌ستیز و جبهه مستکبران انسان‌ستیز به دشمنی یک قوم با قومی دیگر، میدان نبرد را از اساس عوض می‌کند.
دعوایی میان ملت‌گرایی و امت‌گرایی وجود ندارد اگر این درک پدید آید که این ملت، اکنون مغز امتی هستند که مورد تجاوز گسترده‌ تاریخی و تمدنی قرار گرفته است. باید روشن ساخت که درک خاص ما به عنوان یک ملت، از اسلام به عنوان نماد عدالت‌خواهی، باعث دشمنی صهیونیست به عنوان نماینده استکبار و چکیده تمدن غرب شده است، نه صرفا ایرانی‌بودن ما. ایرانی بودن ما در ارتباطی که با حق پیدا کرده است، دشمن‌تراش است؛ وگرنه ایران سازگار با این توحش مدرن، می‌تواند دوستی عمیق و وفادار برای اربابان قلدر دنیا باشد. نمود هویت ملی در جنگ ۱۲ روزه ایران و رژیم صهیونیستی، هم نعمت بود ازاین‌جهت که بخشی از امکانات نرم ما را نمایان ساخت و البته هشدار بود ازاین‌جهت که این هویت باید به طور مداوم در ارتباط با آرمان‌های ما بازسازی و بازنمایی شود.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.