آگاه: او در بدو ورود به ریاض با بیان اینکه بحث مسائل منطقه هدف اصلی سفر بنده است، گفت: امیدوار هستیم که رایزنی‌های ما بتواند به شرایط بهتری برای فلسطین، لبنان و صلح منطقه منجر شود. وزیر امورخارجه کشورمان در عربستان درحال رایزنی و مذاکره با سعودی‌ها بود که عصر همان روز (چهارشنبه) خبر رسید «محمدباقر قالیباف» رییس مجلس شورای اسلامی نیز در رأس یک هیات پارلمانی، تهران را به مقصد دوشنبه ترک کرد. این سفر به دعوت مقامات عالی کشور تاجیکستان صورت گرفت و رییس مجلس در این سفر با رستم امامعلی رییس مجلس ملی، محمدطاهر ذاکرزاده رییس مجلس نمایندگان و امامعلی رحمان رییس‌جمهوری تاجیکستان دیدار و گفت‌وگو کرد. حضور و سخنرانی در کنفرانس «سی‌امین سالگرد قانون اساسی جمهوری تاجیکستان» و همچنین پیگیری برای تحکیم روابط پارلمانی و تسهیل ارتقای روابط اقتصادی، فرهنگی و سیاسی بین دو کشور از دیگر اهداف سفر قالیباف به دوشنبه بود. او ظهر جمعه، «دوشنبه» را به مقصد تهران کرد و باید منتظر نتایج «دیپلماسی پارلمانی» رییس مجلس دوازدهم در ایستگاه تاجیکستان باشیم. آخرین پازل سفرها ازسوی رییس‌جمهوری تکمیل شد؛ او عصر پنج‌شنبه ۱۹مهرماه با بدرقه رسمی محمدرضا عارف، معاون اول ریاست‌جمهوری، حجت‌الاسلام محسن قمی، معاون امور بین‌الملل دفتر مقام معظم رهبری و تعدادی از اعضای دولت عازم عشق‌آباد شد.
شرکت در همایش بین‌المللی «ارتباط متقابل زمان‌ها و تمدن‌ها-مبنای صلح و توسعه» که به مناسبت سیصدمین سالگرد مختومقلی فراغی، شاعر بزرگ ترکمن برگزار می‌شود و رایزنی با قربانقلی بردی محمداف رهبر ملی و رییس مصلحت خلق ترکمنستان، سردار بردی محمداف رییس‌جمهوری ترکمنستان و ولادیمیر پوتین رییس‌جمهوری از مهم‌ترین برنامه‌های مسعود پزشکیان در این سفر است.
ترکمنستان، چهارمین مقصد از سفرهای خارجی رییس دولت چهاردهم بعد از عراق، نیویورک و قطر است؛ اولین سفر وی برای تحکیم روابط با همسایه غربی ایران، دومین سفر برای شرکت در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد و سومین نیز برای مذاکراتی درمورد محور مقاومت صورت گرفت. او پیش از ترک تهران در گفت‌وگویی با اشاره به اولویت اعلامی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران برای تقویت روابط با همسایگان گفته بود: «در این سفر در دیدار با سران کشورهای همسایه درباره گسترش همکاری‌های اقتصادی، روابط تجاری، سرمایه‌گذاری‌های مشترک و همکاری در زمینه‌های نفت، گاز و برق گفت‌وگوهایی خواهیم داشت. امیدوارم این سفر دستاوردهای خوبی در زمینه ایجاد همبستگی، همدلی و تقویت ارتباطات اقتصادی و تجاری داشته باشد.»
رایزنی‌های رییس‌جمهوری در ترکمنستان
رییس‌جمهوری شب پنج‌شنبه وارد عشق‌آباد شد و از صبح جمعه دیدارها و رایزنی‌های خود را آغاز کرد. وی در دیدار با «قربانقلی بردی محمداف» بر توسعه تعاملات میان ایران و ترکمنستان تاکید کرد و در حاشیه حضور در همایش بین‌المللی «ارتباط متقابل زمان‌ها و تمدن‌ها-مبنای صلح و توسعه» نیز با «ولادیمیر پوتین» به گفت‌وگو و تبادل‌نظر پرداخت و با بیان اینکه ارتباط ما با روسیه صمیمانه و راهبردی است، ضمن ابراز خرسندی از فرصت دیدار با همتای روس خود گفت که: از نظر اقتصادی و فرهنگی، ارتباطات ما روزبه‌روز تقویت شده و قوی‌تر می‌شود. روند روبه‌رشد همکاری‌های ایران و روسیه باتوجه‌به اراده رهبران عالی دو کشور به ضرورت تقویت این ارتباطات باید تسریع شود.
یکی از مباحث مهمی که احتمالا در این سفر از سوی هیات ایرانی مطرح می‌شود، سطح ارتقای روابط تجاری ایران و ترکمنستان است. از زمان آغازبه‌کار دولت چهاردهم، رییس‌جمهوری نشان داده تعامل با همسایگان را در دستورکار قرار داده و چه به‌صورت گفت‌وگوهای تلفنی و چه در قالب رایزنی‌های حضوری و سفرهای رسمی این موضوع (تعامل و ارتقای روابط) را دنبال و پیگیری می‌کند و به‌خصوص ترکمنستان که سهم ما از کل تجارت این کشور، تنها ۱۲.۵درصد است.
در نیمه نخست سال جاری نیز بیش از ۷۰۲هزار تن کالای غیرنفتی به ارزش ۲۳۹میلیون و ۸۷۹هزار و ۲۸۶دلار، از کشورمان به کشور ترکمنستان صادر شد که این میزان از لحاظ وزنی ۱۲.۱درصد و از لحاظ ارزش ۱۴.۶درصد از ۶ماه نخست سال قبل بیشتر بوده است. در سال۲۰۲۳ حدود ۳.۵میلیارد دلار کالا از سراسر جهان به ترکمنستان فروخته شده که ایران با فروش ۴۴۵میلیون دلار به این کشور، حدود ۱۲.۵درصد از سهم بازار نیازمندی‌های ترکمنستان را به خود اختصاص داده است.
لزوم ارتقای روابط تجاری تهران با عشق‌آباد
امید رحیمی، کارشناس حوزه آسیای مرکزی ضمن بیان این مطلب با بیان اینکه ترکمنستان یکی از شرکای تجاری اصلی ایران بود که بنا به دلایل مختلف این تجارت کاهش پیدا کرد، گفت: علی‌رغم رشد سال‌های اخیر، همچنان شاید مبادلات تجاری دو کشور کمتر از ۲۰ الی ۲۵درصد نسبت‌به یک دهه قبل (پیش از سال۱۳۹۴) است. از این جهت بازیابی این مبادلات تجاری می‌تواند یکی از اهداف بسیار مهم رییس‌جمهوری باشد.
وی در پاسخ به این سوال که «ترکمنستان برای مشارکت در راهگذر شمال- جنوب چه برنامه‌ای دارد؟»، افزود: این کشور از ابتدا عضو راهگذر شمال- جنوب شد و درحال‌حاضر نیز می‌تواند مسیرهای ریلی و جاده‌ای را در اختیار این راهگذر قرار دهد. مهم‌ترین آن مسیر ریلی شرق خزر است که از اینچه‌برون در ایران به قزاقستان و سپس به روسیه متصل می‌شود و یکی از مسیرهای بسیار مهم در راهگذر شمال- جنوب محسوب می‌شود.
کارشناس آسیای مرکزی با بیان اینکه علاوه‌براین ایران و ترکمنستان در مجامع ترانزیتی دیگر مانند «موافقتنامه عشق‌آباد» عضو هستند و همکاری می‌کنند که می‌تواند در چهارچوب روابط حمل‌ونقل مدنظر قرار بگیرد، می‌گوید: فراتر از آنها، در ترانزیت انرژی هم دو کشور همکاری‌های خوبی را داشتند و تقریبا یک‌سال پیش سوآپ گاز ترکمنستان از طریق ایران به آذربایجان از سر گرفته شد. رحیمی گفت: درحال‌حاضر نیز عراق مذاکراتی را با ترکمنستان برای واردات گاز آغاز کرده و ایران می‌تواند برای عراق یک مسیر خوب سوآپ باشد. برای کشورهای دیگر ازجمله ترکیه و پاکستان نیز چنین فرصتی وجود دارد. از همین رو ظرفیت‌های ژئواکونومیک ایران و ترکمنستان فراتر از راهگذر شمال- جنوب، در سطح بالاتر و چندجانبه‌ای قابلیت پیگیری دارد.
رییس‌جمهوری به مناسبت سیصدمین سالگرد «مختومقلی فراغی» در عشق‌آباد حضور دارد، اما حضور او و هیات همراه می‌تواند نتایج مهمی را در ارتقای روابط دو کشور ایران و ترکمنستان داشته باشد. براین اساس، افزایش سطح روابط تجاری ما با ترکمنستان می‌تواند سوغاتی خوب رییس‌جمهوری از دوشنبه به تهران باشد، چراکه ترکمنستان در زمینه تجارت جایگاه قابل‌توجهی دارد و تقویت تجارت با این کشور به معنای تقویت تجارت با تمام کشورهای آسیای مرکزی است.
نظر شما