آگاه: طی ۲۴ساعت گذشته، چندین انفجار در شهر اشغالی ادلب و مقرهای فرماندهی تروریستهای تکفیری صورت گرفته و این مقرها زیر آتش جنگندههای سوری و متحدان دولت قانونی سوریه قرار گرفته است. منابع عربی نیز روز گذشته خبر دادند که ارتباط بسیاری از گروههای تروریستی که وارد حلب شده بودند با مقرهای فرماندهی تروریستها قطع شده است.
اخبار تاییدنشدهای نیز از کشته شدن «ابومحمد الجولانی» سرکرده تروریستهای مهاجم در ششمین حمله از ۹حمله هوایی سوریه و متحدانش به مرکز فرماندهی اصلی گروه تروریستی تحریرالشام حکایت دارد. روز گذشته، برخی منابع خبری اعلام کردند که الجولانی، سرکرده گروه تروریستی تحریرالشام یا همان جبههالنصره سابق، در بمباران مقر اصلی این گروه تروریستی در شهر ادلب، ازسوی جنگندههای روسیه، به هلاکت رسیده است. طبق اعلام این منابع، رسانه تروریستهای تحریرالشام، تایید کرده که الجولانی ازسوی یک اسکادران سوخو۳۴ نیروی هوایی روسیه بهوسیله بمبهای سنگرشکن، کشته شده است.
در همین راستا، رسانهها اعلام کردند نیروهای موشکی سوریه تعدادی موشک تاکتیکی Ss-۲۱Scrab را بهسمت اتاقهای عملیات تروریستها در ادلب پرتاب کردند. از سوی دیگر، روز گذشته خبر رسید که پس از ورود نیروهای کمکی گسترده ارتش عربی سوریه به شهر حماه با هماهنگی مستشاران ایرانی، اعضای تحریرالشام تحت حمایت ترکیه درحال فرار از حومه حماه هستند. تلویزیون سوریه نیز اعلام کرد که طی سه روز گذشته، تلفات تروریستها در سه محور حلب، ادلب و حماه به هزار نفر رسیده است. وزارت دفاع سوریه نیز از اعزام نیروهای نظامی کمکی و تجهیزات سنگین و راکتانداز بیشتر به حومه شمالی حماه خبر داد. در بیانیه صادره از ناحیه وزارت دفاع سوریه تصریح شده بود نیروی هوایی کشور و روسیه بهصورت مشترک، حملات علیه محورهای مختلف حرکت تروریستهای فراری و مقرهای آنها در حومه حماه را تشدید کردهاند. این حملات هوایی بادقت به اهداف اصابت کرده است و طی آن، دهها تروریست کشته و زخمی شدند. از سوی دیگر باید توجه داشت که با پخش شدن تروریستها در مناطق مختلف سوریه، از قدرت عملیاتی و اثرگذاری آنان کاسته میشود. باتوجهبه پشتیبانی هوایی ارتش روسیه و سوریه و فقدان این عنصر مهم برای تروریستها، اگر ارتش و محور مقاومت در چند روز آینده بتوانند شرایط را کنترل کنند، سرکوب و پاکسازی تروریستها کاملا امکانپذیر است.
ماهیت کثیف تروریستهای تکفیری
اما تروریستهای تکفیری با انتشار ویدیویی از ورود خود به حسینیههای شیعیان در سوریه و لگدمال کردن پرچمهای عزاداری، وعده دادند که بعد از اشغال سوریه به سراغ شهر کربلای معلی میآیند. این امر بیانگر ماهیت کثیف تروریستهای تکفیری است که قصد هتک حرمتِ «اعتاب مقدسه» و «مشاهده مشرفه» را دارند. شهرهای اهل سنت نیز باتوجهبه خاطره وحشتناک سلطه تکفیریها و داعش با شدت و حدّت بیشتری نسبتبه شهرهای سنتی حامی حزب بعث به صفوف مبارزه با تروریستهای تکفیری میپیوندند.
کُردها نیز با ارتش سوریه برای مقابله با تکفیریهای وابسته به اردوغان ائتلاف کردهاند. در واقع، کردهای مخالف نظام سوریه نیز که خطر تسلط اردوغان و تروریستهای مورد حمایت او را درک کردهاند، برای مقابله با دشمن مشترک به کمک ارتش سوریه در حلب آمدهاند. روز گذشته، اخبار درگیری بین تروریستهای ارتش آزاد سوریه (مخالفان اسد) با نیروهای کُرد (قسد) در منطقه «حربل» مخابره شد. همچنین کُردهای سوریه موفق به نابودی یک گروه از تروریستها در نزدیکی محله شیخ مقصود در حلب شدند. رسانههای وابسته به تروریستها، در عرصه جنگ روانی نیز فعال هستند و بهصورت مستمر برای سست کردن اراده نیروهای ارتش سوریه، اخبار کذبی درخصوص وقوع کودتا در سوریه را منتشر میکنند؛ حال آنکه خبر کودتا در دمشق و فرار بشار اسد و معامله روسیه بر سر او صددرصد دروغ است. همچنین روز گذشته ویدیویی از اعترافات تروریستهای دستگیرشده در سوریه منتشر شد؛ این تروریستها معترف بودند که تجهیزات و امکاناتشان را ترکیه داده و آنکارا روزی ۱۰هزار لیر به هر نفر حقوق میدهد.
بازی با کارت سیاه تروریسم!
اما پس از بررسی شرایط میدانی در سوریه، تحلیلهای منتشره درخصوص تحولات میدانی در جبهه سوریه نیز خالی از لطف نیست؛ آنچه مسلم است آن است که عدهای از بازیگران منطقهای و فرامنطقهای بار دیگر در سوریه به پدیده تروریسم متوسل شدهاند؛ پدیدهای که همچون یک بومرنگ، دیر یا زود به سراغ آنها نیز خواهد آمد. محمدباقر قالیباف، رییس مجلس شورای اسلامی در این خصوص تصریح کرد که طراحان تحرکات تروریستی در سوریه بدانند بازی با کارت سیاه تروریسم روزی دامن خود آنان را در سرزمینشان خواهد گرفت. اما سید عباس عراقچی، وزیر امورخارجه کشورمان نیز برای انتقال پیام ایران به دولت سوریه، عازم دمشق شد و پیش از عزیمت به این شهر، اعلام کرد که ما قاطعانه از ارتش و دولت سوریه حمایت میکنیم.
تبدیل بحران به فرصت در سوریه
شهید حاج قاسم سلیمانی تعبیری نغز داشت و میگفت: فرصتی که در تهدیدها و بحرانها هست در خود فرصتها نیست. بر همین اساس، مدیریت هوشمندانه تحولات سوریه در روزهای پیشرو میتواند به خلاص شدن از شر تروریستهای تکفیری فتح ادلب (که در توافق آستانه مورد توافق قرار گرفت در اختیار شورشیها بماند) منجر شود. همچنین تبدیل کردن تهدید ایجادشده در سوریه به فرصت با مدیریت هوشمندانه میتواند حضور ایران را در سوریه بهدلیل برقراری امنیت و مبارزه با تروریستها تثبیت کند و فشار به رژیم صهیونیستی از جبهه جولان تقویت شود.
«یووال نوح هراری» نظریهپرداز معروف رژیم اسرائیل در یادداشتی نوشته که ما در یک حلقه آتش و تله ایرانیها گرفتار شدیم. ایران دستور اعزام مستشاران نظامی کشور خودش را به لبنان نداد، عراقیها، افغانها، تاجیکها، آذریها و پاکستانیها به کمک لبنان نرفتند! اما دارند دهها هزار نیرو به سوریه با کمک نیروهای ویژه روسیه اعزام میکنند؟ نه! این تله است! ما در تله ایران افتادیم.
اما عملیاتی که طی آن تروریستهای تکفیری در روز چهارشنبه هفته گذشته (۲۷ نوامبر۲۰۲۴) کلید زدند «ردع العدوان» نام دارد که از اتاق عملیات نظامی واقع در ادلب مدیریت میشود با پیشروی سریع از چندین محور بهسوی شهر حلب آغاز شد و درگیری سوریه وارد سطح جدیدی از بحران شد. مهمترین عاملی را که باعث شکلگیری نبرد فعلی و بازگشت شرایط به وضعیت پیش از مارس ۲۰۲۰ شده است میتوان تمایل بازیگران مختلف به کنترل، تثبیت و تقویت مواضع خود در مناطق تحت نفوذ و گسترش این مناطق به نفع خود عنوان کرد. دولت سوریه همواره با استفاده از «صبر راهبردی» بهدنبال دور زدن هرگونه راهکار سیاسی بوده و هیات تحریرالشام هرگز راهبرد نظامی خود را کنار نگذاشته است. بااینحال، شواهد نشان میدهد که تصمیم برای اجرای این عملیات در این موقعیت زمانی، با توجه ویژه به ضربههای وارده به نیروهای وابسته به ایران در لبنان و سوریه اخذ شده است. همچنین، درگیری پیشینی روسیه در جنگ اوکراین، بهویژه با شدت گرفتن نبرد در جبهه کورسک و نیز چراغ سبز غرب به اوکراین برای استفاده از موشکهای غربی در هدف قراردادن عمق خاک روسیه نیز نقش موثری در این تصمیم داشته است. همچنین نمیتوان ارتباط این عملیات با کندی مذاکرات عادیسازی روابط میان آنکارا و دمشق را انکار کرد که به پیششرطهای مذاکراتی به بنبست رسیده بود.
تغییر رویکرد تروریستها
سرعت پیشرفت عملیات نظامی اعجابآور بود. ارتش سوریه که از حمایتهای ایران و نیروی هوایی روسیه بهره میبرد در برابر گروههایی مانند تحریرالشام در حلب و ادلب ضعیف عمل کرد. در مقابل، هماهنگی بالای مخالفین در سطح میدانی و استفاده آنها از رسانه برای کنترل روایتها تأثیرگذار بود. هیئت تحریر الشام با ایجاد یک اتاق عملیات ویژه، امکان پیوستن برخی گروههای «ارتش ملی» را فراهم کرده و عملیات را بهعنوان یک عملیات اپوزیسیون سوری معرفی میکند. این تغییر روابط میان هیئت تحریر و سایر گروهها، عملیات را وارد مرحله جدیدی میکند. هدف تحریرالشام از ایجاد اتاق عملیات جدید این است که خود را بهعنوان مهمترین عامل تعیینکننده در تصمیمگیری جنگ علیه نظام سوریه معرفی کند.
این جنگ با اهداف محدود آغاز شد و موقعیت میدانی فرصت را برای گسترش آن فراهم کرد اما هنوز در مراحل ابتدایی قرار دارد. احتمال گشایش محورهای جدید وجود دارد که تحولات آینده منطقه را با دو سناریو مواجه خواهد کرد. سناریو نخست، بازگشت به تفاهمات کاهش تنش است؛ عملیات با اهداف محدود برای گسترش مساحتهای کنترلشده نزدیک به ادلب، توقف حملات ارتش سوریه آغاز شد. این عملیات بهگونهای طراحی شد که مساحت کنترلشده در محدوده مناطق کاهش تنش باقی بماند و سازوکارهای آستانه حفظ شود. با گذر زمان، فرصت تحقق این اهداف کاهشیافته و نتایج نبردها در غرب حلب تعیینکننده خواهد بود. درنهایت، منطقه به وضعیت عدم قطعیت پیش از مارس ۲۰۲۰ بازخواهد گشت. سناریوی دوم، پایان تفاهمات قبلی است؛ طبق این سناریو، با ورود گروههای مسلح به حلب، توقف تنش و نظارت آستانه پایان مییابد و سوریه وارد دور جدیدی از درگیری خواهد شد. این وضعیت یا منجر به توافقات جدید ترکیه-روسیه بر اساس وضعیت میدانی میشود، یا موجب شروع درگیریهای طولانیمدت میشود که پیشبینی نتایج آن هنوز دشوار است.
تغییر قریبالوقوع صحنه نبرد در روزهای آتی
یک طراحی در چند مرحله صورتگرفته تا پیشروی تروریستها در سوریه کُند و متوقف گشته و سرکوب و ضدحمله آغاز شود. گسیل جیش سوری به خطوط اولیه و مهار دشمن، ورود بمبهای دقیق و جنگندهها از روسیه برای اجرای سنگینترین آتشباری هوایی و زمینی مشترک، ورود و سازماندهی نیروهای مقاومت، علیالخصوص رزمندگان مقاومت عراق و ایران و آغاز پاتک به دشمن به آنسوی مرزهای توافقات آستانه و سوچی، بخشهایی از طراحی صورت گرفته است. در همین حین سیدعباس عراقچی عازم دمشق شد تا پیام حمایت همهجانبه جمهوری اسلامی ایران از دولت سوریه و پاسخ مثبت به درخواست دمشق را بدهد. وی سپس به آنکارا سفر کرد تا پیامدهای همراستایی ترکیه با رژیم صهیونی را به مقامات ترکی گوشزد کند.
باتوجهبه استعداد حاضر قوای متحد، امکان آزادسازی مناطق سقوط کرده و حتی فراتر از آن وجود دارد اما موفقیت طرح فوق الزاماتی دارد؛ در وهله اول، نیروهای سوری باید بتوانند خطوط باقیمانده را حفظ و شتاب دشمن را بگیرند. از سوی دیگر، روسیه باید زودتر تدارکات لجستیکی لازم را به سوریه تزریق کند. همچنین ماموریت سیاسی تهران، باید توافق با مسکو باشد؛ نباید اجازه داد با رد و بدل شدن امتیازاتی، روسیه ترمز جنگ را بکشد و باز هم وارد بازی نفاق اردوغان شود تا غده سرطانی تروریستهای تکفیری در ادلب باقی بماند.
نظر شما