شاهنامه فردوسی
-
درنگی بر ابتذال سلبریتی‌ها و سقوط یک ارزش
عیارسنجی خورشید کار شب‌پره شد
در روزگاری که مرز میان طنز و ابتذال چنان باریک شده که گاهی تشخیص آن غیرممکن است، برخی از چهره‌های شناخته‌شده در رسانه‌های اجتماعی بی‌محابا از خطوط قرمز عبور می‌کنند. این روزها، رفتارهای ضد فرهنگ و حاشیه‌ساز سلبریتی‌ها به پدیده‌ای آشنا تبدیل شده اما آنچه اخیرا رخ داد، جراحتی عمیق‌تر بر تن فرهنگ ملی ایران بر جای گذاشت.
-
فهرستی از انیمیشن‌های حال خوب‌کن برای عبور از روزهای پس از جنگ
انیمیشن؛ جهان امید و قصه
زهرا بذرافکن - خبرنگار گروه فرهنگ: در دورانی که جهان با تنش و اخبار ناگوار دست‌به‌گریبان است و ذهن و روح انسان‌ها، به‌ویژه در مناطق درگیر بحران، نیازمند آرامش و تسکین است، هنر همچون پناهگاهی امن عمل می‌کند. در میان فرم‌های گوناگون هنر، انیمیشن جایگاهی منحصربه‌فرد دارد. این مدیوم با درهم شکستن مرزهای واقعیت و خیال به ما اجازه می‌دهد تا پیچیده‌ترین مفاهیم عاطفی و اجتماعی را در بستری دلنشین و غیرمستقیم تجربه کنیم. انیمیشن با زبان بصری جهانی خود، می‌تواند داستان‌هایی از شجاعت، همدلی و امید را روایت کند که بدون سنگینی درام‌های واقع‌گرایانه، عمیقا بر قلب و ذهن تاثیر می‌گذارد. در این متن، فهرستی از انیمیشن‌های منتخب، با درنظرگرفتن این نقش درمانی در روزهای پس از بحران تهیه شده است.
-
استاد محمود فرشچیان، نقاش و نگارگر ایرانی دار فانی را وداع گفت
ساکن ملک رضا
زهرا بذرافکن - خبرنگار گروه فرهنگ: در چهارم بهمن ۱۳۰۸، در شهر گنبدهای فیروزه‌ای کودکی زاده شد که بعدها نامش مترادف با هنر نگارگری ایرانی شد. این شهر که خود بوم نقاشی عظیمی از هنر و معماری است، از همان ابتدا روح حساس و خلاق او را در آغوش گرفت. پدرش حاج غلامرضا فرش‌فروش، تاجری هنردوست و فعال در تجارت فرش بود. او با دیدن اشتیاق پسرش به نقش‌ونگار، او را در خردسالی به کارگاه استاد حاج میرزاآقا امامی سپرد، جایی که فرشچیان اولین قدم‌هایش را در مسیر هنر برداشت. از استاد محمود فرشچیان حرف می‌زنیم، نقش و نگارگر بزرگ ایرانی که دیروز ۱۸ مرداد ۱۴۰۴ دار فانی را وداع گفت.
-
مروری بر گوشه‌ای از فرهنگ شفاهی پیش از فناوری‌های نوین ارتباطی
آداب نانوشته؛ نقش‌های ماندگار
زهرا بذرافکن-خبرنگار گروه فرهنگ: در هیاهوی جهان دیجیتال، جایی که اطلاعات در کسری از ثانیه جهانی می‌شود و حافظه‌ها به فضای ابری سرریز کرده‌اند، گنجینه‌ای کهن و ارزشمند همچنان به حیات خود ادامه می‌دهد؛ گنجینه‌ای که نه روی تراشه‌های سیلیکونی که در سینه‌ها و حافظه‌ها نسل به نسل منتقل شده است. این گنجینه، «فرهنگ شفاهی» نام دارد؛ میراثی ناملموس از آواها، داستان‌ها، آیین‌ها و باورهایی که هویت جمعی ما را در طول قرن‌ها شکل داده‌اند. از لالایی‌های مادرانه در گهواره تا نعره‌های حماسی نقالان در قهوه‌خانه‌ها، این فرهنگ زنده و پویا، روایتی دیگر از تاریخ و روح یک ملت است.
-
پیام‌آوران مقاومت
زهرا بذرافکن - خبرنگار گروه فرهنگ: حماسه‌ها با مرگ قهرمانانشان به پایان نمی‌رسند؛ بلکه این روایت بازماندگان است که جوهر آن قیام یا آن تراژدی را در رگ‌های تاریخ جاری می‌سازد و از آن در برابر تحریف و فراموشی محافظت می‌کند. مفهوم «بازمانده حماسه» در تاریخ و ادبیات فراتر از یک شاهد عینی مصیبت‌زده، به یک حامل پیام و تداوم‌بخش یک آرمان اشاره دارد. تاریخ و ادبیات ما مشحون از این چهره‌های رسالت‌مند است.
-
به بهانه فرارسیدن روز فردوسی
شاهنامه، نامه همه نامه‌هاست
فردا (۲۵ اردیبهشت) در تقویم ملی کشورمان روز فردوسی است؛ شاعر پرآوازه‌ای که به قول میرجلال‌الدین کزازی، شاهنامه‌پژوه کشورمان، اگر فردوسی سر بر نمی‌آورد و شاهنامه را نمی‌سرود، شاید هم اکنون ما با یکدیگر به زبان شیوای فارسی سخن نمی‌گفتیم و این‌گونه از ایرانی که به آن می‌نازیم، محروم بودیم. ازاین‌رو بسیاری این روز را روز پاسداشت زبان فارسی هم می‌دانند.
-
حضور دختران و زنان ایرانی در ادبیات فارسی به مناسبت ولادت حضرت معصومه (س)
دختران عشق و ادب
زهرا بذرافکن-خبرنگار گروه فرهنگ: در سال ۱۳۸۵ شورای عالی انقلاب فرهنگی، بر اساس پیشنهاد فرهنگسرای دختران، روز تولد حضرت فاطمه معصومه (س) را به عنوان «روز ملی دختران» تصویب و اعلام کرد و بر همین اساس نیز طی جشنی در روز میلاد آن حضرت، اولین سالروز ملی دختران گرامی داشته شد. روز دختر در ایران بهانه‌ای برای گرامیداشت مقام دختر و آشنایی آنان با نحوه صحیح زندگی با بهره‌گیری از فرهنگ ایرانی و اسلامی است. در این متن با مروری در ادبیات فارسی به حضور دختران و زنان در این عرصه پرداخته‌ایم.
-
پهلوانان نمی‌میرند
در تقویم ملی کشورمان روز هفدهم شوال که روز شکست عمرو ابن عبدود از امام علی (ع) در جنگ خندق است، با عنوان «روز فرهنگ پهلوانی و ورزش زورخانه‌ای» نامگذاری شده است. ورزشی که پیشینه‌ای کهن در فرهنگ ایرانی دارد و نمایانگر پیوند جوانمردی و قدرت روحی و جسمی است. قدمت فرهنگ پهلوانی به ایران‌باستان برمیگردد، زمانی که پهلوانان نیرومند در برابر اهریمن‌ها مقاومت می‌کردند و به جنگ با آنها می‌رفتند اما پس از ورود دین اسلام، ورزش پهلوانی با آن آمیخته شد که سرآمد آن هم مولای متقیان علی (ع) است.
-
فرهنگ ایران در گذر زمان
سابقه کهن به کدام آینده
فرهنگ ایران طی هزاران سال تحت‌تاثیر عوامل گوناگونی شکل‌گرفته که هرکدام ریشه در رویدادهای تاریخی، تحولات اجتماعی، باورهای دینی و تعاملات بین‌المللی دارند. این فرهنگ، ترکیبی پیچیده از عناصر باستانی، اسلامی و مدرن است که هویت منحصربه‌فرد ایرانی را ساخته است. اما از مهم‌ترین بخش‌های تحول فرهنگی ایران، انقلاب‌اسلامی است که تأثیر عمیقی در فرهنگ مردم این سرزمین داشته است. بررسی گذشته فرهنگی ایران و تحولات این روزگار، می‌تواند راهنمای مسیر برای آینده فرهنگی ما باشد.
-
نگاهی بر تغییرات ویژگی‌های مضمونی و محتوایی ادبیات داستانی فارسی
روایت ادبی فارسی از اسطوره‌های کهن تا امروز
روایت داستانی در ادبیات فارسی از دیرباز تاکنون، همواره یکی از مهم‌ترین و غنی‌ترین بخش‌های ادبیات ایران بوده است. این روایت‌ها نه تنها به عنوان سرگرمی، بلکه به عنوان ابزاری برای انتقال مفاهیم عمیق فرهنگی، اخلاقی، عرفانی و فلسفی به کار رفته‌اند. ویژگی‌های منحصر به فرد این روایت‌ها باعث شده‌اند که ادبیات داستانی فارسی در جهان شناخته‌شده و مورد تحسین قرار گیرد.
-
منظومه موسیقیایی سیمرغ این شب‌ها مهمان تالار وحدت است
سفر به هفت شهر عشق به همراه فخر ایران
«منظومه سیمرغ » نام اجرایی است که این شب‌ها در تالار وحدت شنیده می‌شود و دوستداران موسیقی کلاسیک و ارکسترال با اشتیاق و به عشق یک اجرا با رهبر ارکستری فرهاد فخرالدینی مهمان این تالار می‌شوند.
-
مروری بر سیر «تئاتر برای همه» تا امروز به بهانه نمایش «نبرد رستم و سهراب»
تبدیل تئاتر ملی به تئاتر لاکچری
زهرا بذرافکن- خبرنگار گروه فرهنگ: تئاتر «نبرد رستم و سهراب» به کارگردانی حسین پارسایی و با برداشتی آزاد از شاهنامه فردوسی، بعد از ماه‌ها از اعلام رسمی، حالا مدتی است که در قالب نمایش میدانی در استادیوم بین‌المللی تنیس باشگاه انقلاب اجرا می‌شود. این نمایش بزرگ که یکی از پرهزینه‌ترین تئاترهای سال‌های اخیر به شمار می‌آید از ابتدای اجرا تاکنون با مواردی چون قیمت بلیت، محل نمایش و بازیگران آن که همگی از چهره‌های تئاتر و بیشتر سینمای سال‌های اخیر هستند، محل بحث بوده است، تا حدی که حالا دیگر به‌طورکلی نام اطلاق‌شده در سال‌های دور به این گونه تئاتر یعنی «تئاتر ملی» به‌کلی فراموش شده و با عباراتی از قبیل «تئاتر لاکچری» خوانده می‌شود. این دست نمایش‌ها در سال‌های بعد از انقلاب از این رو «ملی» خوانده می‌شدند که از هر قشری مخاطب داشتند و برای عموم مردم جذاب بودند؛ چراکه متون و قصه‌ها اغلب از منابع کهن ادبیات فارسی مانند «شاهنامه» فردوسی برآمده بودند. علاوه بر آن نیز، پیش از این با حمایت سازمان‌های دولتی از این اجراها، قیمت‌گذاری بلیت‌ها به نحوی انجام می‌شد که برای عموم اقشار جامعه قابل تهیه باشد. به این بهانه در این گزارش به ابعادی از تئاتر «نبرد رستم و سهراب» از جهت پیوند با نمونه‌های پیشین و نیز نظرات مخاطبان آن در فضای مجازی پرداخته‌ایم.