عاشورا
-
بازخوانی هویت ایرانی - اسلامی در پرتو جنگ ۱۲ روزه
از آتش تا آگاهی
جنگ ۱۲ روزه میان ایران و اسرائیل، رخدادی صرفا نظامی نبود، بلکه بحرانی فراگیر بود که لایه‌های عمیقی از هویت جامعه ایران را زیر تاثیر قرار داد. این جنگ در بستر تاریخی و ایدئولوژیک جمهوری اسلامی، سبب شد که مفاهیم بنیادینی چون «دشمن»، «مقاومت»، «وطن‌دوستی» و «مشروعیت» بار دیگر در ذهنیت عمومی جامعه بازتعریف شوند.
-
موسیقی عاشورایی؛ فرهنگی که از ابزار گذر کرده و در دل مردم جای گرفته است
راوی سوز دل
موسیقی عاشورایی، یکی از برجسته‌ترین جلوه‌های موسیقی مذهبی در فرهنگ شیعی، به‌ویژه در ایران، با الهام از واقعه کربلا و شهادت امام حسین (ع) و یارانش شکل گرفته است.
-
-
مروری بر وضعیت سینمای عاشورایی
وقتی فیلمسازان عطای یک سوژه را به لقایش می‌بخشند
موضوع عاشورا و واقعه کربلا آنچنان پتانسیلی دارد که با گذشت این همه سال از آن، هنوز جای پرداختن دارد و چه حیف که از چنین فضایی در حوزه هنر بهره‌برداری نشود. روز گذشته در گزارشی به سیر تعزیه و وضعیت تئاتر عاشورایی پرداختیم و در گزارش امروز قصد داریم به وضعیت سینمای عاشورا و فیلم‌های مرتبط با واقعه کربلا بپردازیم.
-
با «مهر حسینی» زندگی ببخشیم
پویش ملی مهر حسینی برای ایران همزمان با فرارسیدن ایام محرم و صفر در سراسر کشور آغاز شد. این پویش ادامه‌ای بر طرح‌های پیشین همچون نذر خون حسینی است.
-
شاعری که بعد از سفر به کربلا اشعار غیردینی‌اش را از بین برد
حبیب‌الله چایچیان، متخلص به حسان، شاعر و مرثیه‌سرای برجسته اهل‌بیت (ع) بود که در سال ۱۳۰۲ در تبریز به دنیا آمد و در ۹ آذر ۱۳۹۶ در تهران درگذشت.
-
پیام‌آوران مقاومت
زهرا بذرافکن - خبرنگار گروه فرهنگ: حماسه‌ها با مرگ قهرمانانشان به پایان نمی‌رسند؛ بلکه این روایت بازماندگان است که جوهر آن قیام یا آن تراژدی را در رگ‌های تاریخ جاری می‌سازد و از آن در برابر تحریف و فراموشی محافظت می‌کند. مفهوم «بازمانده حماسه» در تاریخ و ادبیات فراتر از یک شاهد عینی مصیبت‌زده، به یک حامل پیام و تداوم‌بخش یک آرمان اشاره دارد. تاریخ و ادبیات ما مشحون از این چهره‌های رسالت‌مند است.
-
مروری بر منظومه عاشورایی «ظهر روز دهم» زنده‌یاد قیصر امین‌پور
اثری برای دعوت به زندگی بهتر، انسانی‌تر و باارزش‌تر
منظومه عاشورایی «ظهر روز دهم» اثر زنده‌یاد قیصر امین‌پور از معدود آثار ادبی درباره قیام عاشورا برای نوجوانان است که پس از دهه‌ها، هنوز از درخشان‌ترین آثار ادبی در حوزه ادبیات عاشورایی و ادبیات کودک‌ونوجوان است.
-
نگاهی به سیر آثار نمایشی با موضوع واقعه کربلا
پیکر نحیف تئاتر آیینی
با نگاهی به سایت‌های فروش بلیت تئاتر و تبلیغات شهری به‌خوبی می‌توان متوجه افزایش تعداد اجراهای تئاتر در یک سال اخیر شد؛ اتفاقی که برای اهالی تئاتر و علاقه‌مندان به این هنر، خوشحال‌کننده است اما موضوع قابل‌تامل، ژانر این آثار است؛ اغلب این اجراها از جنس سرگرم‌کننده هستند و دلیل آن هم مشخص است؛ فروش بالای این ژانر نمایش درست شبیه اتفاقی که در سینما افتاده و حلقه مفقوده در این میان، مغفول ماندن موضوعات دینی و مذهبی است و نتیجه اینکه در طول این همه‌سال به جز یکی دو اثر، نمایشی که بیانگر عظمت و شکوه واقعه کربلا باشد را نداریم.
-
-
پایداری تامین آب موردنیاز زائران اربعین
مدیرعامل شرکت آب‌وفاضلاب استان ایلام، با اجرای طرح‌های زیربنایی گسترده، تامین آب پایدار برای زائران در مرز مهران را در دستور کار خود قرار داده است.
-
ماجرای عجیب مردی که در وادی‌السلام نجف به زیارت کربلای معلی مشرف شد
مرحوم آیت‌الله محمدتقی بهجت معتقد بودند بعضی‌ها به جایی می‌رسند که این زیارات را در حضور زیارت شونده می‌خوانند؛ هر چند فاصله ظاهری‌شان زیاد باشد.
-
روضه‌های خانگی چگونه فرهنگ عاشورا را زنده نگه داشتند؟
میراثی که هنوز خانه به‌خانه می‌چرخد
روضه‌های خانگی یکی از دیرپاترین جلوه‌های مردمی عزاداری در فرهنگ ایرانی‌اند؛ آیینی که در عین سادگی حامل بار معنایی، اجتماعی و حتی فرهنگی عمیقی است. برخلاف مجالس رسمی، روضه‌های خانگی در فضایی صمیمی‌تر و خودمانی‌تر برگزار می‌شوند و به واسطه همین ویژگی، نقشی ماندگار در انتقال فرهنگ عاشورایی از نسلی به نسل دیگر داشته‌اند.
-
عاشورا در آینه اقلیم و تاریخ ایران
سوگواره‌ای به وسعت یک سرزمین
زهرا بذرافکن - خبرنگار گروه فرهنگ: واقعه عاشورا و سوگ شهادت امام حسین (ع) و یارانش بیش از یک رویداد مذهبی صرف، به یک پدیده عمیق فرهنگی، اجتماعی و هویتی در سراسر ایران بدل شده است. این سوگواری اگرچه در هسته خود حامل پیامی واحد از ایثار، ظلم‌ستیزی و آزادگی است؛ اما در هر گوشه از این سرزمین پهناور، جامه‌ای از فرهنگ، تاریخ و اقلیم آن منطقه را بر تن کرده و به شیوه‌ای منحصربه‌فرد متجلی می‌شود. در این متن به بررسی این تنوع شگفت‌انگیز در برگزاری مراسم عزاداری محرم، به تفکیک اقالیم مختلف ایران پرداخته و ریشه‌های تاریخی و سیر تحول این آیین‌ها را واکاوی می‌کنیم.
-
آقایی که آمد
از چند روز قبل از محرم و در میانه جنگ با رژیم صهیونیستی، یکی از سوالات متداول جریان مذهبی برگزاری یا عدم‌برگزاری مراسم روضه بیت با حضور حضرت آقا بود.
-
-
حجت‌الاسلام ناصر رفیعی، استاد حوزه علمیه:
پیام‌های عاشورا فراتر از مصیبت است
حجت‌الاسلام ناصر رفیعی، استاد حوزه علمیه در مراسمی به مناسبت شهادت سید و سالار شهدا امام حسین (ع) در هیئت بیت‌الرضا علیه‌السلام با اشاره به اهمیت و پیام‌های نهفته در حادثه عاشورا و درس‌های آن برای جامعه، به‌ویژه جوانان و مردم عنوان کرد: نمونه‌هایی از کتاب‌ها و پژوهش‌های مختلف در زمینه عاشورا و امام حسین (ع) نوشته شده است. کتاب‌هایی از سوی مسیحیان، اهل سنت، شیعیان و هندوها درباره امام حسین ( ع)نوشته‌اند.
-
گفت‌وگوی «آگاه» با رضا شریفی، شاعر و مداح اهل بیت (ع)
از غم تا حماسه عاشورا
زهرا بذرافکن - خبرنگار گروه فرهنگ: مداحی و مرثیه‌سرایی برای اهل‌بیت عصمت و طهارت (ع) در فرهنگ ایرانی - شیعی، همواره جایگاهی والا داشته و به‌مثابه رسانه‌ای قدرتمند برای انتقال مفاهیم دینی، ارزش‌های اخلاقی و شور و شعور عاشورایی عمل کرده است. با این حال، این جریان ادبی و آیینی، در طول تاریخ پرفرازونشیب خود، متناسب با شرایط و اقتضائات زمان، دستخوش تحولات محتوایی و سبکی شده است. یکی از برجسته‌ترین این دگرگونی‌ها، گرایش به مضامین حماسی در کنار جنبه‌های سوگوارانه و تراژیک بوده است. این حماسی شدن نوحه‌ها و مداحی‌های فارسی، نه یک انتخاب صرفا ذوقی که ضرورتی برآمده از بطن نیازهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی هر دوره بوده است. ازآنجاکه در هفته‌های گذشته شرایط جامعه و حال و هوای مردم کشور ما متاثر از دفاع ملی در برابر رژیم صهیونیستی بوده است، با شاعر و مداح اهل بیت (ع)، رضا شریفی که در روزهای گذشته نماهنگ «شبای جنگ» از او منتشر شده است و تحسین شده و توجه زیادی را جلب کرده است، گفت‌وگو کرده‌ایم تا درباره ضرورت حماسی شدن مضامین و قالب اشعار نوحه و مداحی‌های اهل بیت (ع) بیشتر بدانیم :
-
حال‌وهوای ماه محرم در زنجان چگونه است؟
محمدصادق مستعاله، کارشناس مسائل فرهنگی : هفته آخر ماه ذی‌الحجه فرصتی برای آماده‌شدن برای روزهای محرم است. مردم و بیشتر بانوان روزهای قبل از آغاز این ماه به غبارروبی و رفت‌وروب مساجد، تکایا و حسینیه‌ها و شست‌وشوی لوازم موردنیاز در عزاداری می‌پردازند.
-
به مناسبت دهم تیرماه؛ روز دیپلماسی فرهنگی
مسیر طولانی و پرچالش دیپلماسی فرهنگی در ایران
از سال گذشته (۱۴۰۳)، تقویم ملی کشورمان صاحب مناسبتی با نام «دیپلماسی فرهنگی» شد؛ دلیل این نامگذاری سالگرد تاسیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی است و این مناسبت به همت این سازمان و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تعریف شد.
-
کتاب «مداح شو» روانه بازار نشر شد
کتاب «مداح شو» به همت محمدرضا نیکوکلام و مالک بکماز، به منظور آموزش مداحی ویژه کودکان و نوجوانان و مجهز به فناوری واقعیت افزوده توسط نشر کتابک در ۱۴۴ صفحه و در دو هزار و ۵۰۰ نسخه به چاپ رسیده است.
-
نگاهی تازه بر فرهنگ شهادت که در ادبیات دفاع مقدس جاری است
از شهادت گفتن
زهرا بذرافکن- خبرنگار گروه فرهنگ: شهادت، مفهومی است که در فرهنگ، جامعه و تاریخ ما هر بار به لطف دلاوری و غیرتمندی مردم ،خودش را بازتولید می‌کند و زنده و جاری نگه می‌دارد. در پی تشییع شهدای اقتدار که از فرماندهان ارشد تا کودک متولد نشده را در خود داشت، بر آن شدیم تا به فرهنگ شهادت و ایثار در فرهنگ و ادب فارسی بپردازیم.
-
اهتزاز بزرگ‌ترین پرچم عزای حسینی در پایتخت
بزرگ‌ترین پرچم عزای سید و سالار شهیدان اباعبدالله الحسین (ع) با ابعاد ١٠٢۴ متر بر فراز بلندترین برج پرچم کشور به ارتفاع ١۵٠ متر در منطقه فرهنگی و گردشگری عباس‌آباد به اهتزاز درآمد.
-
جنگ‌نوشت
این روزها چندین بار به یادت افتادم محمدجواد!
زهرا سلحشور، نویسنده کتاب نی بی‌صدا این روزها جای خالی‌ات را بین سرداران بزرگ کشور بیشتر می‌توان حس کرد. حتما اگر شهید نشده بودی، الان یکی از سرداران بزرگ سپاه بودی.
-
به بهانه روز شعر و ادبیات آیینی
تسلای شعور آفرین
شورای فرهنگ عمومی که یکی از وظایفش نامگذاری روزها و مناسبتها در تقویم ملی کشورمان است، خردادماه سال ۱۴۰۰ روز اول محرم را روز شعر و ادبیات آیینی و روز بزرگداشت محتشم کاشانی نامگذاری کرد. محتشم کاشانی، برجسته‌ترین شاعر مرثیه‌سرای ادبیات فارسی است.
-
تشییع شهدای اقتدار ایران
رییس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی استان تهران با بیان اینکه امروز، شنبه پیکر مطهر ۶۰ تن از شهیدان والامقام در تهران تشییع خواهد شد گفت: هیئت‌های عزاداری با علم و بیرق عزاداری در تشییع فردا (امروز ، شنبه)شرکت خواهند کرد.
-
ثروتی به نام اعتماد به نفس ملی
ما قوی‌ترینیم
آنچه دشمن نمی‌فهمد، دقیقا همان چیزی است که ایران را شکست‌ناپذیر کرده. نه زرادخانه‌ها، نه سامانه‌های پدافندی، نه شبکه‌های دیپلماتیک؛ بلکه اراده. آن «روح قوی» که در ژرفای این سرزمین جریان دارد؛ روحی که از قلب مردم برخاسته، در عقل نظام نهادینه‌شده و در افق آینده‌اش تمدنی بزرگ است.
-
فراخوان مسابقه شعر و روایت‌نویسی «جمیع نیات»
نخستین دوره مسابقه شعر و روایت‌نویسی «جمیع نیات» با موضوع آیین‌های بومی - محلی محرم فراخوان داد.
-
روایتی از تربیت جمعی و نسبت آن با مناسک دینی
منِ درون ما
مریم جهانگیر، آگاه اندیشه : از نوجوانی عادت داشتم در روزهای خاص مذهبی، کنار مادر، خاله، یا زن‌های محل به هیئت بروم. نه فقط به خاطر نذری و نوحه، بیشتر به‌خاطر آن حس بی‌واسطه‌ای که آدم را از کنج ذهن خودش بیرون می‌کشد و پرت می‌کند در دل یک جمع. جمعی که شاید زبان علم، آن را «توده» بنامد، اما من همیشه در آن فردیت‌ها را می‌دیدم.
-
فرهنگ ایران در گذر زمان
سابقه کهن به کدام آینده
فرهنگ ایران طی هزاران سال تحت‌تاثیر عوامل گوناگونی شکل‌گرفته که هرکدام ریشه در رویدادهای تاریخی، تحولات اجتماعی، باورهای دینی و تعاملات بین‌المللی دارند. این فرهنگ، ترکیبی پیچیده از عناصر باستانی، اسلامی و مدرن است که هویت منحصربه‌فرد ایرانی را ساخته است. اما از مهم‌ترین بخش‌های تحول فرهنگی ایران، انقلاب‌اسلامی است که تأثیر عمیقی در فرهنگ مردم این سرزمین داشته است. بررسی گذشته فرهنگی ایران و تحولات این روزگار، می‌تواند راهنمای مسیر برای آینده فرهنگی ما باشد.