۱۲ اسفند ۱۴۰۳ - ۱۰:۵۸

سریال «تاسیان» ساخته تینا پاکروان پخش خود را از ۱۹بهمن در پلتفرم فیلیمو آغاز کرد و یک شروع طوفانی داشت؛ طوفانی از این جهت که پیش از پخش سریال بر سر تبلیغات و بیلبوردهای شهری آن هم چالش و حواشی پیش آمد و پس از پخش قسمت اول، افراد زیادی درباره آن در فضای مجازی و رسانه‌ها اظهارنظر کردند و این سریال هم مانند سایر آثار این روزها موافقان و مخالفان خود را داشت اما این‌بار صدای مخالفان پخش این سریال بلندتر بود و کارساز شد و نتیجه اینکه کار به جایی رسید که پس از پخش سه قسمت از سریال، از ادامه پخش آن جلوگیری شد و برخلاف تصور خیلی‌ها که فکر می‌کردند مشکل حل می‌شود، این اتفاق نیفتاد و روز جمعه دهم اسفند که روز پخش قسمت جدید این سریال بود پلتفرم فیلیمو در اطلاعیه‌ای اعلام کرد این هفته سریال «تاسیان» بنابر دستور قضایی پخش نمی‌شود و از مخاطبان این سریال عذرخواهی کرد.

آگاه: با اعلام این خبر، دست‌اندرکاران این سریال تصمیم گرفتند سه قسمت پخش‌شده را در یوتیوب منتشر کنند که با تعجب خیلی‌ها مواجه شد. اما در طول این ایام، افراد مختلفی اظهارنظر کردند؛ از خسرو معتضد، استاد تاریخ گرفته تا روزنامه‌نگاران مختلف و کارگردان اثر و اعضای ساترا.

ولی حالا چرا؟!
علت مخالفت‌ها با این سریال هم به نمایش صحنه‌هایی برمی‌گردد که مطابق با موازین شرعی و حقوقی کشورمان نیست، به‌خصوص پوشش بانوان که حرف و حدیث‌های زیادی به دنبال داشت و درنهایت با اعتراض مدیرکل حقوقی ستاد امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر خطاب به مدیران ساترا، اعلام شد: «تاسیان» نه مجوز تولید دارد و نه انتشار!
در مورد فرآیند انتشار و توقیف آثار فرهنگی و هنری حرف زیاد است، به‌خصوص از این منظر که اگر محتوایی مناسب پخش نیست چرا باید دیده شود و بعد تصمیم به توقف آن گرفته شود اما الان موضوع صحبت ما این نیست.
پاکروان که پیش از این سریال «خاتون» را ساخته بود و تجربه دستیاری در کنار محمدرضا ورزی، کارگردان بسیاری از سریال‌های تاریخی را دارد پس از توقیف سریالش گفت: واقعیت این است که در طول دوران فعالیت حرفه‌ای‌ام در این کشور، تا کنون با چنین تجربه‌ای مواجه نشده بودم؛ اینکه چیزی را تا این اندازه غلط بفهمند و با همین برداشت غلط هم کارشان را جلو ببرند!‌ من ازآنجاکه خودم در حوزه نقد فیلم کار کرده‌ام، معنای نقد را می‌فهمم و کاملا این موضوع را درک می‌کنم که ممکن است عده‌ای یک سریال را دوست داشته باشند و عده‌ای دیگر به اجزای آن مانند کارگردانی، بازیگری و فیلمنامه نقد داشته باشند ولی اینکه هجمه و پرونده‌سازی شکل بگیرد، به‌نظرم هم قابل شکایت است و هم قابل بررسی.
وی افزود: آنچه علیه سریال «تاسیان» شاهد بودیم، به‌طرز مشهودی سازمان‌دهی شده است. عوامل این سریال نزدیک دو سال تلاش کرده‌اند تا اثری را به سرانجام برسانند که مردم آن را دوست داشته باشند. آن وقت گروهی از سر انگیزه‌ای که نمی‌دانم آن را بخل و حسادت بدانم یا ترس، این هجمه را به راه انداخته‌اند.
عبدالکریم خیامی، عضو شورای صدور مجوز انتشار سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی اعتقاد دارد که سریال‌سازان و صاحبان پلتفرم‌ها چنانچه از مسیر قانونی شوراهای تولید و انتشار ساترا استفاده کنند هم می‌توانند اثری حرفه‌ای‌تر و بهتر تولید و منتشر کنند و هم با فراز و نشیب‌های حقوقی و قضایی مواجه نمی‌شوند.
 وی با تاکید بر این موضوع که سریال «تاسیان»، هم در روایت تاریخی و هم در ملاحظات هنجاری خود دارای اشکالات عدیده‌ای است، گفت: این سریال می‌توانست با تعامل پیشینی خود و اصلاح فیلمنامه و اخذ صدور مجوز تولید، شرایط بهتری را برای انتشار خود فراهم کند.
خیامی ادامه داد: اعضای شوراهای تولید و انتشار ساترا از تجربه چند دهه کار و مدیریت در عرصه تلویزیون و سینما بهره‌مندند و از تخصص دانشگاهی نیز برخوردارند. این میزان تجربه، دانش و دلسوزی در کمتر جایی از کشور جمع شده است. خاصه آنکه رویکردی همدلانه و تعاملی دارند و کمتر در مناقشات سطحی رسانه‌ای فرومی‌افتند.
نیازی به عملیات روانی برای تاثیرگذاری بر افکار عمومی نیست
عضو حقیقی شورای انتشار ساترا خطاب به تولیدکنندگان و سکوهای انتشار آثار شبکه نمایش خانگی گفت: به صاحبان آثار و پلتفرم‌ها عرض می‌کنم که اصلا نیازی به عملیات روانی و استفاده از تکنیک‌های رسانه‌ای و رایزنی‌های تودرتو برای تاثیرگذاری بر افکار عمومی یا فرآیندهای تنظیم‌گری نیست؛ وقتی که امکان فرآیند تصویب طرح، ایده، تولید و انتشار در ساترا وجود دارد و بارها هم تجربه شده است، نیازی به طی کردن مسیرهای نامتعارف نیست و باید تا حد امکان مسیر گفت‌وگوی کارشناسیِ حرفه‌ای، هنری و علمی را در دستورکار قرار داد.
خیامی در پایان تاکید کرد: تابه‌حال صدها برنامه و سریال‌های دارای مجوز از ساترا در پلتفرم‌ها به نمایش درآمده‌اند و بسیاری از آنها رکوردهای جذب مخاطب را شکسته و رسالت هنری خود را به‌خوبی انجام داده‌اند. من اعتقاد دارم نباید کار به جایی برسد که به‌ناچار برخی دستگاه‌ها نظیر قوه قضائیه حسب وظیفه ذاتی و قانونی‌شان، برای توقیف یک اثر به‌دلیل عدم دریافت مجوزهای لازم و برخی ایرادات محتوایی مداخله کنند.
خسرو معتضد، از کارشناسان حوزه تاریخ اما با طرح این موضوع که برای ساخت سریال تاریخی باید بی‌طرف باشیم و از اغراق دوری کنیم، گفت: به‌عنوان مثال ما در ساواک اداره شکنجه داشتیم و آدمکش هم بوده‌اند اما اینکه بخواهیم بگوییم مدام درحال شکنجه بوده‌اند و همه را اعدام می‌کردند، مطابق واقعیت نیست. اسناد تاریخی نشان می‌دهد که اداره سومی در ساواک وجود داشته که کارهای احمقانه‌ای را انجام می‌داد و کشتار بسیاری هم انجام می‌داد. اما نباید در روایت تاریخ گرفتار اغراق شویم. وی با انتقاد از توقیف سریال «تاسیان» گفت: سریالی مثل «تاسیان» با زحمت بسیار به سرانجام رسیده و باید به جای توقیف، آن را اصلاح کرد، نه متوقف.
خلاصه که باید دید و منتظر ماند که مسئولان ذی‌ربط چه تصمیمی در خصوص این سریال می‌گیرند و از آن مهم‌تر چه درسی از این ماجرا برای آثار بعدی می‌گیرند؟