کُتِبَ عَلَیْکُمُ الْقِتَالُ وَهُوَ کُرْهٌ لَکُمْ ۖ وَعَسَیٰ أَنْ تَکْرَهُوا شَیْئا وَهُوَ خَیْرٌ لَکُمْ ۖ وَعَسَیٰ أَنْ تُحِبُّوا شَیْئا وَهُوَ شَرٌّ لَکُمْ ۗ وَاللَّهُ یَعْلَمُ وَأَنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ
سوره بقره آیه ۲۱۶
جنگ [با دشمن] بر شما مقرّر و لازم شده، و حال آنکه برایتان ناخوشایند است. و بسا چیزی را خوش ندارید و آن برای شما خیر است و بسا چیزی را دوست دارید و آن برای شما بد است؛ و خدا [مصلحت شما را در همه امور] می‌داند و شما نمی‌دانید.
همیشه به دلخواه تو نیست
در آن با چنگ و دندان دفاع‌کردن‌های چسبیده به دقیقه۹۰، در آن نفس‌نفس‌زدن‌های چند متر مانده به خط پایان، در آن واپسین تاریکی‌های قبل از دمیدن روشنایی، نشانه‌هایی هست برای آنها که فکر می‌کنند. تا فراموش نکنند که راه پیروزی، همیشه قرار نیست از دوست‌داشتنی‌ها بگذرد. تا یادشان نرود که گاهی برای چشیدن شیرینی، راهی به‌جز مزه‌کردن تلخی‌ها نداری. شاهد حی و حاضرش همین قدرت نظامی‌ای است که مایه چشم‌روشنی این روزهایمان‌اند. اگر نبود آن هشت سال پر اشک و خون، اگر نبود آن ایستادگی باشکوه، کی خودمان را باور می‌کردیم؟ کی به فکر فتح این قله‌ها می‌افتادیم؟
یک قاعده کلیدی برای زندگی بهتر
زندگی ما پر از حسرت‌ها و ناکامی‌هایی است که گاهی دل‌شکسته‌مان می‌کند. اما خداوند مهربان در این آیه ارزشمند از یک قاعده کلیدی زندگی پرده برمی‌دارد؛ قاعده‌ای که اگر آن را به‌درستی درک کنیم، می‌توانیم آسان‌تر با چالش‌های زندگی کنار بیاییم و از حسرت‌ها رهایی یابیم. کُتِبَ عَلَیْکُمُ الْقِتَالُ وَهُوَ کُرْهٌ لَکُمْ وَعَسَی أَنْ تَکْرَهُوا شَیْئا وَهُوَ خَیْرٌ لَکُمْ وَعَسَی أَنْ تُحِبُّوا شَیْئا وَهُوَ شَرٌّ لَکُمْ وَاللَّهُ یَعْلَمُ وَأَنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ. آنچه در ظاهر ناخوشایند است، ممکن است سرشار از خیر و برکت باشد و برعکس. پس نگاه سطحی کافی نیست؛ باید به حکمت و علم الهی اعتماد کرد.
تا به حال برایتان پیش آمده که چیزی را دوست داشته باشید اما بعدها متوجه شوید به ضررتان بوده؟ یا از چیزی بیزار باشید و در نهایت ببینید که خیری در آن بوده است؟ فعَسی أَنْ تَکْرَهُوا شَیْئا وَ یَجْعَلَ اللَّهُ فیهِ خَیْرا کَثیرا
این آیات علاوه بر هدایت فردی، به ما درس ایستادگی اجتماعی نیز می‌دهد. خداوند جنگ با دشمنان را واجب کرده است، هرچند انسان‌ها از آن گریزان‌اند. اما آیا بدون مبارزه و مقاومت می‌توان امنیت و عدالت را محقق کرد؟ ما صلح‌طلبیم، اما صلح، با شعارهای سطحی و بدون اقدام عملی، هرگز محقق نخواهد شد. راه رسیدن به صلح، جنگ با دشمنان صلح است. رهبر انقلاب فرموده‌اند: «هزینه تسلیم در برابر قدرت‌های زورگو به مراتب بیشتر از هزینه ایستادگی در مقابل آنها است.»
مثل امروز که مبارزه در برابر صهیونیست‌ها، نه‌تنها راهی برای دفاع از مظلومین بلکه مسیری برای حفظ هویت و عزت و پیشرفت ملت‌های مسلمان است. امام خمینی(ره) با بینشی قرآنی، جنگ تحمیلی را نه تهدید بلکه فرصتی برای انقلاب و پیشرفت آن می‌دانستند و می‌فرمودند: «هر روز ما در جنگ، برکتی داشته‌ایم که در همه صحنه‌ها از آن بهره جسته‌ایم. ما مظلومیت خویش و ستم متجاوزان را در جنگ ثابت کردیم. ما پرده از چهره تزویر جهانخواران کنار زدیم، ابهت دو ابرقدرت شرق و غرب را شکستیم و به این نتیجه رسیدیم که باید روی پای خودمان بایستیم. جنگ ما فتح فلسطین را به دنبال خواهد داشت، و از همه این‌ها مهم‌تر استمرار روح اسلام انقلابی در پرتو جنگ تحقق یافت.»
وَ اللَّهُ یَعْلَمُ وَ أَنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ. گویا خداوند می‌فرماید: به من اعتماد کنید. شما که از اسرار پشت پرده آگاه نیستید.
خداوند در این آیه از ما خواسته است که:
به حکمت الهی در حوادث زندگی و احکام دینی اعتماد کنیم، حتی اگر در ظاهر خوشایندمان نباشد.
برای عمل به این آیه در زندگی می‌توانیم:
در مواجهه با وظایف دشوار و لحظات سخت زندگی، ناامید نشویم و به یاد آوریم که خداوند همیشه خیر و صلاح ما را می‌خواهد.
اهل مبارزه باشیم و جنگیدن و مبارزه را بواسطه سختی‌های ظاهری‌اش، رها نکنیم.
تمرین کنیم در انتخاب‌های سخت، به جای تسلیم در برابر آسان‌ترین مسیر، به راه درست پایبند باشیم.
فهرستی از اتفاقات سخت گذشته تهیه کنیم و به یاد آوریم که چگونه درنهایت به نفع ما تمام شدند.