آگاه: قنات بلده ازجمله قنات‌های ایرانی باقی‌مانده از دوره ساسانی است که در ۲۴تیر سال۱۳۹۵ (۱۴جولای ۲۰۱۶میلادی) در چهلمین جلسه میراث جهانی یونسکو به‌همراه ۱۰قنات ایرانی دیگر به ثبت جهانی رسید. این ۱۱قنات با قدمتی از ۲۰۰ تا بیش از سه‌هزار سال و برخورداری از معیارهای جهانی یونسکو، به‌عنوان بیستمین اثر ثبت‌شده از ایران شناخته می‌شوند. قنات بلده به‌واسطه تکنولوژی پیچیده، نمایشگر مرحله مهمی از تاریخ بشر و گواهی بر یک سنت فرهنگی محسوب می‌شود که به حدود دوهزار سال پیش بازمی‌گردد.همه ۱۱قنات به‌ثبت‌رسیده در میراث جهانی یونسکو از جهت معماری، عمق یا برخی دیگر ویژگی‌ها منحصربه‌فرد هستند. این مجموعه شامل قنات‌های زیر در استان‌های خراسان رضوی، خراسان جنوبی، یزد، کرمان، مرکزی و اراک است:قصبه، گناباد / بلده، فردوس / زارچ، حسن‌آباد / آسیاب آبی میرزانصرالله، مهریز / جوپار، کرمان / اکبرآباد و قاسم‌آباد، بروات بم / مون، اردستان / وزوان و مزدآباد، اصفهان / ابراهیم‌آباد، اراک.قنات بلده در شهر تاریخی فردوس قرار دارد؛ شهری که در گذشته به تون نیز شهرت داشت و بر طبق اسناد تاریخی این منطقه در آغاز زیر سلطه مادها بود. در کتیبه داریوش نیز به این شهر با نام «استاگارتپه» اشاره شده است. شهر فردوس از گذشته به داشتن قنات‌ها و کاریزها معروف بود. اگرچه زمان دقیق احداث قنات بلده مشخص نیست؛ شواهد به حفر این قنات در دوره ساسانی اشاره دارد. براساس برخی منابع و پژوهش‌های تاریخی، سفال‌هایی در اطراف قنات بلده وجود دارند که نشان می‌دهد این قنات ۵۰۰سال پس از قنات قصبه گناباد احداث شده است.قنات بلده در ظاهر، یک سازه آبی سنتی محسوب می‌شود اما دانش فنی خاص به‌کاررفته در طراحی آن، سبب شده است که این قنات تا به امروز پابرجا باقی بماند و مردم شهر فردوس از آن برای آبیاری باغ‌ها و زمین‌های کشاورزی خود بهره‌برداری کنند. قنات بلده همچون بسیاری قنات‌های دیگر در مناطق کویری دارای آب‌انبار و پایاب است. بناهای ساخته شده روی مخزن یا حوض آب در مناطق گرم و خشک طاق گنبدی یا قوسی‌شکل دارند و به‌طور معمول، چند در که به راه‌پله‌ای می‌رسند نیز برای رسیدن به این مخزن‌ها در نظر گرفته شده‌اند.
در نزدیکی پایاب و آب‌انبار قنات بلده، بناهایی دیده می‌شوند که به «مردخانه» یا «نشین‌بند» نیز شهرت داشتند. این بناها محلی برای استراحت و نشستن بودند که فقط مردان به آن رفت‌وآمد می‌کردند. برای پنجره‌های مردخانه قنات بلده از «کول» چاه استفاده شده است. کول، سازه‌ای تخم‌مرغی یا لوزی‌شکل است که از مخلوط سیمان و آب درست می‌شود و برای جلوگیری از ریزش چاه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.قنات بلده در گذشته دارای ۲۷رشته و چهار چشمه بود که امروز تنها ۱۶رشته از آن فعال است؛ از این ۱۶رشته، ۱۲رشته اصلی و چهار رشته فرعی محسوب می‌شوند. این قنات نه‌تنها آب موردنیاز زمین‌های کشاورزی اطراف شهر فردوس را به‌راحتی تامین می‌کند، بلکه پس از طی حدود ۴۰کیلومتر، به ۲,۳۸۲هکتار زمین دیگر نیز آب می‌رساند.
۲۰ اسفند ۱۴۰۳ - ۱۲:۰۰
قنات بلده، یکی از قدیمی‌ترین قنات‌های ایران در استان خراسان جنوبی است که در فهرست میراث جهانی یونسکو نیز قرار دارد. این قنات امروزه نیز فعال است و علاوه‌بر تامین بخش مهمی از آب موردنیاز زمین‌های کشاورزی، از جاهای دیدنی شهر فردوس نیز محسوب می‌شود؛ فردوس شهری تاریخی است که قدمت آن براساس برخی اسناد به هزاره سوم پیش از میلاد بازمی‌گردد.