آگاه: با ورود به محوطه مصلای امام خمینی(ره)، نخستین تفاوت نسبت‌به سال‌های گذشته، مسدود بودن شبستان شرقی و فضای مقابل محراب است. این محدوده که پیشتر به‌عنوان مکانی برای استراحت بازدیدکنندگان و برگزاری سفره‌های افطار مورد استفاده قرار می‌گرفت، امسال به‌دلیل اختصاص به نماز جمعه، با نوارهای زردرنگ و تابلوهای «ورود ممنوع» مسدود شده است. این تغییر، فضای نمایشگاه را به بخش‌های غربی و حیاط مرکزی محدود کرده و از گستردگی پیشین کاسته است. در مقابل، غرفه‌های دیجیتال و فناوری‌های نوین توجه بسیاری را جلب کرده‌اند. غرفه «قرآن دیجیتال» با ارائه اپلیکیشن‌های آموزشی، نسخه‌های صوتی و تصویری قرآن و بخش «واقعیت مجازی» برای بازدید مجازی از مسجدالحرام، به‌ویژه مورد استقبال نسل جوان قرار گرفته است.
فعالیت‌ها و برنامه‌های ویژه
در سالن اصلی نمایشگاه، حلقه‌های قرائت قرآن با حضور قاریان بین‌المللی و اساتید حوزه برگزار می‌شود. بااین‌حال، به‌دلیل فاصله گرفتن این بخش از شبستان شرقی، برخی بازدیدکنندگان از «کمبود فضای کافی برای نشستن» گلایه دارند.
کشورهایی مانند عراق، لبنان و پاکستان با نمایش نسخه‌های خطی نادر قرآن و صنایع‌دستی مذهبی، در این نمایشگاه حضوری پررنگ دارند. غرفه عراق با نمایش مُصحف منسوب به امام حسن(ع)، توجه بسیاری را به خود جلب کرده است.
در گوشه‌ای از حیاط، کارگاه‌های خلاقیت مانند «نقاشی آیات قرآنی» و «داستان‌گویی پیامبران» برای کودکان برپاست. والدین این بخش را نقطه قوت نمایشگاه می‌دانند.
تجربه بازدیدکنندگان: نظرات و انتقادات
بسیاری از مراجعان، به‌ویژه خانواده‌ها، از حذف سفره‌های افطار در شبستان شرقی ابراز نارضایتی کرده‌اند. یکی از بازدیدکنندگان می‌گوید: «پیش از این، پس از گشتن در غرفه‌ها، دور هم افطار می‌کردیم. امسال این صمیمیت کمتر شده است.»
با نزدیک شدن به اذان مغرب، بخشی از فضای مسدودشده برای نماز باز می‌شود اما ورودی جداگانه و مسیر طولانی، برخی را سردرگم کرده است. بانویی می‌گوید: «سال گذشته نماز و بازدید در هم تنیده بود اما امسال حس می‌کنم دو رویداد مجزا هستند.» مسئولان اجرایی در گفت‌وگو با خبرنگاران، تغییرات فضایی را ناشی از «ضرورت حفظ حرمت نماز جمعه و مدیریت بهتر جمعیت» عنوان کرده‌اند. آنان وعده داده‌اند در روزهای باقی‌مانده، با اجرای جشنواره نوروزی قرآن شامل مسابقات قرآنی، اهدای جوایز و برنامه‌های شبانه با نورپردازی ویژه، جذابیت نمایشگاه را افزایش دهند.بخش «مسجد، پایگاه قرآن» در سی‌ودومین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم، با دکوری متفاوت و چیدمانی گیرا، در ابتدای در ورودی ۵۷شبستان، پذیرای بازدیدکنندگان مختلف است. طراحی این بخش، با دکوری چشم‌نواز و چیدمانی گیرا، هر بیننده‌ای را به سفری در دنیای قرآن و مسجد دعوت می‌کند.این بخش، نه‌تنها یک نمایشگاه ساده، بلکه محفلی برای گردهمایی چهره‌های شاخص قرآنی و مسجدی است. از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و معاون قرآن و عترت وزارتخانه گرفته تا قرآن‌آموزان مشتاق و فعالان دلسوز مساجد، همگی در این مکان گرد هم آمده‌اند تا از نزدیک با فعالیت‌های ارزشمند «بچه‌های مسجد» آشنا شوند و در این حرکت عظیم فرهنگی سهیم باشند.بخش «مسجد، پایگاه قرآن» با مساحت قابل‌توجه خود، مجموعه‌ای از غرفه‌های متنوع را دربرگرفته است. هر غرفه، دریچه‌ای به‌سوی یکی از ابعاد گوناگون ظرفیت‌های مسجد می‌گشاید و نشان می‌دهد که مسجد، تنها یک مکان عبادی نیست، بلکه پایگاهی برای فعالیت‌های فرهنگی، اجتماعی، آموزشی و هنری است. این جامعیت و تنوع، باعث شده است که بخش «مسجد، پایگاه قرآن» در همان ابتدای ورود به نمایشگاه، نظر بازدیدکنندگان را به خود جلب کند و به‌عنوان یکی از نقاط عطف این رویداد بزرگ فرهنگی شناخته شود.
مسجد پایگاه قرآن، گامی نو در ترویج فرهنگ قرآنی است
مرتضی طاهریان، مدیر بخش مسجد پایگاه قرآن در نمایشگاه بین‌المللی قرآن و مشاور ارشد ریاست ستاد کانون‌های مساجد کشور، به معرفی اهداف و فعالیت‌های این بخش پرداخت. وی با بیان اینکه امسال برای نخستین‌بار بخشی تحت‌عنوان «مسجد پایگاه قرآن» در نمایشگاه قرآن راه‌اندازی شده است، گفت: مسئولیت این بخش به ستاد کانون‌های مساجد کشور واگذار شده و ما با همکاری نهادهای مسجدمحور، تلاش کرده‌ایم بخشی از ظرفیت‌های مساجد در حوزه قرآن و عترت را به نمایش بگذاریم.
اهداف و محتوای بخش مسجد پایگاه قرآن
طاهریان با اشاره به محدودیت‌های مکانی، افزود: نگاه اولیه ما این بود که تمام فعالیت‌های مساجد در حوزه قرآن و عترت را در این بخش ارائه دهیم اما به‌دلیل محدودیت‌های موجود، تنها بخش‌هایی از این فعالیت‌ها را انتخاب کرده‌ایم. وی در ادامه به معرفی بخش‌های مختلف این غرفه پرداخت و تصریح کرد: مسجد قرآن و تدبر از مهم‌ترین غرفه‌های این بخش است. در این بخش، علاقه‌مندان می‌توانند در کارگاه‌های آموزشی شرکت کرده و با مفاهیم و معانی قرآن به‌صورت عمیق‌تر آشنا شوند. این بخش با تاکید بر فرمایشات مقام معظم رهبری درباره تدبر در قرآن طراحی شده است. طاهریان با اشاره به غرفه مسجد قرآن و فناوری گفت: این بخش به نمایش ظرفیت‌های فضای مجازی و فناوری‌های نوین در مساجد اختصاص دارد. سامانه‌هایی مانند«بچه‌های مسجد» و مرکز تماس قرآنی در این بخش معرفی می‌شوند.مدیر بخش مسجد پایگاه قرآن در نمایشگاه بین‌المللی قرآن گفت: بخش مسجد قرآن و خانواده، با محوریت موضوع ازدواج و خانواده، به ارائه فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی مرتبط با نهاد خانواده می‌پردازد. همچنین غرفه مسجد قرآن و کتاب نیز به نقش مساجد در حوزه آموزش و کتابخانه‌های قرآنی اختصاص دارد و فعالیت‌های آموزشی مساجد را به نمایش می‌گذارد. مدیر بخش مسجد پایگاه قرآن در نمایشگاه بین‌المللی قرآن با اشاره به دو غرفه دیگر مستقر در این بخش گفت: مسجد قرآن و تلاوت قاریان قرآن به‌صورت خانوادگی، گروهی یا دوستانه به تلاوت قرآن می‌پردازند و فضایی معنوی ایجاد می‌کنند. همچنین در غرفه مسجد قرآن و علم، با همکاری بنیاد هدایت، هر شب نشست‌های علمی با موضوع مسجد و قرآن در این بخش برگزار می‌شود. طاهریان افزود: در بخش غرفه قرآن و شکوفه‌های بهشت که ویژه کودکان است، با همکاری مهدالرضا وابسته به آستان قدس رضوی، فعالیت‌های قرآنی برای کودکان ارائه می‌شود. همچنین غرفه مسجد قرآن و هنر به فعالیت‌های هنری مانند خوشنویسی، سرود و دیگر هنرهای قرآنی در این بخش به نمایش گذاشته می‌شوند. غرفه مسجد قرآن و رسانه نیز با محوریت خبرگزاری‌ها و رسانه‌ها، به ارائه خدمات رسانه‌ای به سایر بخش‌های نمایشگاه می‌پردازد. طاهریان در پایان تاکید کرد: هدف اصلی ما از راه‌اندازی این بخش، نمایش ظرفیت‌های بی‌نظیر مساجد در ترویج فرهنگ قرآنی و عترت است. امیدواریم این حرکت بتواند گامی موثر درراستای انس هرچه بیشتر مردم با قرآن و اهل‌بیت(ع) باشد.
سی‌ودومین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم از ۱۵ تا ۲۶اسفند از ساعت۱۶ تا ۲۳ و روزهای تعطیل از ساعت۱۵ تا ۲۳ پذیرای بازدیدکنندگان است.
معرفی شهدای قرآنی
آیات مربوط به ایثار، مقاومت و شهادت در قرآن کریم در بخش قرآن و مقاومت سی‌ودومین نمایشگاه بین‌المللی قرآن تبیین و معرفی می‌شود.
رحیم قربانی، مدیر بخش قرآن و مقاومت درخصوص فعالیت‌های این بخش گفت: باتوجه‌به شرایط منطقه و اهمیت مقاومت، یکی از بخش‌های ویژه‌ای که امسال به آن پرداخته شده، بخش قرآن و مقاومت است. این بخش برای نخستین‌بار برگزار می‌شود و هدف آن تبیین و معرفی آیات مربوط به ایثار، مقاومت و شهادت در قرآن کریم است. در این بخش، جلوه‌های عینی مفاهیم قرآنی در میان رهبران مقاومت و مردم غزه به نمایش گذاشته می‌شود. همچنین نحوه حفظ و ارتباط مردم غزه با قرآن بیشتر مورد بررسی قرار می‌گیرد. قربانی اظهار کرد: علاوه‌براین، آثار هنری مرتبط با قرآن و مقاومت ازجمله خطاطی آیات ایثار و شهادت، اجرای گروه‌های همخوانی قرآنی و سایر جلوه‌های هنری قرآنی ارائه خواهد شد. وی افزود: یکی دیگر از برنامه‌های مهم، روایت‌های تاریخی و مستند از اهمیت غزه و جایگاه مقاومت است که ازسوی راویان آگاه بیان می‌شود. در این بخش، به شهدای مقاومت همچون شهید حاج‌قاسم سلیمانی، شهید سیدحسن نصرالله، شهید یحیی سنوار و دیگر رهبران مقاومت پرداخته می‌شود. همچنین موضوع استعمار نوین و جنایات آمریکا در حمایت از رژیم صهیونیستی مورد بررسی قرار خواهد گرفت. قربانی با تاکید بر یکی از برنامه‌های ویژه، گفت: پویش تلاوت با عنوان «غزه، مقاومت» است که در آن، قاریان آیات مربوط به ایثار، مقاومت و شهادت را تلاوت می‌کنند. همزمان، هنرمندانی نیز این آیات را به‌صورت زنده خطاطی کرده و به شرکت‌کنندگان اهدا می‌کنند. در کنار این موارد، معرفی شهدای قرآنی و نمایش محصولات مرتبط با رهبران مقاومت از دیگر بخش‌های این برنامه خواهد بود. این مفاهیم براساس آیات قرآن کریم همچون «اذن جهاد به مظلومان داده شده است» به تصویر کشیده می‌شوند و نمونه‌هایی از مقاومت مردم غزه، لبنان و دفاع از مظلومان در ایران به نمایش گذاشته خواهد شد. این بخش، نمادی از آموزه‌های قرآنی در زمینه دفاع از مظلومان و ایستادگی در برابر ظلم است.