آگاه: شبکه سیانبیسی آمریکا در این راستا اعلام کرد: این توافق پس از بیش از هشت ساعت مذاکرات میان مقامات اوکراینی و هیات آمریکایی به رهبری مارکو روبیو، وزیر امورخارجه ایالاتمتحده، در شهر جده عربستان سعودی به دست آمد.
در بیانیه مشترک ایالاتمتحده آمریکا و اوکراین که ازسوی وزارت امورخارجه آمریکا منتشر شد، آمده است: اوکراین آمادگی خود را برای پذیرش پیشنهاد ایالاتمتحده برای برقراری آتشبس موقت ۳۰روزه که با توافق طرفین قابل تمدید است و منوط به پذیرش و اجرای همزمان ازسوی فدراسیون روسیه است، اعلام کرد. ایالاتمتحده به روسیه اطلاع خواهد داد که عمل متقابل روسیه، کلید دستیابی به صلح است.
در این بیانیه آمده است که ایالاتمتحده آمریکا فورا توقف تبادل اطلاعات را لغو کرده و کمکهای امنیتی به اوکراین را از سر خواهد گرفت. وزارت خارجه آمریکا نیز اعلام کرد: گامهای مهمی در راستای بازگرداندن صلح دائمی به اوکراین اتخاذ شد و پیشنهاد آتشبس به پذیرش ازسوی طرف روسی و اجرای همزمان آن بستگی دارد.
مقامات آمریکایی و اوکراینی در جده عربستان سعودی با هدف ایجاد مسیری برای پایان دادن به جنگ سهساله میان روسیه و اوکراین و پس از هفتهها روابط متشنج میان دونالد ترامپ و ولادیمیر زلنسکی، روسای جمهوری دو کشور دیدار کردند.
یک روز پس از مذاکرات جده، دونالد ترامپ، رییسجمهور اعلام کرد: پیامهای مثبتی درمورد آتشبس در اوکراین دریافت کردیم. اکنون توپ در زمین روسیه است و ما نمایندگانی به مسکو فرستاده و امیدواریم به آتشبس دست یابیم. امیدواریم بتوانیم از روسیه موافقت دستیابی به آتشبس را دریافت کنیم. اگر این کار را انجام دهیم، فکر میکنم ۸۰درصد از راه رسیدن به این حمام خون وحشتناک پایان مییابد.
دبه کردن زلنسکی!
اما پس از مذاکرات جده، طرف اوکراینی اصطلاحا دبه کرد. «ولادیمیر زلنسکی» روز چهارشنبه و ۲۴ساعت پس از توافق جده، در گفتوگو با خبرنگاران اعلام کرد که اوکراین، ازدستدادن سرزمین برای رسیدن به صلح را نمیپذیرد.
این اظهارات زلنسکی درحالی بود که پیشتر «مارکو روبیو» وزیر خارجه آمریکا اعلام کرده بود که در مذاکرات ۱۱مارس (۲۱اسفند) در عربستان، مسئله دادن امتیازات سرزمینی مورد بحث قرار گرفته است.
رییسجمهوری اوکراین روز چهارشنبه اعلام کرد: ما سرزمینهای اشغالشده ازسوی روسیه را به رسمیت نخواهیم شناخت. همزمان اوکراین باوجود موافقت با آتشبس در جنگ با روسیه، خواستار فشار بیشتر متحدانش بر مسکو شد. زلنسکی، رییسجمهور اوکراین دراینباره گفت که ما باید بهسمت صلح حرکت کنیم. ما باید تضمینهای امنیتی ایجاد کنیم. ما باید مردم خود را آزاد کنیم. وی تاکید کرد که مهمترین مسئله توانایی شرکای ما برای اطمینان از این مسئله است که روسیه آماده فریب دادن نیست، بلکه برای پایان دادن به جنگ آمادگی دارد.
«ولادیمیر پوتین» رییسجمهوری روسیه در ژوئن ۲۰۲۴ (خرداد ۱۴۰۳) اعلام کرده بود که لازمه پایانیافتن جنگ اوکراین، به رسمیت شناختهشدن الحاق مناطق روسنشین دونتسک، لوگانسک، خرسون و زاپوروژیا به روسیه است.
موضع محتاطانه روسیه در قبال آتشبس
پوتین، همچنین روز پنجشنبه ۲۳اسفند در جریان یک نشست خبری گفت که روسیه با پیشنهادات آمریکا برای توقف درگیریها در اوکراین موافق است اما هرگونه توافق آتشبس باید به صلح بلندمدت ختم شود. به گفته پوتین، در هرگونه توافق آتشبس باید به ریشههای اصلی وقوع جنگ اوکراین پرداخته شود.
در همین راستا، «یوری یوشاکف» مشاور ارشد کرملین نیز در واکنش به توافق جده تاکید کرده است که در پیشنهاد آمریکا منفعتی برای روسیه وجود ندارد و درعینحال، آتشبس ۳۰روزه به نیروهای اوکراینی فرصتی برای تنفس و تجدید قوا میدهد.
اما روز پنجشنبه ۲۳اسفند، منابع خبری در روسیه از ورود «استیو ویتکاف» فرستاده ویژه ترامپ به مسکو پایتخت این کشور خبر دادند. خبرگزاری تاس دراینباره گزارش داد که فرستاده ویژه دونالد ترامپ، رییسجمهور آمریکا، وارد فرودگاه «ونوک وو-۲» در مسکو شد تا درباره حلوفصل مناقشه در اوکراین با مقامات روسی گفتوگو کند.
همزمان با ورود ویتکاف به مسکو، ترامپ در واشنگتن در پاسخ به پرسش خبرنگاری پیرامون احتمال مخالفت روسیه با آتشبس در اوکراین گفت: من دارای اهرم فشار در برابر ولادیمیر پوتین، رییسجمهور روسیه هستم اما نمیخواهم درحالحاضر درباره این گزینهها سخن بگویم. وی افزود: اظهارات اخیر پوتین پیرامون جنگ مثبت بوده و این مسئله نشاندهنده تمایل روسیه برای کاهش سطح تنشهاست. معتقدم یک توافق آتشبس میتواند به صلحی پایدار میان طرفین منازعه تبدیل شود.اما در راستای تلاشهای دیپلماتیک برای پایان جنگ، «محمد بنسلمان» ولیعهد عربستان در تماس تلفنی با «ولادیمیر پوتین» رییسجمهور روسیه درباره تلاشهای صورتگرفته برای حل بحران اوکراین صحبت کرده و بر تمایل عربستان برای تسهیل مذاکرات برای حل این بحران تاکید کرد. طبق گزارش العربیه، رییسجمهور روسیه از محمد بنسلمان بهخاطر تلاشهای عربستان در این راستا قدردانی کرد. ولیعهد عربستان آمادگی خود را برای مشارکت در عادیسازی روابط آمریکا و روسیه نیز اعلام کرد.
اما در ادامه پیغام و پسغامهای میان واشنگتن و مسکو، کرملین روز جمعه اعلام کرد که ولادیمیر پوتین، رییسجمهور روسیه، پیامی درباره پیشنهاد آتشبس در اوکراین برای دونالد ترامپ، رییسجمهور آمریکا، ارسال کرده است. این پیام از طریق استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ، به او منتقل شده است. براساس اطلاعات منتشرشده، پوتین و ویتکاف شامگاه پنجشنبه در مسکو دیدار کردند و در این نشست، درباره پیشنهاد آمریکا برای برقراری آتشبس ۳۰روزه در اوکراین به بحث و تبادلنظر پرداختند.
دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، در گفتوگو با خبرنگاران توضیح داد که پوتین از طریق ویتکاف، که بهعنوان میانجی عمل کرده، «سیگنالهایی» به ترامپ ارسال کرده است. این سیگنالها احتمالا حاوی دیدگاهها و پیشنهادهای روسیه درباره چگونگی مدیریت بحران اوکراین هستند.
در مقابل، پوتین اطلاعاتی درباره موضع آمریکا در قبال این بحران دریافت کرده است. پسکوف همچنین به اظهارات روز چهارشنبه پوتین اشاره کرد که در آن، رییسجمهور روسیه ضمن حمایت از تلاشهای ترامپ برای حلوفصل بحران، سوالاتی را مطرح کرده است. پسکوف گفت: هرچند کارهای زیادی باقی مانده اما زمینه برای خوشبینی محتاطانه فراهم است.
پیشنهاد آتشبس ۳۰روزه، که ازسوی آمریکا مطرح شده با ملاحظاتی ازسوی مقامات روسیه همراه شده که میگویند هرگونه توقف موقت درگیریها در شرایط کنونی میتواند به نفع اوکراین باشد و به این کشور برای تجدید قوا و تسلیح مجدد کمک کند.
دست برتر روسها در «میدان»
اما علاوه بر صحنه دیپلماتیک، در عرصه میدان نبرد نیز تحولاتی در جنگ روسیه و اوکراین به وقوع پیوسته است. در همین راستا، طبق تازهترین بیانیه وزارت دفاع روسیه، ارتش این کشور موفق به آزادسازی یکی از بزرگترین شهرهای خود در کورسک شده است. وزارت دفاع روسیه روز پنجشنبه با انتشار بیانیهای از آزادسازی منطقه «سودژا» واقع در کورسک خبر داد.
طبق گزارش خبرگزاری روسی ریانووستی، «الکساندر خینشتاین»، فرماندار موقت این منطقه، روز پنجشنبه در اظهارنظری درباره آزادسازی سودژا گفت: پاکسازی قلمرو منطقه کورسک بهسرعت درحال انجام است و درحال نزدیکتر شدن به پیروزی هستیم. علاوهبر سودژا، وزارت دفاع روسیه اعلام کرد که نیروهای روس کنترل شهرکهای «ملووی» و «پودول» در منطقه کورسک را نیز به دست گرفتهاند. در گزارش این وزارتخانه در مورد پیشرفت در دفع حملات اوکراین به استان کورسک آمده است: یگانهای گروه نیروهای روسی «سور» طی عملیاتهای تهاجمی، شهر سودژا، ملووی و پودول را آزاد کردند.
وزارت دفاع روسیه همچنین روز جمعه گزارش داد که در ۲۴ساعت گذشته علاوهبر انهدام تجهیزات نظامی اوکراین، ارتش کییف بیش از ۳۴۰سرباز خود در کورسک را از دست داده است.
«سودژا» بزرگترین منطقه مسکونی بود که پس از حمله نیروهای اوکراین به کورسک در اوت ۲۰۲۴، اوکراینیها توانسته بودند آن را تصرف کنند. طبق گزارش ریانووستی، اوکراین از شهر سودژا بهعنوان مرکز اصلی تدارکات برای تامین واحدهای نظامی خود در روستاها و شهرکهای مجاور استفاده میکرد.
در همین راستا، «ولادیمیر پوتین» رییسجمهور روسیه روز چهارشنبه برای اولینبار از زمان تصرف برخی مناطق کورسک ازسوی نیروهای اوکراینی از این منطقه واقع در غرب روسیه بازدید کرد. همزمان با فشارهای آمریکا برای پایانیافتن جنگ اوکراین، کییف امیدوار بود از سرزمینی که در خاک روسیه به تصرف خود درآورده بود بهعنوان ابزاری برای چانهزنی استفاده کند اما مناطق گستردهای در کورسک ازسوی ارتش روسیه آزاد شد.