آگاه: ازاینرو، همانطور که قرارگاه جمعیت برای مدیریت سیاستهای جمعیتی تشکیل شد، تشکیل قرارگاه پیری جمعیت نیز به همان میزان ضرورت دارد. دکتر احمد دلبری، با اشاره به وضعیت سالمندی در ایران اظهار کرد: مطالعات انجامشده در ۹۰ کشور جهان نشان میدهد که ایران در شاخص سلامت در رتبه ۴۴ قرار دارد، اما با وجود این جایگاه، کشور برای افزایش سریع جمعیت سالمندان آماده نیست. وی با بیان اینکه یکی از زیرشاخصهای سلامتی، «سلامت اجتماعی و روانی» است، افزود: با افزایش سن، ممکن است زوال جسمی تا حدی اجتنابناپذیر باشد، اما ابعاد دیگر سلامت، از جمله سلامت روانی، اجتماعی و معنوی، در سالمندی تقویت میشود. شادکامی در دوران سالمندی بهصورت U شکل است؛ در کودکی و اوایل جوانی شادی در سطح بالایی قرار دارد، در میانسالی به دلیل فشارهای کاری و خانوادگی کاهش مییابد، و در دوران سالمندی بار دیگر افزایش پیدا میکند اما متأسفانه، باورهای نادرست جامعه باعث شده که سالمندان به جای لذتبردن از این دوران، احساس انزوا و ناامیدی کنند. رییس انجمن علمی طب سالمندی ایران با تاکید بر اینکه بهطور میانگین، یکسوم عمر افراد در دوره بازنشستگی و سالمندی سپری میشود، خاطرنشان کرد: سن بازنشستگی در ایران ۵۲ سال و امید به زندگی ۷۶ سال است. این یعنی افراد بهطور متوسط بیش از دو دهه پس از بازنشستگی زندگی میکنند اما آیا برای این بخش از زندگی خود برنامهای دارند؟ بسیاری از افراد تصور میکنند که با بازنشستگی، زندگی آنها نیز به پایان میرسد، در حالی که آنها فقط از کار بازنشسته میشوند، نه از زندگی. وی با اشاره به این تصور اشتباه که همه سالمندان بیمار میشوند، تصریح کرد: برخلاف این باور رایج، فقط ۱۰ درصد سالمندان به آلزایمر و ۴۰ درصد به بیماریهای قلبی-عروقی مبتلا میشوند. این آمار نشان میدهد که با برنامهریزی و سبک زندگی سالم، میتوان دوران سالمندی را با سلامت و نشاط سپری کرد.
سالمندی در ایران؛ یک بحران در حال وقوع
دلبری با اشاره بهسرعت بالای رشد سالمندی در کشور توضیح داد: از سال ۱۳۵۵ تا ۱۳۹۵، طی ۴۰ سال، جمعیت سالمندان کشور از پنج درصد به ۱۰ درصد افزایش یافت اما این روند در کشورهای توسعهیافته حدود ۱۰۰ سال طول میکشد. در حال حاضر، ۱۱.۵ درصد جمعیت ایران سالمند است و پیشبینی میشود که این رقم تا سال ۱۴۲۰ به ۲۰ درصد برسد. چنین رشدی در هیچ کشور دیگری مشاهده نمیشود. رییس انجمن علمی طب سالمندی ایران با اشاره به زمانبر بودن سیاستگذاری در حوزه سالمندان افزود: تدوین سند ملی سالمندان ۱۷ سال زمان برد، در حالی که ۱۷ سال دیگر، جمعیت سالمندان ایران دوبرابر خواهد شد اما آیا این بحران با سیاستهای جوانی جمعیت برطرف میشود؟ پاسخ منفی است، زیرا چالش پیری جمعیت به مراتب پیچیدهتر از چالش کاهش جمعیت جوان است.
تجرد قطعی ۸۰ هزار سالمند
وی با هشدار درباره آینده سالمندی در ایران تأکید کرد: در حال حاضر ۸۰ هزار سالمند در کشور دچار تجرد قطعی هستند، اما این رقم تا چند سال آینده به دو میلیون و ۷۰۰ هزار نفر خواهد رسید. ازاینرو، همانطور که قرارگاه جمعیت برای سیاستگذاری در حوزه جوانی تشکیل شد، تشکیل قرارگاه پیری جمعیت نیز یک ضرورت است، زیرا در سال ۱۴۳۰، بیش از یکسوم جمعیت ایران سالمند خواهند بود.
جوانان دهه ۶۰، سالمندان تنها در آینده؟
دلبری با هشدار به جوانان دهه ۶۰ تصریح کرد: افرادی که تاکنون برای ازدواج اقدامی نکردهاند، باید به این نکته توجه کنند که در ۷۰ سالگی، نیاز به همراه و مراقب خواهند داشت. با افزایش سالمندان تنها، مسئله مراقبت از آنها به یکی از چالشهای مهم اجتماعی و اقتصادی کشور تبدیل خواهد شد.
۱۰.۴ درصد جمعیت ایران سالمند هستند
همچنین دبیر ستاد ملی جمعیت در نشست مشترک با اعضای قرارگاه حمایت از خانواده و جوانی جمعیت اظهار کرد: ما هر چه داریم از معلمان است و حاضریم جانمان را فدای آنان کنیم. مرضیه وحید دستجردی، اظهار کرد: آموزش و پرورش مهمترین دستگاه شکلگیری شخصیت است و خوشبختانه اقدامات بسیار خوبی در این دستگاه برای قانون جوانی جمعیت انجام داده است. اگر معلمان در تبیین موضوع جوانی جمعیت همراهی کنند، حتما در این موضوع موفق خواهیم بود. دبیر ستاد ملی جمعیت خاطرنشان کرد: ۱۱ میلیون و ۲۰۰ هزار دختر و ۱۲ میلیون و ۹۰۰ هزار پسر بین سن یک تا ۲۰ سال داریم که از دوران مهدکودک تا دبیرستان در اختیار آموزش و پرورش هستند و این فرصت مناسبی است. دستجردی ادامه داد: اگر در برنامههای کتب درسی برای مسائل خانواده و سبک زندگی برنامه داشته باشیم، در آینده این جمعیت سنی ازدواج و فرزندآوری موفقی خواهند داشت. وی با اشاره به بیاناتی از مقام رهبری و باورهای رییس جمهور در موضوع قانون جوانی جمعیت، خاطرنشان کرد: جمعیت جهان همیشه روبهافزایش بوده اما در حال حاضر دو سوم جمعیت جهان در کشورهایی با نرخ باروری زیر سطح جایگزینی زندگی میکنند. دبیر ستاد ملی جمعیت با اشاره به نظریههای کاهش جمعیت، اذعان کرد: در ایران ۱۰.۴ درصد جمعیت سالمند هستند که بهشدت به سمت کاهش جمعیت پیش میرویم و در حال حاضر نرخ رشد جمعیت ۶/۰ (۶دهم) است. دستجردی با اشاره به سیاستها یا راهبردهای حمایتی برای مقابله با کاهش باروری، گفت: توسعه مهدکودکها و مراکز مراقبت از فرزند، اعطای مرخصی و قوانین منعطف اشتغال زنان از جمله راهبردهای مؤثر است که در آموزش و پرورش هم به آنها اهتمام شده است. وی با اشاره به توجه ویژه رییس جمهور به آموزش و پرورش، افزود: کتب درسی و محتوای مفید آن درصورتیکه از سوی نسل نوجوان استقبال شود، بسیار تاثیرگذار است. ما هر چه داریم از معلمان است و حاضریم جانمان را فدای آنان کنیم. در ادامه وزیر آموزش و پرورش با قدردانی از توصیهها و پیشنهادهای دبیر ستاد ملی جمعیت، اظهار کرد: تلاشهایی که در این ستاد انجام میگیرد، آیندهپژوهانه است و باید در کنار فعالیت فرهنگی، ترویجی و تبلیغی، فعالیتهای تشویق و موانع نیز برداشته شود. وی افزود: باید تلاش کنیم تا تسهیلاتی برای ازدواج بهنگام و فرزندآوری جمعیت جوان کشور داشته باشیم، چرا که این موضوع از مهمترین مأموریتهای ما محسوب
میشود. کاظمی خاطرنشان کرد: با ابلاغی که به مشاور امور زنان و خانواده وزارت آموزش و پرورش دادیم، امیدوارم اقدامات خوبی در این زمینه انجام بگیرد و از معاونان دیگر نیز میخواهم که همراهیهای لازم را داشته باشند. در بخشی از این نشست مشترک، اعضای قرارگاه حمایت از خانواده و جوانی جمعیت به ارائه گزارشی از اقدامات و فعالیتهای انجام شده در آموزش و پرورش پرداختند.