زهرا بذرافکن - خبرنگار سرویس فرهنگی: فیلم داستان مردی را روایت میکند که وجهه و اعتبار خوبی در شهر دارد، معدندار است و حالا یک فیروزه خیلی خاص در معدناش پیدا شده است که همین فیروزه او را درگیر ماجراهایی میکند.
کارگردان قبل از این در فجر چهل و یکم با فیلم «در آغوش درخت» حضور خوبی به عنوان یک فیلماولی در جشنواره داشت و حالا برای دومین سال پیاپی با فیلم «آبی روشن» در بخش سودای سیمرغ به رقابت میپردازد.
همچنین، این اثر محصول مشترکی است از سازمان هنری رسانهای اوج، بنیاد سینمایی فارابی و بنیاد بینالمللی امام رضا (ع).
معرفی و بررسی فیلم:
قصه فیلم تقریبا از ابتدا با فضا و جنس شخصیتهایی که ارائه میکند برای مخاطب روشن میشود. این فیلم تنها اثر معناگرای اجتماعی جشنواره چهل و دوم است. این ژانر البته از دهه هشتاد در سینمای ایران کمجانتر از همیشه بوده است.
بازیگران اثر به این ترتیباند: مهران احمدی، مهران غفوریان، سارا حاتمی، مرتضی امینیتبار، روحالله زمانی، علیاکبر اصانلو، کاظم هژیرآزاد، سامان مهکویه و دیگر بازیگران.
دیگر عوامل فیلم نیز عبارتند از: نویسندگان: امیر ابیلی و داود گنجوی، مجری طرح: وحید معدنی، مدیر فیلمبرداری: پیمان عباسزاده، تدوین: حسین جمشیدیگوهری، طراحی و ترکیب صدا: آرش قاسمی، موسیقی: فرید سعادتمند، طراح صحنه: امیر زاغری، مدیر تولید: سیدمقصود میرهاشمی، طراح چهره پردازی: کامران خلج، مدیرصدابرداری: اشکان پورتاجی، طراح لباس: الهام ترکمن، مدیر برنامهریزی: امید همتیفراز، انتخاب بازیگر: کیومرث مرادی، دستیار اول کارگردان: امیر رونقی، طراح جلوههای ویژه میدانی: ایمان کرمیان، طراحی جلوههای بصری: امین پهلوانزاده، منشی صحنه: آرزو قربانی، عکاس صحنه: صمد قربانزاده، تبلیغات: احسان حسینی، روابط عمومی: الهام عرشیزاده.
نقد مضمونی:
«آبی روشن» یک فیلم مفهومی و معناگرایانه است که در پی گشایش درونی انسان است. فیلم مصداق رجوع به درونیات انسانی و توجه به حقوق انسانهاست که داستان به خوبی روایتگر این مواجه است و از یک حاج یونسی میگوید که در دل نهنگ یک بحران میرود تا اینکه بتواند گذشته خودش را که فکر کرده حقی از افراد ضایع کرده را جبران کند.
نقد فنی- تکنیکی:
«آبی روشن» فیلمنامه منسجم و سرپایی است و از ریتم نمیافتد. کارگردانی و فیلمبرداری آن به نسبت کار قبلی «خواجهپاشا» بهتر است و شاهد قابهایی جذاب و میزانسنی دقیق هستیم. بازیها بسیار خوب است و «مهران غفوریان» با وجود اینکه تجربه کاراکتر جدی را داشته، اما در این فیلم یک شخصیت متفاوتتر و قویتری را ارائه کرده است.
گفتوگو با عوامل فیلم:
کارگردان اثر، «بابک خواجهپاشا» درباره غیرمنطقی بودن پایانبندی فیلم در نشست خبری آن توضیح داد: ما حقهایی بر گردن داریم که گاهی فراموششان میکنیم. مهمترین حقی که بر گردن یک انسان وجود دارد، حق نزدیکان او است. در طول داستان حاج یونس باور ندارد که حقی بر گردنش است تا جایی که با برادرش مواجه و متوجه میشود که پیش از اینکه خادم امام رضا (ع) شود، باید حقالناس را رعایت کند. حتی همین مردم میتوانند از من سوال بپرسند که تو با پول مردم فیلم میسازی و باید فیلم خوبی بسازی و این حق بر گردن مردم است.
وی درباره بحث حقوقی داستان قتل در این اضافه کرد: در قتل درجه ۲ تمامی منطقها رعایت شده است. اگر بر فرض اعلام اینکه قتلی انجام شده و شواهدی داشته باشید، قتل درجه دو از نظر حقوقی منطقی است.
سید داود گنجوی نویسنده اثر بیان کرد: درباره اینکه چطور به این حس و حال رسیدیم باید بگویم که وقتی جوهر اولیه فیلمنامه شکل گرفت در طول مسیر کم کم نشانهها پدید آمدند مانند انگشتر فیروزه و ما تمام تلاش خود را به کار گرفتیم تا در این فیلم به مسایل اخلاقی بپردازیم.
در ادامه نشست، خواجه پاشا عنوان کرد: بارها گفته و تاکید میکنم. شما اگر فیلمهای افرادی مانند تارانتینو، نوری بیگله جیلان و مجید مجیدی را میبینید و دوست دارید به این دلیل است که در فیلمسازی صادق هستند و داستان از لایههای وجودی این افراد شکل میگیرد. اگر فیلم صادقانه بسازیم، مخاطب هم با ما همراه می شود. فیلمسازان باید با مضمون فیلم صادق باشند نه اینکه فقط بگویند در این موضوع فیلم می سازیم.
نظر منتقد:
سایه احسانی: در روایت ریتم خوبی دارد تا نزدیک به انتهای فیلم که از خط منطق روایی خارج شده و به دام احساساتی کردن مخاطب با حوادث خارق عادتی و بی منطقی میافتد که برعکس قصه را از مرز باورپذیری خارج میکند. بازیها خوب است و شخصیتپردازیها هم تا یک جایی متوازن پیش میرود اما در میانه داستان به یکباره هر آنچه در پس هر شخصیت اصلی هست زودهنگام آشکار شده و چیزی برای دنبال کردن باقی نمیگذارد. روانشناسی رنگ از ابتدای فیلم حسابشده جاری است و رنگ و بوی خاصی به فضای فیلم میبخشد و مخاطب را ناخواسته به آن سویی میبرد که میباید.
با این وجود دیدن همچو اثری جز آن که یک، دو ساعت خوش و رقیق را رقم میزند اما گام مهمی در ژانر خودش بر نمیدارد و حرکت جسورانهای نمیکند.
فیلم کجای دغدغه زندگی مردم قرار دارد:
«آبی روشن» ذیل دغدغه و چالش روز زندگی مردم تعریف میشود. مسئله حق الناس و رجوع به احوالات و درونیات انسانی و ارجاعات مذهبی و آیینی از نکات مهم و عالی فیلم است.
نسبت فیلم با گفتمان و فجر انقلاب اسلامی:
این فیلم به موضوعاتی که پرداخته، اشارات مهمی پیوست به گفتمان انقلاب اسلامی و مفاهیم انسانی و الهی آن دارد و تا حدودی توانسته خودآگاهی پیوند خورده با شریعت را بهتصویر بکشد.
ارزیابی و نتیجهگیری:
این فیلم را با در نظرگیری داشتن عناصر معنوی و عرفانی میتوان اثری حال خوب کن و امیدوارکننده دانست که با إحساس خوبی برای مخاطب به پایان میرسد. تماشای آن برای مخاطب بزرگسال مناسب است و دیدنش گرچه که قدم بزرگی از پیشینیان خودش فراتر نگذاشته، خالی از لطف نیست.