۲۹ بهمن ۱۴۰۲ - ۱۱:۰۱

محمد علی‌بیگی ـ خبرنگار گروه سیاسی: صبح روز گذشته (شنبه ۲۸ بهمن) بود که با حضور وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح برگزار شد، سامانه‌های ضد بالستیک «آرمان» و پدافند هوایی ارتفاع پست «آذرخش» رونمایی شد. اهمیت این رونمایی و الحاق با توجه به افزایش تهدیدات جهانی در حوزه ریزپرنده ها و موشک های کروزه و البته طیف های متنوع تهدیدات در حوزه ارتفاع کم بیش پیش بر ما آشکار می شود. این سامانه‌ها که به همت متخصصان وزارت دفاع تولید و به ارتش و سپاه تحویل داده شد، می‌تواند نقش موثری در ارتقا توان بازدارندگی کشورمان داشته باشد.

به گزارش آگاه، سامانه «آرمان» که با یاد و خاطره شهید «آرمان علی‌وردی» نامگذاری شده است یک سامانه راه‌کنشی به معنای تام و داری برد متوسط و ارتفاع بلند است که می‌تواند اهداف را در ۱۸۰ کیلومتری شناسایی و در ۱۲۰ کیلومتری با آن درگیر شود و منهدم کند.

این سامانه بسیار چابک است و در کمتر از ۳ دقیقه آماده عملیات می‌شود. این سامانه پوشش قابل اطمینانی برای دفاع از فضای کشور فراهم می‌کند.

سامانه آرمان برای اولین بار در رژه روز ارتش در فروردین سال ۱۴۰۱ مشاهده شد. ساختار کلی آن شامل سه پرتابگر موشک از خانواده صیاد ۲ و ۳ بود که نشان می‌داد با قرار دادن رادار و پرتابگرهای موشک روی یک خودرو، در جهت فشرده و چابک‌سازی حداکثری سامانه گام برداشته شده است، این ساختاری است که در سامانه‌ای مانند سوم خرداد هم دیده می‌شود.

رادار به‌کار گرفته‌شده در صیاد تاکتیکی از خانواده رادارهای نجم ۸۰۴ به‌نظر می‌رسد که از نوع آرایه فازی فعال است. چند ماه بعد از رژه روز ارتش و در نمایشگاه دستاوردهای وزارت دفاع در شهریور ۱۴۰۱ تصاویری از سامانه صیاد تاکتیکی و دو موشک کنار آن منتشر شد.

در این نمایشگاه، سامانه در حالت آماده‌به‌کار قرار داشت که مشخص کرد موشک‌های آن از نوع عمود پرتاب هستند، این نشان‌دهنده یک تمایز بزرگ بین صیاد تاکتیکی و سامانه‌های میان‌برد قبلی مانند «جوشن» و «۱۵ خرداد» و انواع «مرصاد» بود.

تا پیش از این، در ایران سامانه «باور ۳۷۳» در برد بلند و «زوبین» و «دزفول» در برد کوتاه دارای قابلیت پرتاب عمودی موشک‌های پدافندی بودند که حالا صیاد تاکتیکی هم به آنها اضافه شده است.

به‌واسطه قابلیت پرتاب عمودی، سرعت واکنش سامانه در مواجهه با تهدیدات به‌علت زاویه سمتی حمله دشمن افت نمی‌کند و همچنین سامانه می‌تواند همزمان موشک‌هایی را به چند سمت بدون نیاز به تغییری در سمت پرتابگر شلیک کند.

حضور سامانه آرمان در نمایشگاه آرمیا ۲۰۲۳ مسکو اطلاعات جدیدی راجع به این سامانه در اختیار قرار داد. سامانه آرمان به‌طور کلی سامانه‌ای عمل‌کننده در برد متوسط و ارتفاع بالاست که در کمترین تعداد اجزاء شامل یک خودروی حامل رادار و سه پرتابگر عمودی موشک است.

موشک‌های این سامانه می‌توانند از ۷۵ تا ۱۲۰ کیلومتر را پوشش دهند که به‌گفته مسئولان، این برد درگیری تا ۱۵۰ کیلومتر هم قابل ارتقاء است. تلار مورد اشاره به‌روی یک خودروی کِشنده با قابلیت خارج از جاده (آف‌رود Off-Road) بالا مستقر شده است که امکان جابه‌جایی سامانه را در محیط‌های عملیاتی بهتر فراهم کند.

کنار این جزء اصلی سامانه، پرتابگرهای متحرک بدون رادار اما حامل ۶ موشک عمود پرتاب قابل اتصال به سامانه هستند.

بکارگیری موشک «صیاد ۳در سامانه پدافندی «آرمان»

سامانه پدافندی آرمان بر حسب تجربه دفاع مقدس و جنگ‌های نوین امروز طراحی شده به همین جهت خودحفاظت، چابک و با قابلیت‌های ویژه بوده که برای آماده شدن جهت انجام عملیات خودگردان بوده و در کمتر از سه دقیقه آماده رزم می‌شود.

مأموریت اصلی این سامانه برای مقابله با اهداف متوسط و بالاست که با شناسایی هدف در ۱۸۰ کیلومتری، در فاصله ۱۲۰ کیلومتری می‌تواند با هدف درگیر شود و آن را منهدم کند؛ این سامانه یکی از سامانه‌های به‌روز دنیا محسوب می‌شود و نیروهای مسلح کشورمان با استفاده از آن می‌توانند محکم‌تر از کشورمان حفظ و حراست کنند.

سامانه شهید آرمان (شهید آرمان علی‌وردی)، بسیار راهبردی است؛ زیرا می‌تواند با موشک‌های بالستیک و کروز مقابله کند. این سامانه از موشک‌های «صیاد F» عمودپرواز بهره می‌برد.

موشک هزار و ۳۰ کیلوگرمی صیاد ۳، موشک با قد رشید در خانواده صیاد است، برخلاف موشک صیاد ۲ برد آن به ۱۲۰ کیلومتر می‌رسد، سقف ارتفاع درگیری آن هم مشابه صیاد ۲، ۲۷ تا ۳۰ کیلومتر است، استارت خط تولید آن از سال ۹۶ زده شد.

سامانه پدافند هوایی «آذرخش»

یکی دیگر از سامانه‌هایی که صبح امروز رونمایی شد، سامانه پدافند هوایی آذرخش بود، این سامانه یک‌سامانه بردِ کوتاه و ارتفاع پستِ تاکتیکی تمام‌متحرک است که پرتابگر و سیستم کشف و ره‌گیری در یک‌خودرو تجمیع شده است.

این سامانه در حالت بارگذاری کامل (فول لود)، ۴ تیر موشک زمین‌به‌هوای آذرخش آماده پرتاب دارد. موشک آذرخش با برد ۱۰ کیلومتر مجهز به کاونده تصویرساز حرارتی (IIR) برای ره‌گیری و هدایت موشک به‌سمت هدف است که قابلیت عملیات در تمام شبانه‌روز و شرایط مختلف آب‌وهوایی را به سامانه می‌دهد.

سیستم کشف و رهگیری سامانه شامل یک‌رادار با برد کشف ۵۰ کیلومتر و یک‌سامانه مجتمع اپتیکی متشکل از سنسور تصویرساز حرارتی (IIR) و یک‌سنسور تلویزیونی (TV) می‌باشد که شعاع ۲۵ کیلومتری را برای ره‌گیری و قفل روی هدف پوشش می‌دهد.

«آذرخش» سامانه‌ای چابک، چالاک و تاکتیکی

امیر سیدمسعود زواره‌ای جانشین رییس سازمان صنایع دفاع در گفت وگو با خبرنگار آگاه با اشاره به قابلیت‌های سامانه پدافند هوایی ارتفاع کوتاه آذرخش گفت: این سامانه یک سامانه چابک، چالاک و تاکتیکی در حوزه پدافند هوایی ارتفاع کم است.

وی ادامه داد: این سامانه یک سامانه بسیار خود کافی است یعنی هم رادار دارد و هم سرچ اپتیکی و رادار سیار تصویری است، این قابلیت‌ها موجب می‌شود که به صورت یک سامانه خود کافی در شرایط اقلیمی متنوع بتواند به تنهای با انواع و اقسام اهداف ارتفاع کم مقابله کند.

جانشین رییس سازمان صنایع دفاع تصریح کرد: یکی از قابلیت‌های منحصر به فرد این سامانه این است که چند نمونه از آن می‌تواند باید پست فرمانده ای یک منطقه قابل توجه را تحت پوشش قرار دهد، همچنین از قابلیت شبکه پذیری برخوردار است و می‌تواند در قالب شبکه یک پارچه پدافند هوایی کشور ماموریت‌های محوله را به خوبی انجام دهد.

امیر زواره‌ای بومی بودن تمام قطعات سامانه ارتفاع کوتاه آذرخش را یکی دیگر از قابلیت‌های این سامانه دانست و گفت: این سامانه چون بر مبنای زیرساخت‌های موجود در سازمان صنایع دفاع طراحی شده، قابلیت تولید انبوه در کوتاه‌ترین زمان ممکن را دارد. این سامانه براساس تهدیدات موجود ارتفاع کم طراحی و تولید شده است و ان شاءالله به زودی شاهد عملیاتی بودن آن خواهیم بود.