الناز برکاتی_ خبرنگار سرویس فرهنگی: سی‌ونهمین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر دوشنبه ۲۳ بهمن ماه با اجرای گروه‌ها و گونه‌های مختلف موسیقی؛ ویژه بانوان، ارکسترال، موسیقی بین‌الملل، اقوام و ردیف دستگاهی و سرود در تالارهای وحدت، رودکی، سالن سوره حوزه هنری، فرهنگسرای ارسباران و کوشک باغ هنر برگزار شد. بخش اصلی این دوره از جشنواره موسیقی فجر از روز دوشنبه بیست و سوم بهمن ماه با میزبانی بیش از ۸۰ کنسرت در بخش‌های مختلف کار خود را در هفت سالن پایتخت آغاز کرد.
جدول اجراهای صحنه‌ای این دوره از جشنواره براساس اعلام دبیرخانه با حضور گروه‌های موسیقی در بخش‌های ردیف دستگاهی، نواحی، کلاسیک، بین‌الملل، ارکسترال، پاپ، کودک و نوجوان، بانوان و سرود با ۸۱ اجرا در ۷۲ سانس و با حضور گروه‌های بین‌المللی از کشورهای هندوستان، بلژیک، عراق، ارمنستان، افغانستان، ازبکستان، تاجیکستان و هلند به میزبانی پایتخت منتشر شد.
بلیت فروشی راحت و پراستقبال
در این دوره از جشنواره کنسرت‌ها در بخش‌های مختلفی از جمله نواحی، بین‌الملل، دستگاهی، ارکسترال، بانوان، کودک و نوجوان، پاپ و سرود برگزار می‌شوند که در بین آنها تنها بخش سرود بدون بلیت‌فروشی و به صورت رایگان در سالن کوشک هنر برگزار شد.
عمدتا بلیت‌فروشی اجراهای پاپ در شرایط عادی تا سقف ۸۰۰ هزار تومان (۷۹۰) صورت گرفته بود و اجراهایی که در تالارهای وحدت و رودکی برگزار می‌شوند، تا سقف ۴۰۰ و ۳۲۰ هزار تومان بلیت‌های خود را به فروش می‌رسانند؛ اما اکنون در جشنواره موسیقی فجر که گران‌ترین بخش آن موسیقی پاپ است و اجراها در دو سالن میلاد نمایشگاه و فرهنگسرای بهمن روی صحنه می‌روند، بلیت فروشی از ۹۵ هزار تومان تا سقف ۴۹۵ هزار تومان صورت گرفته بود.
بلیت‌فروشی بخش دیگری مانند بانوان که پنج کنسرت در تالار وحدت به آن اختصاص داده شد ، از ۱۰۰ هزار تومان تا ۳۰۰ هزار تومان در نظر گرفته شده بود. بخش بین‌الملل که اجراهای آن در دو سالن وحدت و رودکی برگزار شد، بلیت فروشی با اختلاف قیمتی ۱۰۰ هزار تومانی به واسطه ظرفیت جمعیتی هر دو سالن صورت گرفت؛ به این صورت که بلیت اجراهای تالار وحدت از ۱۰۰ هزار تومان تا ۳۰۰ هزار تومان و تالار رودکی از ۱۰۰ هزار تومان تا ۲۰۰ هزار تومان به فروش رسید.
سایر اجراهای تالار وحدت و تالار رودکی نیز قیمت‌گذاری مشابهی داشتند؛ یعنی بلیت اجراهای تالار وحدت از ۱۰۰ هزار تومان تا ۳۰۰ هزار تومان و بلیت‌های تالار رودکی از ۱۰۰ هزار تومان تا ۲۰۰ هزار تومان به فروش رسید.
بلیت فروشی در سالن‌های سوره حوزه هنری و فرهنگسرای ارسباران نیز از ۱۰۰ هزار تومان تا ۲۰۰ هزار تومان بود.
افتتاحیه سی‌و نهمین جشنواره موسیقی
ارکستر موسیقی ملی ایران در نخستین روز از سی و نهمین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر ساعت ۱۸:۳۰ در تالار وحدت به روی صحنه رفت. این اجرا به نوعی مراسم افتتاحیه این دوره از جشنواره بود که با حضور محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.محمود سالاری معاون امور هنری وزارت فرهنگ، امیرحسین سمیعی مدیرکل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، رضا مهدوی دبیر سی و نهمین جشنواره موسیقی فجر)، علیرضا قزوه رئیس دفتر شعرو موسیقی و سرود سازمان صدا و سیما، محمد اله‌یاری مدیرعامل بنیاد رودکی از دیگر میهمانان اجرای ارکستر موسیقی ملی ایران بودند.
در نخستین نوبت اجرا در نخستین روز جشنواره میزبان گروه موسیقی بانوان «نهال» به سرپرستی و خوانندگی لیلا نجفی بود، این در حالی بود که جمعی از بانوان علاقه‌مند به هنر موسیقی نیز تماشاگر این اجرا بودند.
کنسرت سالار عقیلی خواننده موسیقی سنتی ایرانی شامگاه ۲۳ بهمن با همراهی گروه «راز و نیاز» در تالار وحدت به روی صحنه رفت.
تالار رودکی در نخستین شب برگزاری این رویداد، میزبان دو اجرا در بخش بین‌الملل بود. هایک ملیکیان پیانیست مطرح ارمنستان شامگاه ۲۳ بهمن ماه در تالار رودکی روی صحنه رفت و کنسرت خود را به اجرای رسیتال پیانو اختصاص داد.در سانس دوم میزبان یک اجرای دیگر در بخش بین‌الملل بود که به گروه «عندلیبان» از کشور افغانستان اختصاص داشت. سیدمحمدهاشمی قائم مقام و معاون حقوقی وزیر فرهنگ، امیرحسین سمیعی مدیرکل دفتر موسیقی، محمد اله‌یاری مدیرعامل بنیاد رودکی، امیرعباس ستایشگر مدیرعامل انجمن موسیقی ایران، رضا مهدوی دبیر جشنواره و ابوالفضل پورعرب بازیگر شناخته شده سینما و تلویزیون بود از جمله میهمانان این کنسرت بودند.
گروه «آوای ماهور» و «طبیب جان» در نخستین شب برگزاری سی و نهمین جشنواره موسیقی فجر در سالن سوره حوزه هنری با اجرای تصنیف‌های فراموش نشدنی «با من صنما» و «یار می‌گوید الله» در بخش موسیقی دستگاهی، شب خاطره‌انگیزی را برای مخاطبان خود رقم زدند.
در سانس دوم از نخستین شب برگزاری جشنواره موسیقی فجر ساعت ۲۱:۳۰، گروه «طبیب جان» با سرپرستی و آهنگسازی حسین قاسم‌زاده در تالار سوره حوره هنری روی صحنه رفت.
فرهنگسرای ارسباران در نخستین شب برگزاری این دوره از جشنواره در میان استقبال پرشور مخاطبان میزبان دو گروه موسیقی «فلک‌الافلاک» و «نوای تفتان» شد.
نخستین شب اجرای سی و نهمین جشنواره موسیقی فجر در بخش پاپ با دو اجرای پیاپی علیرضا طلیسچی در سالن شهید آوینی فرهنگسرای بهمن تهران سپری شد.
آرون افشار در نخستین سانس از نخستین شب این رویداد در سالن میلاد نمایشگاه بین المللی تهران خطاب به طرفدارانش گفت: در کنسرت آرون افشار محکوم هستید به شاد بودن!
مسعود صادقلو خواننده موسیقی پاپ نیز در سالن میلاد نمایشگاه بین‌المللی تهران به صحنه رفت.
محل برگزاری این دوره از جشنواره موسیقی فجر
سی‌ونهمین دوره از جشنواره موسیقی فجر در تالار وحدت، تالار رودکی، سالن سوره حوزه هنری، فرهنگسرای ارسباران، کوشک باغ هنر، سالن میلاد نمایشگاه بین المللی تهران و فرهنگسرای بهمن برگزار شد.
رخدادهای سی‌ونهمین جشنواره موسیقی فجر
عصر سه‌شنبه (۲۴ بهمن ۱۴۰۲) دومین شب از این رویداد برگزار شد. در این شب کنسرت ترانه‌های «حجت اشرف زاده» و «ابرار زوفاروف» از تاجیکستان در تالارهای وحدت و رودکی به روی صحنه رفتند.
در پی عدم امکان حضور گروه موسیقی تلفیقی حجاز در بخش بین‌الملل به دلیل بروز برخی مشکلات فنی از سوی این گروه، کمیته بین‌الملل سی و نهمین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر، اقدام به دعوت از موریتس ارنست، پیانیست شناخته شده آلمانی جهت اجرای برنامه در این دوره از جشنواره کرد.
هنرنمایی «نیکولاس فن‌پوکه» و «کلون زمان» در سومین روز جشنواره موسیقی فجر
فن‌پوکه رتبه اول را در مسابقه بین‌المللی پیانوی Steinway و جایزه از نگاه تماشاگران مسابقه پیانوی Princes Christina در سال ۲۰۰۶ کسب کرده و برنده جایزه بهترین تفسیر اثری از باخ در مسابقه پیانو اتحادیه اروپا در سال ۲۰۰۹ شده است. وی سال ۲۰۱۰ در مسابقه ملی پیانو YPF جایزه برتر رده سنی خود را دریافت کرد. او به عنوان سولیست در اکثر سالن‌های کنسرت برجسته هلند روی صحنه رفته است و کنسرت‌هایی در آلمان، فرانسه، سوئیس، جمهوری چک، بلغارستان، یونان، کانادا، انگلستان و ایالات متحده آمریکا برگزار کرده است.
قدردانی‌های ویژه
بخش سرود سی و نهمین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر در سومین روز از برگزاری این رویداد، شاهد برگزاری یک مراسم قدردانی ویژه در کنار اجرای دو سرود با حضور سید محمد هاشمی قائم‌مقام و امیرحسین سمیعی مدیر کل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در مجموعه کوشک هنری به عنوان محل برگزاری آثار شرکت‌کننده در بخش سرود بود. در این روز علاوه بر اجرای آثاری از گروه‌های سرود «ساقی کوثر» و «عابس» از ابوذر روحی خواننده مجموعه سرودهای «سلام فرمانده» نیز قدردانی به عمل آمد.
پنجمین شب با اجرای ارکستر سمفونیک
پنجمین شب از سی و نهمین جشنواره بین المللی موسیقی فجر شامگاه جمعه ۲۷ بهمن ماه ۱۴۰۲ با اجرای ارکستر سمفونیک تهران به رهبری منوچهر صهبایی و رسیتال پیانو موریس ارنست از کشور آلمان در تالار وحدت، کنسرت ارکستر بادی «راین» به رهبری امیرحسین محمدیان و اجرای محمدرضا امیرقاسمی در تالار رودکی به پایان رسید.
پاپ، پرچمدار اجراها
در میان گروه‌هایی که در جشنواره موسیقی فجر اجرا داشتند، بخش پاپ بیشترین سهم را با ۲۷ اجرا به خود اختصاص داده است که در سالن‌های تالار وحدت، میلاد نمایشگاه و فرهنگسرای بهمن در سانس‌های ۲۱:۳۰ (تالار وحدت) و ۱۹ و ۲۲ در میلاد نمایشگاه و فرهنگسرای بهمن روی صحنه رفتند. البته این تعداد اجرای پاپ در جشنواره موسیقی فجر تقریبا کم سابقه است و احتمال می‌رود که علت امر بیشتر به مسائل اقتصادی مربوط باشد؛ چراکه در اصل حضور بخش پاپ در این رویداد جبران کاستی‌های بودجه جشنواره است و البته جشنواره موسیقی فجر نیز عمدتا با مشکلات اقتصادی رو به رو بوده است و شاید این امر تاحدودی بتواند به پیشبرد آن کمک کند.
نقطه قوتی برای جشنواره موسیقی
اما نکته مهم این دوره از برگزاری جشنواره موسیقی فجر، توجه ویژه به بخش بانوان است؛ زیرا در دوره‌های مختلف بعضا شاهد حذف بخش زنان به بهانه‌های مختلف بودیم. حال اما در این دوره پنج گروه در سالن تالار وحدت روی صحنه می‌روند. در این دوره هر گروه از بخش بانوان طی پنج روز جشنواره هر روز ساعت ۱۴:۳۰ سانسی جداگانه در تالار وحدت برای اجرا دارند.
اگر هم بخواهیم از بخشی که کمترین تعداد اجرا را به خود اختصاص داده بگوییم، باید به بخش کودک و نوجوان اشاره کنیم که در آخرین روز از جشنواره تنها یک سانس در فرهنگسرای ارسباران به آن در ساعت ۱۸:۳۰ اختصاص داده شده است.همچنین یک بخش از جشنواره امسال به مسابقه موسیقی ایران اختصاص داشت که بدون حضور تماشاگر و اصحاب رسانه برگزار شد.
اختتامیه جشنواره موسیقی فجر
آیین اختتامیه سی و نهمین جشنواره بین المللی موسیقی فجر شامگاه روز شنبه بیست و هشتم بهمن ماه با حضور محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به میزبانی تالار وحدت برگزار شد. محمود سالاری معاون امور هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، امیرحسین سمیعی مدیر کل دفتر موسیقی وزارت ارشاد و رضا مهدوی دبیر سی و نهمین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر پیام تصویری برای مخاطبان فرستاده بودند. در نهایت هنرمندان برگزیده جایزه باربد، جایزه ترانه، جایزه موسیقی و رسانه و جایزه مردمی سرود معرفی شدند. محمدرضا شهیدی‌فر اجرای مراسم اختتامیه را برعهده داشت.
برگزیدگان بخش ترانه
برگزیدگان بخش ترانه سی و نهمین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر با داوری ناصر فیص، حامد عسکری و محمود حبیبی معرفی شدند. براساس آرای نهایی هیات داوران اسامی برگزیدگان به ترتیب زیر اعلام شد:
برگزیده: محمدمهدی سیار، احمد امیر خلیلی.
هیأت داوران جایزه باربد، رساله و پایان نامه‌ها، تک آهنگ‌ها و اجرای صحنه‌ای متشکل از ستاره بهشتی، نوشین پاسدار، هوشنگ جاوید، هادی منتظری، سپهر سعیدی، رضا مهدوی، نادر مشایخی، آنتون تنانوف، موریس ارنست بودند که برگزیدگان را به شرح زیر معرفی کردند:
آهنگسازی فرم سونات
مقام اول: علیرضا متوسلی داراب (رقص در سوگ)
رساله و پایان نامه‌های موسیقی/ رساله‌های دکتری
مقام اول: ۲ نفر: نکیسا هدایت زاده (تصحیح و تشرح رساله ناشناخته در موسیقی از دوره صفوی) و امیرحسین رمضانی (ساختار وجوه اجرایی و امکانات موسیقایی تعزیه در مقایسه با اپرا)
مقام سوم: پدرام جوادزاده (مقوله های فرهنگی تولید، توزیع و مصرف موسیقی ملی ایران)
رساله و پایان نامه‌های موسیقی/ پایان نامه‌های بین رشته‌ای
مقام اول: آریا برزن غیبی (بررسی کاربرد و کارکرد موسیقی در حیات فرهنگی اجتماعی زرتشتیان)
مقام دوم: محسن نورانی (ستاره سازی در بازار موسیقی پس از انقلاب اسلامی باتوجه به بت وارگی کالایی در موسیقی مردم پسند غرب)
مقام سوم: ۲ برنده: زهره طاهر (مطالعه تطبیقی تاثیر عوامل درون فردی و قصد بر رفتار مصرف کنندگان تولیدات انواع موسیقی مجاز و غیر مجاز) و مسعود نکوئی (طراحی مدل کسب و کار گردشگری موسیقی در استان کرمان)
رساله‌ها و پایان نامه‌ها/ پایان نامه‌های موسیقی
مقام اول: آرین هاشمی (تجزیه و تحلیل ساختار ملودی در چهارمضراب های سه گاه و چهارگاه از فرامرز پایور، بیست قطعه پرویز مشکاتیان و موج نو از پشنگ کامکار)
مقام دوم: فرید اسماعیلی ابهری (بررسی ساختار مدال، ارکستراسیون و ارتباط با درام در موسیقی سریال سربداران اثر استاد فرهاد فخرالدینی)
کتاب موسیقی
مقام اول: امیر شهابی (اصول بداهه نوازی موسیقی جز)
مقام دوم: رضا دیوسالار (موسیقی غرب مازندران)
تک آهنگ‌ها
بخش نواحی و دستگاهی:
مقام اول: میلاد عرفان پور و سید عماد توحیدی (قلب وطن)
مقام دوم: حجت شیروی (لنج)
مقام سوم: ۲ برنده: محمد حشمتی (غیرت عشق) و میلاد عرفان پور (گریه های بی اختیار)
بخش پاپ:
مقام اول: مصطفی راغب (حال نامعلوم)
آلبوم‌ها
اجرای موسیقی نواحی: دیپلم افتخار: شاهرخ پناهی فرد (سولدوز)
باربد بهترین اثر از نگاه ویژه پژوهش: خدایار خدا دوست (قاوال مکتبی)
آهنگسازی کلاسیک غربی: دیپلم افتخار: محمد امین همایی (کوارتت زهی)
اجرای موسیقی دستگاهی بی کلام: دیپلم افتخار ۲ برنده: آرشام خرسندپور (گوش کن)/ مصطفی مومنیان (رقص دیوانه)
باربد بهترین اثر از نگاه پژوهش: زمان خیری (۲۸ رنگ برای نی)
آهنگسازی موسیقی دستگاهی
دیپلم افتخار: نیما زاهدی (قاب خیال)
باربد بهترین آهنگسازی موسیقی دستگاهی: سعید هنرمند (گمشده دل)
خوانندگی موسیقی دستگاهی
دیپلم افتخار: ۲ برنده: مجتبی عسگری (گمشده دل و هزار آوا) و حسین علیشاپور (فصل باران)
باربد بهترین خوانندگی موسیقی دستگاهی: هادی فیض آبادی (قاب خیال)
جایزه ویژه اجرای صحنه‌ای
باربد بهترین اجرای صحنه‌ای: مهدی محمدنژاد (سرپرست گروه هفت و هشت)
گروه برتر بخش سرود
گروه سرود نوای مهر از استان چهارمحال بختیاری: امید بابامیر ساطحی