عماد خورشید طلب، خبرنگار اجتماعی روزنامه آگاه: به گفته کارشناسان محیط زیست در ۷۰ سال گذشته هفت میلیون هکتار از جنگل‌های زاگرس از بین رفته و تنها پنج میلیون هکتار جنگل در زاگرس باقی مانده است، این چنین که به نابودی جنگل‌ها و مراتع کشور کمر همت بسته‌ایم متاسفانه تا ۵۰ سال آینده تمامی جنگل‌ها و در ۸۰ سال آینده تمامی مراتع را از دست می‌دهیم.
در ایران ۶ نوع جنگل وجود دارد. این جنگل‌ها شامل «جنگل‌های هیرکانی»، «جنگل‌های بلوط غرب ایران»، «جنگل‌های دریایی حرا و چندل (مانگرو)»، «جنگل‌های ارسباران»، «جنگل‌های خشک داخلی» و «جنگل‌های مصنوعی» می‌شود که همه آنها در معرض خطر قرار دارند. تبدیل یک سوم جنگل‌های شمال به مسکن و ویلا، سوختن ۱۶۲ هزار هکتار جنگل در آتش، تداوم قاچاق چوب و ... عوامل نابودی جنگل‌های کشور است.
حالا همه این عوامل دست به دست هم داده‌اند تا طی ۵دهه اخیر به‌طور متوسط سالانه ۱۰۰هزار هکتار از جنگل‌های کشور تخریب شده یا کیفیت خود را از دست بدهند و با کاهش سطح جنگل‌ها طی این دوره زمانی، از ۱۸ میلیون هکتار به ۱۴میلیون هکتار، بیم آن رود که در آینده‌ای نه چندان دور بخش عظیمی از اراضی کشور تبدیل به بیابان شوند. به طوری که رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست می‌گوید: در ۵۰ سال اخیر نزدیک به ۳۰میلیون هکتار اراضی کشور به نوعی تبدیل به بیابان شده که معضلات بزرگی از جمله خشکسالی، مهاجرت، فرسایش خاک، پرشدن سدها، خشک‌شدن تالاب‌ها و کاهش محصولات زراعی و کم‌آبی را در پی داشته است.
هشداری جدی است
اسماعیل کهرم، آگاه و کنشگر محیط‌زیست اظهار کرد: نابودی جنگل‌های ایران تا ۵۰ سال آینده، مطابق با برآوردهای هشدارگونه ناسا از وضعیت ایران حقیقت دارد، به این معنا که با تداوم این شرایط، طی سال‌های ۲۰۵۰ تا ۲۰۶۰ اثری از جنگل‌هایی که امروز می‌شناسیم در کشور باقی نخواهد ماند. وی با ابزار تأسف از اینکه جنگل‌های ایران وضعیت بسیار نامناسبی دارند، گفت: چندی پیش با حضورم در کنفرانس GPL کشور آلمان یکی از سازندگان این دستگاه‌ها ضمن گفت‌وگوی دو نفره مطرح کرد که اکنون متوجه شده‌ایم که بهترین کار در فضا مشاهده زمین از مریخ است، طی این مشاهدات دیدیم که در کشور شما ایران سالیانه یک تا ۱.۵ درصد از جنگل‌ها در حال نابود شدن هستند. این کارشناس و کنشگر محیط‌زیست ادامه داد: اگر سالانه یک درصد جنگل‌ها در ایران از بین برود طی ۱۰۰ سال آینده جنگلی نخواهید داشت و با ۱.۵ درصد حدود ۷۵ سال دیگر تمام جنگل‌های کشورتان نابود می‌شوند.
فرسایش خاک بر اثر پدیده جنگل‌زدایی
این فعال محیط زیست با تاکید بر اینکه جنگل‌های ایران را از هر دیدی که نگاه کنید در حال اضمحلال و اتمام است، افزود: در دهه‌های آینده جنگل‌های کشور ما نابود و ناپدید می‌شوند، درخت اکالیپتوس که گونه‌ای غریبه و غیرایرانی است و به هیچ عنوان برای جنگل‌های ما مناسب نیست را می‌کارند و از نظر ظاهری جنگل‌ها سبز هستند، اما این درختان غیربومی آفت‌های خودش را به همراه دارد.
کهرم با اشاره به اینکه فرسایش خاک قدرت زایندگی و رویش را از آن می‌گیرد و خاک فرسایش یافته می‌میرد، گفت: قسمت اعظم فرسایش خاک بر اثر پدیده جنگل‌زدایی ایجاد می‌شود، جنگل‌ها را قطع می‌کنیم، بعد خاک از پوشش گیاهی جنگل عریان می‌شود و از بین می‌رود، این پدیده‌ها به صورت متوالی یکی پس از دیگری اتفاق می‌افتد.
وی درباره اینکه پوشش گیاهی خاک در ایران باید بالاتر برود، اظهار کرد: اگر پوشش گیاهی مناسب باشد فرسایش خاک صورت نمی‌گیرد، در حال حاضر علوفه‌ای که توسط باران و برف رشد می‌کند توسط چهارپایان خورده می‌شود، این چهارپایان خاک را خالی از پوشش گیاهی کرده و آن را فرسایش می‌دهند، تنها راه کوتاه‌مدت برای کاهش فرسایش خاک این است که باید به خاک زمان استراحت داد تا تقویت شود.
این کارشناس و کنشگر محیط‌زیست خاطرنشان کرد: در زیر جنگل‌ها آب انباری عظیم وجود دارد که با نابودی جنگل‌ها علاوه بر از بین رفتن این منبع با ارزش و عظیم، خاک و حیات‌وحش کشور نیز نابود خواهد شد، باید هرچه سریع‌تر جلوی تخریب این جنگل‌ها گرفته شود. اگر تصمیم گیرند از این به بعد با جنگل‌ها کاری نداشته باشند، تمام این طبیعت بازمی‌گردد.
آمارها چه می‌گویند؟
کشور ما جزو ۲۰ کشور غنی از نظر تنوع زیستی و ژنتیکی است که سبب شده بسیاری از گیاهان و جانوران بومی را در کشور داشته باشیم. طبق گزارش سال ۲۰۲۰ فائو (سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد)، کشور ما ۱۱.۷ میلیون هکتار پوشش جنگلی دارد و از این لحاظ بین ۱۹۳ کشور جهان در جایگاه ۵۴ قرار می‌گیرد. البته این آمار به روایت سازمان جنگل‌های ما، ۱۴.۳ میلیون هکتار است و اختلاف ۳.۳ میلیون هکتاری آن با گزارش فائو، به دلیل تفاوتی است که در تعریف ما و آنها از سطح پوشش و ارتفاع درختان مناطق جنگلی وجود دارد.
۱۴ درصد جنگل‌های کشور در سه استان شمالی است.
۳۳ درصد مراتع و جنگل‌های استان‌های شمالی در ۲۵ سال اخیر تبدیل به مسکن و ویلا شده است.
۴۲ درصد جنگل‌های کشور در ناحیه رویشی زاگرس است که از شمال غربی‌ترین نقطه کشور تا غرب و جنوب کشور، مجموع ۱۲ استان را دربرمی‌گیرد.
۷۰ سال گذشته هفت میلیون هکتار از جنگل‌های زاگرس از بین رفته و فقط پنج میلیون هکتار جنگل در زاگرس باقی مانده است.
باکس
خسارت های آتش سوزی
طبق اعلام سازمان جنگل‌ها، این آتش‌سوزی‌ها سالانه بیش از ۳۰۰ میلیارد تومان خسارت به‌بار می‌آورد و این یعنی در طول ۸ سال گذشته حداقل ۲۴۰۰ میلیارد تومان از اعتبارات کشور برای اطفای آتش‌سوزی‌ها و احیای جنگل‌های سوخته صرف شده است.