مسئله ماهیت اندیشه مقاومت و تأثیر آن در روند مبارزه نیروهای فلسطینی از مسائلی است که همواره مورد بررسی پژوهشگران قرار گرفته است. در این راستا با حجت‌الاسلام محمدعلی لیالی، پژوهشگر جریان‌شناسی و استاد حوزه گفت‌وگویی داشتیم که در ادامه می‌خوانید. لیالی در ابتدا گفت: مسئله مقاومت علیه رژیم‌صهیونیستی عمری قریب به ۷۵سال دارد. یهودیانِ صهیونیست از اواخر قرن۱۹مسئله دولت یهود را مطرح کردند که بعدها این موضوع پس‌از جنگ‌ جهانی اول و سقوط امپراتوری عثمانی و قیمومیت بریتانیا بر سرزمین‌هایی چون فلسطین عملی شد و بستر اشغالگری برای صهیونیست‌ها هموار شد. وی افزود: پس‌از تأسیس دولت جعلی اسرائیل در سال ۱۹۴۸، دولت‌های عربی سعی داشتند در تقابل جدی با اسرائیل آن را شکست داده و مناطق اشغال شده را پس بگیرند. مصر، سوریه و اردن به‌عنوان سردمداران جنگ با رژیم صهیونیستی با تکیه بر ناسیونالیسم و ملی‌گرایی عربی درپی بسیج‌ جنگی جدی علیه اسرائیل بودند، اما درنهایت نبرد اعراب با اسرائیل به بن‌بست‌ خورد و تنها چیزی که عایدشان شد شکست بود.

وقتی ورق مبارزه برگشت
لیالی گفت: در خود فلسطین هم گروه‌هایی با اندیشه‌های ملی و ناسیونالیستی فعال بودند که آنها هم چندان در آزادسازی سرزمین‌ها توفیقی نصیب‌شان نشد. از دیگر سو، نیروهای چریک با گرایش‌های مارکسیستی و سوسیالیستی هم در زمین نبرد با اسرائیل حاضر بودند که به‌دلیل عدم‌برقراری ارتباط وسیع و محکم با بدنه مردم و بعدها انفعال در مبارزه، ناکام ماندند.
این استاد حوزه عنوان ‌کرد: انقلاب اسلامی در سال ۵۷ ورق مبارزه علیه اسرائیل را برگرداند و اساساً گفتمان مقاومت تفسیر جدیدی پیدا کرد. امام‌خمینی(ره) به‌عنوان رهبر انقلاب اسلامی و هدایتگر اصلی گفتمان، ۲ایده را به شکل جدی مطرح کرد: نخست آزادسازی سرزمین‌های اشغالی و احیای توجه به آرمان قدس و دوم نابودی رژیم صهیونیستی؛ به تعبیری نفس وجود اسرائیل در هرجایی مضر است و باید به هرشکل نیروی آن را محو و خنثی ساخت.

تحول در منازعه ضدصهیونیستی
این استاد جریان‌شناسی ادامه داد: گفتمان انقلاب اسلامی، با طرح الهیاتی از صحنه منازعه علیه اسرائیل، آن را از دوگانه عرب ـ یهود به اسلام ـ صهیونیسم بدل کرد و حتی آن را فراتر برد و تبدیل به میدان جنگ استضعاف و استکبار کرد. چیزی که امروزه مقاومت فلسطین و نمایندگان مهم آن نظیر جهاد اسلامی و حماس بر آن بنا شده کاملاً منشعب از همان بینشی است که از انقلاب اسلامی برآمده ‌است. محور مقاومتی که بر مدار اندیشه گفتمان انقلاب اسلامی می‌چرخید توانست انتفاضه را از سنگ به موشک تبدیل کرده و حتی در جاهایی نظیر لبنان پاکسازی کامل سرزمینی را به ارمغان آورد.
وی افزود: شاید این سؤال پیش بیاید که به‌راستی بین اسلام و مارکسیسم یا سوسیالیسم چه تفاوتی وجود دارد که نیل به پیروزی در هر کدام متفاوت است، در جواب باید گفت، آن چیزی که در اسلام و مقاومتِ برآمده از قرآن وجود دارد، هیچ راه سازشی برای افراد قرار نمی‌دهد.

مقاومت اسلامی؛ تنها راهکار
این استاد حوزه گفت: مقاومت اسلامی راهی برای تعامل با اشغالگران ندارد و تنها راهی که باید رفت جهاد و انجام تعهد در قبال مردم مستضعف است. آمیزش این تفکر با اندیشه‌های دینی بنای مقاومت را استوار کرد و آن را در برابر اسرائیل و حامیان غربی‌اش سرسخت ساخت. اما این بن‌مایه عقیدتی چیزی بود که نیروهای ملی نظیر یاسر عرفات نداشتند و درآخر تفنگ(مقاومت) را کنار گذاشته و شاخه خون‌آلود زیتون(سازش) را در دست گرفتند و سوغات کمپ دیوید و اسلو را برای فلسطینیان به ارمغان آوردند.
لیالی اضافه ‌کرد: امروزه برای بسیاری از مردم مسلمان منطقه و جهان ثابت شده‌ آن‌چیزی که توانایی تقابل با رژیم‌صهیونیستی را دارد، اسلام سیاسی و مبارز است و سایر اندیشه‌ها یا شکست می‌خورند یا در بهترین حالت پس‌از مدتی مبارزه را کنار گذاشته و سازش و تعامل را با دشمن صهیونیستی پیگیری می‌کنند.