آگاه: بهبود روابط ایران و تاجیکستان پس از مدت‌ها موجب شده تا این دو کشور درصدد افزایش مناسبات فرهنگی و گردشگری نیز باشند؛ از این رو سفر مقامات دو کشور طی سال‌های اخیر انجام شده و درباره مناسبات گردشگری نیز صحبت‌هایی کردند. در سال۱۴۰۰ شهید رئیسی، رییس‌جمهور وقت ایران به این کشور سفر کرد. در این سفر، عزت‌الله ضرغامی، وزیر سابق میراث فرهنگی نیز حضور داشت و در یک روایت مجازی درباره سفرش گفته بود که ارتباط مردم دو کشور از طریق گردشگری بسیار ضعیف و در پایین‌ترین سطح است که باید جبران شود. در سفر ضرغامی، وزیر سابق میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به تاجیکستان، با تاج‌الدین جوره‌زاده، رییس کمیته گردشگری تاجیکستان یادداشت تفاهم همکاری در حوزه گردشگری امضا کردند.
در سال۱۴۰۱ امامعلی رحمان، رییس‌جمهوری تاجیکستان به ایران سفر کرد. در این سفر نیز تفاهمنامه‌ای برای عملیاتی کردن حوزه گردشگری دو کشور بین مقامات گردشگری تاجیکستان و ایران امضا شد.
تلاش برای توسعه گردشگری در سطح بالا
ضرغامی درباره این تفاهمنامه گفته بود: ما به‌دنبال این هستیم که گردشگری را برای کشورهای همسایه ارزان و تا جای ممکن گردشگری زمینی را تقویت کنیم. می‌خواهیم گردشگران خارجی بتوانند به‌صورت زمینی با اتوبوس حتی با خودروهای خود به ایران بیایند و شهرهای مختلف را ببینند و هزینه‌هایشان کمتر شده تا عملا گردشگری ارزان‌قیمت فراهم شود. بسیاری از تاجیک‌ها به‌خاطر کیفیت و سطح بالای درمانی و بهداشتی ایران مایل هستند به کشورمان بیایند. گردشگری سلامت برای ما مزیت است؛ بنابراین با وزارت بهداشت شرایط بهتر را در این زمینه فراهم می‌کنیم.
یک اشتباه در امضای مصوبه
مرداد امسال خبری از وزارت خارجه منتشر شد که از لغو ویزای تهران و دوشنبه اطلاع می‌داد. اما این مصوبه یک اشتباه داشت. دراین‌باره نظام‌الدین زاهدی، سفیر تاجیکستان در ایران گفت: بعد از اعلام خبر لغو ویزای سفر به تاجیکستان این اشتباه شد که لغو ویزا فقط برای مسافران از شهر تهران به دوشنبه انجام شده درحالی‌که باید این مصوبه اصلاح شود. زاهدی گفت: کسی که تصویب‌نامه را امضا کرد به جای اینکه بنویسد لغو ویزا بین ایران و تاجیکستان انجام شده، نوشته بین تهران و دوشنبه انجام گرفت. الان از مشهد به دوشنبه پرواز وجود دارد و مسافرانی که از مشهد به دوشنبه می‌روند باید ویزا بگیرند ولی اگر از تهران به دوشنبه بیایند ویزا نمی‌خواهند. این یک اشتباه بوده است. اما دوستان وعده کردند که با روی‌کارآمدن دولت جدید، این اصلاحیه انجام شود تا مسافران از هر شهری که به دوشنبه می‌روند نیازی به گرفتن ویزا نداشته باشند.
اجرایی شدن لغو روادید هوایی اتباع ایران و تاجیکستان
با روی‌کارآمدن دولت جدید؛ روابط بین دو کشور نیز پیگیری شد و مسعود پزشکیان به این کشور سفر کرد. پیرو این اتفاق مصوبه‌ای که به اشتباه نوشته شده بود، اصلاح شد تا اینکه سفارت ایران در تاجیکستان اعلام کرد که براساس مصوبه هیات وزیران ایران، از تاریخ ۱۵بهمن روادید هوایی میان ایران و تاجیکستان لغو می‌شود.
بر اساس مصوبه جدید هیات‌وزیران جمهوری اسلامی ایران، اتباع دارنده گذرنامه عادی دو کشور مجاز خواهند بود، بدون نیاز به روادید از طریق هوایی از مبدا جمهوری اسلامی ایران به مقصد جمهوری تاجیکستان و بالعکس به خاک یکدیگر سفر کرده و در هر دوره ۹۰روزه به مدت ۳۰روز اقامت کنند.
وزارت امورخارجه جمهوری اسلامی ایران، تاریخ اجرای این مصوبه را از ۱۵بهمن سال ۱۴۰۳ برابر با سوم فوریه ۲۰۲۵ اعلام کرده است ولی این امتیاز هنوز شامل شهروندان ایران و تاجیکستان که از راه زمینی یا از طریق کشورهای دیگر وارد تهران یا دوشنبه شوند، نمی‌شود.
پس از اعلام این خبر «سیدرضا امیری صالحی» وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی دیروز در حاشیه جلسه هیات دولت در جمع خبرنگاران، اظهار کرد: رفع موضوع در دولت قبل فقط میان تهران و دوشنبه بود؛ لذا گردشگران آنها نمی‌توانستند به اصفهان، شیراز یا مشهد بروند و باید به تهران می‌آمده و از آنجا می‌رفتند خوشبختانه این موضوع حل شده است و گردشگران تاجیکستانی و همین‌طور ایرانی می‌توانند به هر نقطه‌ای از دو کشور سفر کنند.
درحال‌حاضر سفر بین دو کشور با پروازهایی از مشهد و تهران به‌سمت دوشنبه انجام می‌شود. نصرالله زمانی، مدیرکل فرودگاه بین‌المللی کیش نیز خبر داده که «برای نخستین‌بار نیز دی امسال پرواز دوشنبه تاجیکستان به کیش برقرار شد.» همچنین قرار است پرواز شیراز- دوشنبه برقرار شود. اینها نشان می‌دهد که پروازها بین دو کشور در حال افزایش است. با این افزایش شاید بتوان امیدوار بود که هزینه سفر بین دو کشور کاهش یابد.
همچنان هزینه سفر بین دو کشور زیاد است
اکنون هزینه‌ای که گردشگران ایرانی باید برای این پروازها بپردازند از هشت تا ۲۵میلیون تومان است و تقریبا چهار ایرلاین ایرانی و تاجیکی وظیفه جابه‌جایی مسافران دو کشور را برعهده دارند. اما همچنان هزینه سفر به تاجیکستان گران است. از طرفی ایران قصد دارد تا بر تعداد آمار گردشگران ورودی از تاجیکستان بیفزاید. دراین‌باره صالحی امیری، وزیر میراث فرهنگی دولت چهاردهم گفته است: درحال‌حاضر، تعداد گردشگران تاجیک حدود هشت‌هزار نفر است اما توافق شده این رقم به ۱۰۰هزار نفر افزایش یابد.
به نظر می‌رسد ایران باید برای افزایش گردشگران از سمت تاجیکستان که جزو گردشگران متمولی هم نیستند، برنامه‌های فرهنگی متعددی داشته باشد، وگرنه در پایان سال تراز بین گردشگران ورودی و خروجی از این کشور با اختلاف زیادی روبه‌رو خواهد شد. به‌خصوص آنکه اشتراکات فرهنگی دو کشور زیاد است و تاجیکستان در برگزاری جشن‌های مشترکی از جمله نوروز و سده پیشتاز است.