آگاه: این دوره از جشنواره بینالمللی فیلم فجر نیز با استقبال گسترده هنرمندان و علاقهمندان به سینما، میزبان آثار متنوعی در ژانرهای گوناگون بود. در این میان، فیلمهایی با موضوع دفاع مقدس، بهدلیل جایگاه ویژه این دوران در تاریخ معاصر ایران، همواره مورد توجه مخاطبان و منتقدان قرار میگیرند. جشنواره امسال نیز از این قاعده مستثنا نبود و چندین اثر همچون «اسفند» به کارگردانی اقباشاوی، «اشک هور» به کارگردانی مهدی جعفری، «خدای جنگ» به کارگردانی حسین دارابی، «شمال از جنوبغربی» ساخته حمید زرگرنژاد و «صیاد» به کارگردانی جواد افشار با محوریت دفاع مقدس، به رقابت پرداختند.
فیلم «صیاد» روایتی از زندگی شهید سپهبد علی صیاد شیرازی است که در دوران دفاع مقدس نقش بسیار برجستهای ایفا کرد. این فیلم با ترکیب هنرمندانهای از واقعیت و داستان، به تماشاگران فرصتی میدهد تا سفری عمیق به درون شخصیت و زندگی این قهرمان ملی داشته باشند. «صیاد» داستان چالشها، مبارزات و فراز و نشیبهای زندگی این فرمانده بزرگ را به تصویر میکشد.
یکی از بخشهای برجسته فیلم «صیاد» که به بازسازی صحنههایی مهم از دوران جنگ پرداخته است، شامل بازدید شهید علی صیاد شیرازی و تیم فرماندهیاش از تنگه زلیجان در منطقه عملیاتی والفجر مقدماتی در بهمن۱۳۶۱ است. در این قسمت از فیلم، مشاهده میشود که شهید صیاد شیرازی به همراه تیم فرماندهی، از این منطقه حساس بازدید میکنند و مقدمات آغاز عملیات علیه رژیم بعث عراق از منطقه غرب کشور را فراهم میسازند. بازگشت جواد افشار به فیلمسازی بلند پس از ۱۶سال دوری از این حوزه، خود میتواند دیگر نکته جالب این فیلم باشد. این کارگردان سالها در تلویزیون مشغول سریالسازی بود که مهمترین فعالیت او ساخت سریال گاندو بود که با واکنشهای مثبت و منفی زیادی همراه بود. پیشتر قرار بود داستان زندگی این شهید سعید، در قالب یک سریال تلویزیونی تولید شود، اما به دلیل خارجشدن از اولویتهای تولید در رسانه ملی، گروه سازنده تصمیم گرفتند اثری سینمایی ساخته شود.
مهدی صیاد شیرازی، پسر شهید سپهبد علی صیاد شیرازی، درباره فیلم سینمایی «صیاد» در گفتوگو با روزنامه «آگاه» درخصوص فیلم صیاد با اشاره به درخواستهای مکرر برای ساخت این فیلم سخن گفت: این پروژه با هدف معرفی شخصیت شهید علی صیاد شیرازی به نسلهای آینده و تجلیل از شخصیت ملی و تاریخی ایشان ساخته شده است. وی افزود: ما از ابتدا در جریان ساخت این فیلم قرار داشتیم و درصدد این بودیم که بهدرستی و بادقت به شخصیت شهید علی صیاد شیرازی پرداخته شود. انتخاب صیاد برای این فیلم بهدلیل جایگاه برجسته او در تاریخ دفاع مقدس و تاثیر عمیقی که در رزمندگان و مردم ایران داشته، انتخابی طبیعی بود. وی با اعلام رضایت از پرداخت به شخصیت شهید در فیلم «صیاد» توضیح داد: من از عوامل سازنده این فیلم علیالخصوص از آقای سرابی که با قدرت هنری فوقالعاده که دارند و در هنر تئاتر و سینما شناختهشده هستند، تقدیر میکنم. وی افزود: نقشآفرینی درخصوص شخصیتهای شناختهشده و فیلمهای فاخر هنری، بهمراتب پیچیدهتر از نقشهای منفی است. کسانی که با شخصیتهای واقعی و تاریخی روبهرو هستند، باید بتوانند احترام و حقیقت آن شخصیت را بهدرستی منتقل کنند و این یکی از چالشهای بزرگ در این پروژه بود.
از روایت جنگ تا ابعاد انسانی
فیلم «صیاد» که با تلفیقی از واقعیتهای تاریخی و داستانپردازی هنری ساخته شده است، تلاش دارد تا تمامی ابعاد زندگی شهید صیاد شیرازی را از دوران کودکی تا دوران شهادت ایشان به تصویر بکشد. این فیلم بهویژه در بخشهایی که به روایت چالشهای شخصیتی و مدیریتی این فرمانده بزرگ دوران دفاع مقدس میپردازد، به نقاط قوت خود میبالد.مهدی صیاد شیرازی در این باره گفت: این فیلم تنها یک بخش از زندگی پدر بزرگوار من را به تصویر میکشد. زندگی ایشان پر از خاطره، فداکاری و شجاعت بود. این فیلم میتواند آغازگر پروژههای بزرگتری باشد که به ابعاد مختلف زندگی شهید علی صیاد شیرازی بپردازد، ازجمله دوران کودکی، نوجوانی، جوانی، دوران پیش از انقلاب، دوران پس از انقلاب و زندگی ایشان در دوران دفاع مقدس. وی همچنین درباره روند تولید فیلم و چالشهای آن توضیح داد: این فیلم پس از ۲۵سال از جامعه مردمی و هنری درخواستهای مختلفی داشت تا به شخصیت شهید علی صیاد پرداخته شود. باتوجهبه اینکه در این مدت هیچ اثر هنری فاخر و مستقلی درباره ایشان تولید نشده بود، تصمیم گرفتیم که این کار را آغاز کنیم و امیدواریم که به توفیق الهی این روند ادامه یابد و فیلمهای دیگری هم در ادامه ساخته شود.
مواجهه با تاریخ و شخصیتهای نظامی دوران دفاع مقدس
یکی از بخشهای مهم فیلم «صیاد»، بازسازی صحنههای جنگی و عملیاتهای مختلف است که شهید علی صیاد شیرازی در آنها نقش حیاتی ایفا کرده است. در این میان، بازدید ایشان و تیم فرماندهی از تنگه زلیجان در منطقه عملیاتی والفجر مقدماتی در بهمن۱۳۶۱ یکی از برجستهترین صحنههای فیلم است.
مهدی صیاد شیرازی در این زمینه گفت: بسیاری از شخصیتهایی که در این فیلم حضور دارند، خاطرات خود را از دوران دفاع مقدس و همرزمی با پدرم بهاشتراک گذاشتهاند. این افراد از ارتش و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، کسانی هستند که در آن مقطع زمانی در کنار پدرم بودند و بسیاری از عملیاتهای بزرگ مانند عملیات قدس و آزادسازی خرمشهر را شاهد بودهاند. این خاطرات و روایتها بهشکل هنری در فیلم گنجانده شده است. وی همچنین اشاره کرد که در برخی قسمتها، روایتگری و مصاحبههای مربوط به مقام رهبری نیز گنجانده شده است که درمورد شهید صیاد و دیگر شخصیتهای نظامی صحبت کردهاند.
آینده پروژه و بهرهبرداری از ظرفیتهای سینمایی
مهدی صیاد شیرازی در ادامه صحبتهای خود گفت: به نظر من، این فیلم تنها یک قطره از دریای خاطرات و ویژگیهای شخصیت شهید علی صیاد است. به همین دلیل، نهتنها فیلم بلکه سریالها و دیگر پروژههای هنری میتوانند به این شخصیت بزرگ بپردازند. ظرفیتهای زیادی برای تولید آثار هنری در این زمینه وجود دارد که میتواند هم در جامعه هنری و هم در اقشار مختلف جامعه تاثیر مثبت بگذارد. وی افزود: این فیلم میتواند نقطهعطفی برای آغاز پروژههای بزرگتری باشد که در آینده نزدیک شاهد آن خواهیم بود. این پروژهها میتوانند ابعاد مختلف زندگی ایشان را در دورههای مختلف و از دیدگاههای گوناگون مورد بررسی قرار دهند.