آگاه: ابراهیم حیدری، مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات با اتمام طرح فروش حضوری و مجازی کتابفروشی‌ها ویژه ایام‌الله دهه فجر گفت: باتوجه‌به تاکید ریاست محترم دولت چهاردهم بر عدالت در توزیع یارانه‌ها و بهره‌مند شدن همه مردم در همه کشور، به‌ویژه مناطق دوردست و کمتربرخوردار، از حمایت‌ها و فرصت‌هایی که دولت ارائه می‌کند، در طرح فروش حضوری و مجازی کتابفروشی‌ها ویژه ایام‌الله دهه فجر کوشیدیم چتر یارانه‌ها را در سراسر ایران و با تاکید بر استان‌های دورتر از مرکز و کم‌برخوردارتر بگسترانیم. قرار گرفتن کتابفروشان استان کردستان در جمع استان‌های پرفروش طرح، مؤید این رویکرد است.
وی افزود: در اجرای این طرح بر دو موضوع از کلان‌برنامه‌های وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی، یعنی توزیع عادلانه یارانه‌ها و گسترش فضای مجازی، تمرکز ویژه صورت گرفت که حاصل آن از یک‌سو فراهم‌شدن فرصت برابر خرید برای همه هموطنان از حدود ۳۰۰هزار عنوان کتاب‌های بیش از ۴۰۰کتابفروشی با استفاده از یارانه ۲۵درصدی کتاب و دریافت رایگان در هر نقطه کشور بود. تاکید و اصرار بر مشارکت کتابفروشان در بخش فروش مجازی سامانه «بازار کتاب» با همین رویکرد و به همین دلیل بود. درخصوص فضای مجازی هم سامانه «بازار کتاب» به‌عنوان یک سامانه ملی و بومی که حاصل هوش و تلاش و خلاقیت جوانان کشورمان است خود مصداق یک دستاورد مهم در حوزه گسترش فضای مجازی و فناوری‌های الکترونیک به شمار می‌رود، ضمن اینکه این سامانه در این طرح ابزار و شرایط مناسبی را درراستای هدفمندی مصرف یارانه‌ها و نظارت بر حسن اجرای طرح در اختیار ما قرار داد. مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران، درباره رویکرد معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نسبت به کتابفروشی‌ها ادامه داد: باتوجه‌به نقش مهم کتابفروشان به‌عنوان یکی از حلقه‌های اصلی چرخه نشر و همچنین اهمیت کالبدی آنها به‌عنوان کانون‌های فرهنگی و فرهیختگی شهرها، حمایت از کتابفروشی‌های سراسر کشور و البته همه کتابفروشان نه صرفا گروهی از آنها، از سیاست‌های راهبردی معاونت امور فرهنگی است. ان‌شاءالله درنظر داریم طرح‌های مشابه طرح دهه فجر را با شکلی که اجرا شد و رویکردی که عرض کردم در طول سال تا چند نوبت اجرا کنیم.
فروش حضوری ۸۹ درصد کتاب‌ها
مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران در ادامه با ارائه آماری تفکیکی از میزان فروش طرح گفت: در طرح فجرانه سه‌میلیارد و ۳۰۰میلیون تومان یارانه میان خریداران کتاب در سراسر کشور توزیع شد. ۹۳درصد یارانه به فروش حضوری اختصاص داشت و تنها هفت درصد آن در بخش مجازی صرف شد. همچنین تجربه خوبی در زمینه تخصیص کم‌نقص یارانه در فروش حضوری به دست آمد؛ تجربه‌ای که اشکالات طرح‌های پیشین ازجمله طرح‌های فروش فصلی را بسیار کمتر داشت. حیدری این طرح یکی از کم‌خطاترین و هدفمندترین طرح‌های حمایتی کتابفروشان در شکل حضوری و مجازی بود که تاکنون برگزار شده است، چراکه با تخصیص متناسب اعتبار کتابفروشان براساس پارامترهای مختلف، رصد لحظه‌ای جریان فروش، کنترل مداوم فروشگاه‌ها از راه‌هایی چون تماس با خریداران و کنترل فاکتورهای فروش و نظارت بر مصرف یارانه، هشدار و تذکر از طریق تماس تلفنی و پیام سیستمی به فروشندگان و کنترل‌هایی از این دست، هم مصرف یارانه تاحد بسیار زیادی کنترل شد و هم توزیع یارانه به کتابفروشان براساس فروش واقعی صورت گرفت و به دقیق‌ترین شکل ممکن توزیع شد. فروش به ازای هر کدملی با صحت‌سنجی از طریق تلفن‌همراه به نام شخص خریدار تا حد زیادی دقت فروش را افزایش و مصرف یارانه را هدفمند کرد.
بیش از ۶۲هزار نسخه کتاب به کتابخانه‌های شخصی مردم رسید
وی داده‌های اصلی طرح فروش حضوری و مجازی کتاب را به این شرح معرفی کرد: در این طرح ۴۰۸فروشگاه کتاب از سراسر کشور ثبت‌نام کردند که ۷۷کتابفروشی صرفا به‌صورت حضوری و ۵۴کتابفروشی نیز فقط به‌صورت مجازی کتاب‌های خود را عرضه می‌کردند. ۲۷۷کتابفروشی دیگر اما در هر دو شکل به فعالیت پرداختند. مبلغ کل یارانه توزیع شده ۳۳,۳۱۳,۷۱۴,۷۲۶ ریال بود که ۳۱,۱۰۸,۱۱۴,۲۹۰ ریال آن یعنی ۹۳درصد از مبلغ کل از طریق فروش حضوری و ۲,۲۰۵,۶۰۰,۴۳۶ ریال آن یعنی هفت درصد از مبلغ کل نیز از طریق فروش مجازی تخصیص پیدا کرد. مضاف‌براین، ارسال کتاب‌های بخش مجازی برای خریداران رایگان بود و براساس توافقی که با شرکت پست صورت گرفت، هزینه ارسال نیز ازسوی موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران پرداخت شد. درمجموع در این طرح ۲۳هزار و ۵۰۵خریدار تعداد ۶۲هزار و ۱۲۰نسخه کتاب خریدند که ۵۵,۱۲۲ نسخه آن یعنی ۸۹درصد از طریق فروش حضوری و ۶,۹۹۸ نسخه یعنی ۱۱درصد، نیز از طریق فروش مجازی بود.
کتابفروشی‌های صدرنشین
وی به کتابفروشی‌های صدرنشین فروش در این طرح اشاره کرد و ادامه داد: در این طرح ۵۱فروشگاه کتاب فروش بالای صدمیلیون تومان را تجربه کردند که از میان آنها صرفا پنج فروشگاه تهرانی بودند. همین آمار تحقق رویکرد دولت چهاردهم در توزیع عادلانه یارانه‌ها را به‌خوبی نشان می‌دهد. فروش کل این ۵۱فروشگاه بیش از هشت‌میلیارد و ۲۰۰میلیون تومان بود؛ یعنی ۵۵درصد از فروش کل. بنابراین شاید برای دیگر کتابفروشی‌ها و اصحاب رسانه تجربه‌های تبلیغی این کتابفروشی‌ها جذاب باشد. اما ماجرا زمانی جذاب‌تر می‌شود که بدانیم یکی از این کتابفروشی‌ها فروش بیش از ۴۰۰میلیون تومانی را تجربه کرده و دو کتابفروشی نیز فروشی بین ۳۰۰ تا ۴۰۰میلیون تومان داشتند. ۶فروشگاه نیز فروششان بین ۲۰۰ تا ۳۰۰میلیون تومان بود و ۴۲کتابفروشی پرفروش دیگر نیز فروشی بین ۱۰۰ تا ۲۰۰میلیون تومان را تجربه کردند. مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران از ۵۱کتابفروشی پرفروش، ۱۱کتابفروشی در استان قم قرار دارند و به‌طور کل در زمینه فروش استانی قم پیشتاز است و پس از آن اصفهان، خراسان رضوی، تهران و کردستان قرار دارند. قرارگرفتن کتابفروشان استان کردستان در جمع پرفروشان نیز مصداق دیگری از تحقق سیاست‌های عدالت‌ورزی دولت است. از نظر پراکندگی استانی کتابفروشان، تهران با ۷۹فروشگاه بیشترین کتابفروشی‌های فعال در طرح را تشکیل می‌داد. پس از آن قم با ۷۸کتابفروشی، خراسان رضوی با ۴۹کتابفروشی، اصفهان با ۳۹کتابفروشی، فارس با ۲۱کتابفروشی در رتبه‌های بعدی قرار دارند. حیدری در ادامه به مجموع فروش پنج استان اول در این طرح اشاره کرد و ادامه داد: مجموع فروش این پنج استان اول روی‌هم‌رفته عدد ۹میلیارد و ۳۰۰میلیون تومان است که ۶۲درصد کل فروش را شامل می‌شود. از هرکدام از پرفروش‌ترین ناشران در این طرح یعنی چشمه، افق، قدیانی، پرتقال و نگاه بین هزار تا دوهزار نسخه از کتاب‌هایشان به دست مخاطبان رسیده است.