آگاه: واقعیت این است که فضای مجازی و حضور در شبکه‌های اجتماعی مجازی به بخشی جدایی‌ناپذیر از «زندگی واقعی» امروزی ما تبدیل شده است. به‌طوری‌که نه‌تنها بخش مهمی از اطلاعات و اخبار روزانه خود را از این فضا دریافت می‌کنیم، بلکه بخشی از زندگی، کار، فعالیت و ارتباطات اجتماعی خود را نیز در دنیای دیجیتال سامان می‌بخشیم. بااین‌حال، این فضا باوجود مزایای فراوان، می‌تواند اثرات زیانباری بر ذهن، مغز، جسم و روان انسان‌ها، به‌ویژه کودکان و نوجوانان، برجای بگذارد. به‌ویژه زمانی که این اثرات بر گروه‌های کم‌سن و سال مشاهده می‌شود و آنها روزانه بیش از دو تا سه ساعت را در فضای مجازی یا انجام بازی‌های دیجیتال می‌گذرانند.
وابستگی کودکان و نوجوانان به فضای مجازی نشانه‌های بدخیمی به همراه دارد که از آن میان می‌توان به گوشه‌گیری، پرخاش‌جویی، افت عاطفی، کاهش تمرکز، فرسودگی مغزی، افت تحصیلی و مسئولیت‌گریزی اشاره کرد. این علائم می‌توانند فرآیند «اجتماعی شدن» کودکان و نوجوانان را دستخوش مشکلات جدی کنند و مانع از رشد بهنجار آنها شوند. برای مدیریت حضور در فضای مجازی و پیشگیری از اثرات وابستگی به آن، راهکارهای زیادی وجود دارد که در ادامه به مهم‌ترین و سودمندترین آنها اشاره می‌شود:
ـ ایجاد محدودیت برای حضور در فضای مجازی: برای پیشگیری از وابستگی دیجیتال، والدین باید استفاده روزانه بیش از دو یا سه ساعت از فضای مجازی را برای فرزندان خود ممنوع کنند.
ـ فاصله‌گیری از گوشی در زمان‌های خاص: برای ایجاد محدودیت در استفاده از فضای دیجیتال، لازم است در زمان‌هایی همچون ناهار، شام، حضور در کنار مهمانان، تماشای تلویزیون و گفتگوهای خانوادگی از گوشی و دستگاه‌های دیجیتال فاصله بگیریم.
ـ گفت‌وگوی صمیمانه پیرامون اثرات منفی وابستگی به فضای مجازی: چنانچه والدین به‌طور صمیمانه و با دلایل منطقی درباره اثرات منفی استفاده بی‌رویه از فضای مجازی همچون کمبود خواب، کاهش تمرکز، منزوی شدن، کج‌خلقی و چک وسواس‌گونه گوشی با فرزندان خود صحبت کنند، می‌توانند مانع از استمرار وابستگی خود و فرزندانشان به دنیای دیجیتال شوند.
ـ فاصله‌گیری از فضای دیجیتال در روزی از هفته: چنانچه تمامی اعضای خانواده تصمیم بگیرند در یکی از روزهای هفته، تمامی وسایل دیجیتال خود را خاموش کرده و وقت خود را صرف فعالیت‌های دیگر کنند، می‌توانند قدم موثری در جهت جلوگیری از وابستگی به فضای مجازی بردارند. این روز می‌تواند فرصتی برای تقویت ارتباطات درون‌خانوادگی و تجربه فعالیت‌های غیردیجیتال باشد.
۱۴ اسفند ۱۴۰۳ - ۱۲:۳۹
وابستگی به فضای مجازی و استفاده بیش‌ازحد از آن، به یکی از نگرانی‌های اصلی والدین تبدیل شده است که معاون اجتماعی فراجا، چهار راهکار مهم برای مدیریت استفاده از فضای دیجیتال و پیشگیری از اثرات منفی آن ارائه می‌دهد.منتظرالمهدی در این خصوص بیان می‌کند: این روزها بسیاری از والدین از وابستگی فرزندانشان به فضای مجازی شکوه و شکایت دارند و اغلب می‌پرسند که چگونه می‌توان مانع از این وابستگی شد و میزان حضور فرزندانشان را در این فضا کم کرد.