آگاه: ما مرتبا معلومات یاد میگیریم، به حسب اختلاف سن و اختلاف حافظه افراد، از این طرف یاد میگیریم، از آن طرف فراموش میکنیم، اما آنچه را در کودکی یاد گرفتهایم، فراموش نمیکنیم؛ معمولا تا آخر عمر فراموش نمیکنیم. مثل معروف عربی است که «اَلعِلمِ فِی الصِّغَر کَالنَّقشِ فِی الحَجَر»یا «کَالنَّقرِ فِی الحَجَر»؛ مثل این است که شما روی سنگ یک چیزی را نقش کنید و نقر کنید، یعنی آنجا بشکافید روی سنگ را و بهاصطلاح کار کنید روی سنگ و بنویسید؛ این محوشدنی نیست و همیشه هست؛ مخاطب شما این [جور] است.»
نکات مهم تربیتی مشابه این مورد در فرمایشات حضرت آیتالله خامنهای خطاب به مسئولان آموزشوپرورش، معلمان و مربیان تربیتی بسیار است. اما چرا این مسئله در این نوشتار مورد توجه قرار گرفته است؟
در هفتههای اخیر کلیپی از یک خواننده رپ پرحاشیه که در خارج از کشور به سر میبرد، منتشر شده که یکبار دیگر جامعه مذهبی و فرهنگدوست ایرانی و اصیل را نگران کرده است. کلیپی مستهجن با محتوایی نامناسب که ظاهرا با اقبال برخی گروهها نیز مواجه شده و گفته میشود حتی در میان کودکان و نوجوانان خانوادههای فرهنگی نیز بازخورد داشته است. اما چرا باید یک کلیپ اینچنینی که در شبکههای اجتماعی منتشر شده و ازسوی رسانههای معاند و غربی ضریب مییابد، اینطور مورد توجه قرار بگیرد؟
در دهههای گذشته، برنامهریزان آموزشی و تربیتی محتوایی را برای فرزندان این سرزمین آماده و در مدارس ارائه کردهاند که حتی با وجود بهروزرسانیهای صورتگرفته، حالا مشاهده میشود که تاثیرات تربیتی لازم را نداشته و نتوانسته است آنطور که باید کودکان و نوجوانان ایرانی را در برابر آسیبهای مهلک محصولات غربی و غیرفرهنگی رویینتن کند. از همین روست که وقتی کلیپی مشابه آنچه گفته شد، منتشر میشود موجی از نگرانی را در بین خانوادههای دغدغهمند ایجاد میکند. این در حالی است که شاید همان نوجوانانی که این روزها در اثر غفلت والدین یا کوتاهی مربیان و معلمان آموزشی، آن ترانه نامناسب را زمزمه میکنند از نظر حفظ آموزههای منتقل شده در مدرسه نیز در سطح نمونه باشند اما از نظر کاربرد آن مفاهیم در زندگی و رفتار روزمره باید متاسف بود.
اینکه در سیستم آموزشی چه برنامهریزی آموزشی و چه افرادی، چگونه و با چه روشی باید مفاهیم فرهنگی، دینی و ارزشی را به دانشآموزان و نسل نوی جامعه منتقل کنند به قدری امر حساسی است که برای آن باید شأنیتی در حد یک عملیات سنگین نظامی یا جراحی بزرگ پزشکی در نظر گرفت. اما حالا میبینیم که از همین بخش فرهنگی و آموزش کودک و نوجوان این سرزمین چه ضربات مهلکی برای جامعه ایرانی طراحی شده و اجرایی میشوند. این یک هشدار جدی است که باید مورد توجه مسئولان وزارت آموزشوپرورش و دیگر نهادهای عریض و طویل فرهنگی و دینی کشور قرار بگیرد که اگر همین امروز و همین لحظه برای آن برنامه اصولی و اجرایی طراحی نشود چند سال دیگر افرادی را در جامعه شاهد خواهیم بود که فقط به زبان فارسی صحبت میکنند و فرهنگ و نگاه آنها با اصول فرهنگ ایرانی و اسلامی هیچ سنخیتی ندارد.
نقشی که روی سنگ ترسیم نشد
رضا ظریفی ـ دبیر تحریریه
۲۵ اسفند ۱۴۰۳ - ۲۲:۲۴
رهبر انقلاب در تاریخ ۲۱اردیبهشت سال ۱۴۰۱ در دیدار معلمان فرمودند: «مخاطبین شما معلمان در بهترین سن تاثیرپذیری و تربیتپذیری هستند؛ مخاطبین شما کسانی هستند که آنچه را شما یادشان میدهید تا آخر عمر فراموش نمیکنند؛ این خیلی مهم است.