آگاه: در کشاکش جنگ تعرفهای و تجاری که آمریکای ترامپ با اکثر نقاط و کشورهای دنیا ازجمله کانادا، اتحادیه اروپا و چین راه انداخته، شاخصهای اقتصادی و مالی، گواهی بر شروع افول اقتصادی آمریکاست. ریچارد ولف، اقتصاددان آمریکایی اخیرا سقوط اقتصادی و پایان امپراتوری آمریکا را پیشبینی کرده است. این اقتصاددان در مصاحبهای گفته است که این شاید مهمترین چیزی است که میتوانم به شما بگویم امپراتوری آمریکا تمام شده، کار ما تمام است. دوران اوج ما حدود ۱۲ تا ۱۵سال پیش بود، و الان در حال سقوط هستیم. ریچارد ولف آمریکایی میگوید: اقتصادی داریم که در آن بیشترین سطح بدهی شرکتها، بدهی شخصی و بدهی دولتی را در تاریخ این کشور ثبت کرده است. بدهی دولت حالا تریلیونها دلار بیشتر از تولید سالانه ماست. چیزی که در قرن بیستم وجود نداشت اما حالا هست. آنچه میبینید سیاست ناامیدی است.
بیش از ۳۶تریلیون دلار بدهی
یک اکانت آمریکایی چندی پیش از وضعیت آشفته اقتصادی ایالاتمتحده نوشت که بدهی ملی، سال ۱۹۶۰ بالغ بر ۲۸۶میلیارد دلار؛ بدهی ملی، سال۲۰۲۵ بالغ بر ۳۶.۲تریلیون دلار! آیا محلههای ما امنتر شدهاند؟ آیا تشکیل خانواده آسانتر شده است؟ آیا آموزش را بهبود بخشیدهایم؟ وضعیت زیرساختها چطور؟ اگر اینطور نیست، پس دقیقا با آن ۳۶.۲تریلیون دلار چه غلطی کردند؟! همچنین چندی پیش رسانههای آمریکایی از زیان ۱۴۸میلیارد دلاری ایلان ماسک یکی از ثروتمندان آمریکا با رویکارآمدن ترامپ خبر دادند. رسانههای آمریکایی در این خصوص گزارش دادند که میلیاردرهایی که در تحلیف ترامپ حاضر بودند در هفت هفته ۲۰۹میلیارد دلار از دست دادند. ایلان ماسک، ۱۴۸میلیارد دلار؛ جف بزوس، ۲۹میلیارد دلار؛ سرگئی برین، ۲۲میلیارد دلار؛ مارک زاکربرگ، پنجمیلیارد دلار و برنارد آرنو نیز بالغ بر پنجمیلیارد دلار ضرر کردهاند.
شرکتهای گرهخورده به این میلیاردرها از ۱۷ژانویه بهطور جمعی ۱/۳۹تریلیون دلار ارزش بازار را از دست دادهاند. همچنین در پی سقوط تاریخی ارزش سهام شرکت تسلا، متعلق به ایلان ماسک، دونالد ترامپ اعلام کرد یک تسلای جدید خواهد خرید و این کار را کرد. ماسک که علاوهبر تسلا، مالک شبکه اجتماعی ایکس و رییس اداره بهرهوری دولت آمریکا نیز هست، در مصاحبهای گفت در اداره کسبوکارهای خود با دشواری زیاد روبهروست. تسلا، شرکت سازنده خودروهای برقی، دوشنبه ۲۰اسفند بدترین سقوط سهام خود را در بیش از پنج سال گذشته تجربه کرد و شبکه اجتماعی ایکس نیز در همین روز برای ساعاتی از دسترس بسیاری از کاربران در کشورهای مختلف خارج شد.
ترامپ در واکنش به این رویداد، در شبکه اجتماعی خودش، تروثسوشال، نوشت برای حمایت از ماسک، یک خودروی جدید تسلا میخرد. او در این پست نوشت: ایلان ماسک برای کمک به کشورمان دارد همهچیزش را به خطر میاندازد اما چپهای افراطی رادیکال، با روشی غیرقانونی و تبانیآمیز در تلاشاند تا یکی از برترین خودروسازان جهان و فرزند ایلان را تحریم کنند تا به او و هر آنچه نمایندهاش است، ضربه بزنند.
ایلان ماسک که این روزها همهکاره در دولت ترامپ است، کاسه و کوزههای بحران اقتصادی در آمریکا را به گردن دموکراتها و دولت بایدن انداخت و گفت: آمریکا در دولت بایدن ۵۰۰میلیارد دلار فساد داشته است. وی در مصاحبه با فاکس بیزینس گفت: طبق گزارش سال گذشته، دیوان محاسبات در دولت بایدن فساد در دولت فدرال نیمتریلیون دلار تخمین زده شده است.
بررسیهای انجامشده نشان میدهند که بر خلاف هفتههای گذشته که موفقیتهای نسبی برای ترامپ به همراه داشتند، هفتههای اخیر، بدترین دوران دومین حضور ترامپ در کاخ سفید بوده است. درحالیکه ترامپ وعده داده بود که برای بهبود اقتصاد کشور و معیشت مردم اقدام خواهد کرد، قیمت مسکن به بالاترین حد خود در ایالاتمتحده رسیده و نرخ تورم نیز در همان سطح بالایی که داشت، باقی ماند.
بازار سهام آمریکا نیز بهدنبال حواشی مربوط به اعمال تعرفهها ضربه سنگینی خورده است. سهامهای فناوری نیز بهویژه بهدنبال عدم قطعیت در ارتباط با تعرفههای پیشنهادی ترامپ و رقابت با چین در توسعه هوش مصنوعی ضربه خوردهاند.
گزارشها حاکی از آن است که ماه فوریه (بهمن و اسفند) بدترین ماه برای بسیاری از مسائل مربوط به اقتصاد در آمریکا از سال ۲۰۲۳ بوده است.
فشار فزاینده اقتصادی به خانوارهای آمریکایی
در همین راستا، فایننشال تایمز گزارش داده که اقتصاد آمریکا حتی پیش از رویکارآمدن دونالد ترامپ، رییسجمهوری این کشور نیز ضعیفتر از آن چیزی بود که تصور میشد. هزینههای ضروری مانند غذا، مسکن و مراقبتهای بهداشتی در آمریکا بسیار افزایش یافته است و بهطور فزایندهای بر خانوارها فشار میآورد. دستور کاخ سفید برای افزایش مالیاتها نیز به این مشکلات افزوده است. تعرفههای پیشنهادی دولت ترامپ نیز پیشبینی میشود تا دوهزار دلار برای خانوارهای آمریکایی هزینه مضاعف ایجاد کند.
طبق گزارش فایننشالتایمز بررسیهای اخیر نشان میدهند که خانوارهای آمریکایی از راههای مختلف بهدنبال صرفهجویی و کاهش هزینههای زندگی هستند. بسیاری از شرکتها نیز استخدامها و جذب نیروهای خود را کاهش دادهاند. از سوی دیگر، نیز پیشبینی میشود که تلاشهای ایلان ماسک، رییس اداره کارآمدی دولت آمریکا برای کاهش هزینههای بخش دولتی میتواند درمجموع نیممیلیون شغل در ایالاتمتحده را در سال جاری از بین ببرد. برخی معتقدند که در شرایطی بدتر این رقم حتی ممکن است به نزدیک یکونیم میلیون نیز برسد.
بسیاری از شرکتهای آمریکایی که مبالغ قابل توجهی را در خارج از کشور به دست میآورند نیز انتظار میرود که سقوط سهام را تجربه کنند، چراکه ترامپ علیه کشورهای زیادی جنگ تجاری به راه انداخته است.
پیشبینی برخی اقتصاددانان حاکی از آن است که اعمال مجدد تعرفه در دور دوم ریاستجمهوری ترامپ باز هم منجر به آسیب مصرفکنندگان و تولیدکنندگان و درنهایت اقتصاد آمریکا خواهد شد.
تبعات جنگهای تجاری ترامپ
سال ۲۰۱۶میلادی، ترامپ که در کمپینهای انتخاباتی ریاستجمهوری خود بهشدت معترض به کسری تجاری آمریکا با چین بود، به عنوان رییسجمهوری این کشور انتخاب شد. براساس اطلاعات اندیشکده بروکینگز در سال۲۰۱۶، کسری تجاری آمریکا با چین برابر با ۳۴۶میلیارد دلار بوده که به همین دلیل ترامپ، چین را مسئول بزرگترین سرقت تاریخ تلقی کرد.
او بر این باور بود که اعمال تعرفه، کسری تجاری بین آمریکا و چین را کاهش میدهد و موجب رونق مشاغل تولیدی و صنعتی در آمریکا میشود؛ درنتیجه در بازه سالهای ۲۰۱۸ تا ۲۰۱۹، آمریکا روی ۵۵۰میلیارد دلار کالای وارداتی چینی تعرفه اعمال کرد. چین نیز در پاسخ بر ۱۸۵میلیارد دلار کالای وارداتی از آمریکا تعرفه اعمال کرد. وقتی تعرفه بهصورت متقابل اعمال شد، جنگ تجاری نیز میان واشنگتن و پکن شکل گرفت.
اما نتیجه جنگ تجاری با چین در دوره نخست ریاستجمهوری ترامپ به ضرر آمریکاییها تمام شد؛ یک مطالعه ازسوی بنیاد مودیز حاکی از آن است که جنگ تجاری آمریکا و چین در دوره نخست ریاستجمهوری ترامپ حدود ۳۰۰هزار شغل را از اقتصاد آمریکا حذف کرد و موجب کاهش ۰.۳واحد درصدی تولید ناخالص داخلی واقعی در آمریکا شد. مطالعات دیگر نیز این کاهش را حدود ۰.۷واحد درصد برآورد کردند. اینبار نیز که ترامپ با چین و کشورهای دیگری همچون کانادا، مکزیک، استرالیا و اتحادیه اروپا جنگ تجاری راه انداخته است، پیشبینی میشود که تبعات وخیم این جنگ اقتصادی به سایر بحرانهای اقتصادی در آمریکا دامن بزند و سقوط اقتصادی این کشور را تسریع کند.