آگاه_ زهرا بذر افکن - خبرنگار سرویس فرهنگی: «دو روز دیرتر» یک کمدی اجتماعیعاشقانه است که با موضوع فرزندآوری و به کارگردانی علی اصغر نعیمی، نویسنده و کارگردان ایرانی به چهل و دومین جشنواره فجر آمده است. این فیلم از همان ابتدای اکران با ممانعت از ورود نعیمی به سالن اکران و عصبانیت و واکنش تند او، درگیر حواشی فراگیر شدن ویدیوی این اتفاق در فضای مجازی شده و هنوز شاهد دست به دست شدن آن هستیم.
در خلاصه داستان رسمی فیلم آمده: «آقا جون میخوای ریش گرو بذاری، بذار، میخوای از اون دنیا امداد غیبی بفرستی، بفرست… من دیگه رد دادم.» در سایت جشنواره فجر نیز توضیح داده شده که پدر مریم عاشق نوه است و آنها را برای نوهدار شدن تحت فشار قرار میدهد...
علی اصغر نعیمی پیش از این در حدود سالهای دهه ۷۰ فعالیتش را به عنوان روزنامهنگار سینمایی و منتقد سینما آغاز کرده و در دهه ۸۰ با دستیاری فیلمسازان مطرحی همچون کیانوش عیاری و فریدون جیرانی پا به عرصه فیلمسازی گذاشته است. در نهایت در اواسط دهه ۸۰، اولین فیلمش را به نام «بیوفا» و با بازی الناز شاکردوست و حمید گودرزی تولید میکند. نعیمی بعد از آن، پنج فیلم سینمایی دیگر نیز ساخت که دو روز دیرتر، آخرین اثر اوست. نعیمی پیش از این تجربه ساخت چند اثر کمدی با ترکیب موفقی از بازیگران را دارد. باید دید در اثر تازهاش چقدر موفق میشود توجه مردم و مخاطبش را جلب کند.
این فیلم محصول بنیاد فرهنگی روایت فتح، به عنوان سرمایهگذار اصلی و همکاری بنیاد سینمایی فارابی و موسسه بهمن سبز حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی است. تهیه کننده فیلم، محسن شیرازی، مشاور تهیهکننده، سید جمال ساداتیان، مدیر فیلمبرداری، مرتضی هدایی، تدوین، میثم مولایی، آهنگساز، مسعود سخاوتدوست و طراح چهره پردازی، عباس عباسی است. سینا مهراد، پردیس احمدیه، فرهاد آئیش، گوهر خیراندیش، کمند امیر سلیمانی، سید جواد یحیوی، سیاوش چراغیپور، محمد فیلی و علیرضا داوودنژاد نیز به عنوان بازیگر در فیلم دو روز دیرتر به ایفای نقش میپردازند.
معرفی و بررسی فیلم:
دو روز دیرتر، قصه یک زوج عاشق است که تمام زورشان را میزنند تا از کشور مهاجرت کنند. سه، چهار سالی از ازدواجشان گذشته و حالا همه چشم انتظار فرزندانشان هستند. ماجرا با فوت عمه پیر بدون میراثخور و دست یافتن پدرزن سهیل به پول هنگفت بلا استفاده به اوج میرسد تا با تغییرات جدی در زندگی این زوج، پای مخاطب را به میان قصه بکشاند.
نقد مضمونی:
موعود فرخی: فیلم شوخ و شنگی است که میخواهد فرزند آوری را ترویج و تشویق کند و سقط جنین ناشی از ترس فقر را مذمت کند. شاید تا حدودی بتواند برخی از مخاطبان عام را با خود درگیر کند اما سطح فیلم به درد اکران عمومی میخورد نه جشنواره، عجیب اسم بنیاد روایت فتح به عنوان سرمایه گذار اصلی کار است.
یک تبلیغ ساده
سایه احسانی: فیلم از ابتدا تکلیفش با خودش معلوم است، آمده است تا از فرزندآوری بگوید و تلخیهای سقط جنین خواسته را در چالش با فقر نشان داده و نکوهش کند اما نصیحتش زیادی توی چشم مخاطب است. از همان اول حرفش را میزند و به سبک تبلیغات دهههای قبل هم میزند. همانقدر که ساده میگفتند: «فرزند کمتر، زندگی بهتر»، این جا هم به سادگی میگوید هرچه شد بچهدار شوید. این که چقدر در این امر موفق بشود را نمیشود به صرف داشتن ایده درست ارزیابی کرد.
نقد فنی- تکنیکی:
موعود فرخی: فیلم ضرب آهنگ خوبی در دکوپاژ و تدوین دارد و سعی کرده از ترکیب صدای خوبی بهره ببرد، اما پیوستگی پلان و سکانس ندارد و در برخی جاها رها شده است و گویی یک کات نابجا خورده است.
گفتوگو با عوامل فیلم:
نشست خبری فیلم در اولین روز جشنواره فیلم فجر و بعد از اکران فیلم در حالی برگزار شد که هیچ یک از بازیگران این اثر در نشست حضور نداشتند. اصغر نعیمی کارگردان اثر در پاسخ به چرایی حضور نداشتن بازیگران فیلم توضیح داد که عدهای خارج از کشور و چند نفر نیز مشغول اجرای تئاتر و کارهای دیگری هستند و من حامل سلام همه بازیگران اصلی فیلم هستم.
همچنین در ادامه کارگردان اثر در پاسخ به مناسب نبودن فیلم برای تماشای خانوادگی اظهار کرد که «سلامت فیلم برایش مهم است و به همین جهت نسخههای اولیه و نهایی فیلم را با چند گروه مختلف از جوانان و نوجوانان و حتی نسل زد دیده است و با هیچ واکنش منفی از آنها روبهرو نشده است.» و البته در پاسخ باید گفت که این مخاطب هدف جوان و بالاخص نوجوان نیست که باید واکنش نشان دهد به محتوا، این سیاستگذار فرهنگی و کارشناس مسائل تربیتی و آموزشی است که باید تاثیر هر محتوایی را بر مخاطب هدفش ارزیابی کرده، پیشبینی کند و سنجهای به دست دهد تا بر اساس آن بتوان به نتیجه درست رسید.
نظر منتقد:
باجدهی به گیشه با حذف محتوای اصیل
سایه احسانی: فیلم با یک ایده بی چون و چرای محکم آمده است اما از همان ابتدا به شعاریترین حالت ممکن آن را به اجرا در میآورد و این بین سعی میکند که از مخاطب خندههای زورکی بگیرد. این که برای مخاطب کودک و نوجوان مناسب نیست و فیلمی خانوادگی محسوب نمیشود که اظهر من الشمس است اما حتی مخاطب بزرگسال هم نسبت به شوخیهای زننده با دست اندازی به اقدام سریع برای بچهدار شدن زمانی که پای چند میلیارد پول وسط میآید، احتمالا احساس خوشایندی نداشته باشد. در نهایت اگر نگاهی به فیلمهای موفق گذشته بیاندازیم، میبینیم که پیش از این کمدیهای موفق زیادی داشتیم که بدون تن دادن به سطحی کردن فیلم در ازای تضمین گیشه، فروش خوبی را تجربه کردهاند.
فیلم کجای دغدغه زندگی مردم قرار دارد:
موعود فرخی: فیلم سعی دارد مفاهیم فرزند آوری و قبح سقط جنین را تبیین کند، اما آنقدر درگیر تلاقی مخاطب پسندی پیش رفته که یکدستی روایتش در یک محور مطلوب را از دست داده و اسیر شیش و هشتی شده که عوام پسند است، اما نمیتواند فرامتن قوی برای اثرگذاری داشته باشد.
سایه احسانی: فیلم میخواهد دست روی یک معضل و آسیب جدی بگذارد اما تلاشش تقریبا بی فایده است، چرا که تمرکزش را بین تلاش برای فراگیری مخاطبش و گیشهپسندی از دست داده و کمتر موفق بوده درباره یک آسیب اجتماعی جدی حرفی تازه بزند که مخاطب را یک قدم جلوتر از آموزشها و تبلیغات تلویزیونی ببرد.
نسبت فیلم با گفتمان و فجر انقلاب اسلامی:
موعود فرخی: تنها نسبت پر رنگ این فیلم با گفتمان انقلاب اسلامی همین گزاره اهمیت به فرزندآوری و عدم ترس از فقر برای این امر مهم و بقا نسل است و حتی در بحرانیترین شرایط اقتصادی هم نباید این امر ترک شود و نیز اهمیت خانواده و تداوم آن.
سایه احسانی: نزدیکترین نسبت این اثر با گفتمان انقلاب اسلامی همین تلاش برای تبلیغ فرزندآوری از حیث جوان نگهداشتن نسلهای انقلاب است که نقطهزنی دقیق و درستی انجام شده اما گمان نمیرود که بیش از خنده گرفتن از مخاطب عمل کند و در واقع هم اثر تبلیغاتی بگذارد.
ارزیابی و نتیجه گیری:
در عین اینکه فیلم خانوادگی معرفی شده اما چنانچه گفته شد با شوخیها و الفاظ و مفاهیمی که وجود دارد، فیلم چندان مناسب برای گروه کودک و نوجوان به نظر نمیآید. بهعلاوه آنکه کاش پرداخت به این ایده با توجه به اهمیت آن در همه ابعاد، کمی جدیتر گرفته شود و اینطور سهلگیرانه، سوژه ساخت خوراک گیشه نشود.