آگاه_لیلی معرفی: تعدادشان زیاد نیست؛ اما هر از گاهی که پیداشان میشود نگاه خیره جماعتی را به همراه خود میکشانند. پدیده مد و مدگرایی مسئله جدیدی نیست که جامعه با آن روبه روست اما این بار غیرمتعارفتر از همیشه ظاهر شده است. اما این بار موضوع فقط انتخاب پوشش نیست. بحث انتخاب ایدئولوژی و پیروی از آن است.
شلواری گشاد بر تن میکنند و با موهای آشفته و رنگ رنگی، عینکی مشابه جاسوسها بر چشم میزنند. با اینکه نگاه سنگین آدمها را روی خودشان حس میکنند اما بیتفاوت رد میشوند. روی لباسهایشان عبارت«Anti Social» (ضداجتماع) نوشته شده و با اینکه معنایش را هم میدانند. درباره می گویند: «مد است دیگر! همه میپوشند. اینطوری خفنتر است.» برخی طرح و نقشهایی مربوط به فراماسونری یا فرقه کالابا را روی لباس دارند که حتی گاهی مسائل اعتقادی و مذهبی را زیر سئوال میبرد.
لباسهای به اصطلاح راحت
نسل جدید با لباسهایشان حرف برای گفتن دارند و به دنبال این هستند که تفکرشان را توسط لباس به نمایش بگذارند. لباس تیپهای به اصطلاح راحت (کژوال) از سری لباسهایی است که نسل جدید علاقه زیادی به آن دارد؛ چون میل ندارند از قانون خاصی پیروی کنند. این افراد برای تایید بقیه لباس نمیپوشند. این نوجوانان به دنبال یافتن معنا در زندگی خودشان هستند.
گروهی با لباس اعتراضی
گروهی دیگر به اصطلاح لباسهای اعتراضی میپوشند. این لباسها که به استریت (street) هم معروف است شامل لباسهای اور سایز است که الهام گرفته از ظاهر خوانندههای رپ و زیرزمینی است. در این شمایل از بدلیجات تزیینی خاصی استفاده میشود مثل گوشواره برای پسرها، زنجیرهای بزرگ طلا و نقره یا دستمال سر و غیره.
علاقه زیاد این گروه سنی به موسیقی رپ، نوجوانها را به سمت تقلید از خوانندههای مورد علاقه خود میبرد که این تقلید هم در رفتار و هم در پوشش مشاهده میشود دلایل دیگر هم این است که اکثر رپرها از قشر نه چندان ثروتمند جامعه هستند ولی با تلاش و خودساختگی موفق و ثروتمند شدهاند و این موضوع باعث میشود که بقیه همذات پنداری کرده و باور کنند که شاید با تلاش بتوانند به جایگاه بالاتری برسند و موفق شوند.
هنری برای خودنمایی
گروهی دیگر از این نوجوانها که به دنبال خودنمایی هستند را میتوان در کافههای خیابان انقلاب یا باغ فردوس در شمال تهران بیشتر دید. میتوان گفت که مدل لباس آنها از محبوبترین تیپها بین نسل جوان است. دامنهای هنری و نقش و نگارهای سنتی و ایرانی با موهایی که حتما باید فر باشد و گردن بند. آنها گوشواره و انگشترهای بزرگ و نه چندان لطیف بدل هم میاندازند. این قشر اما دوست دارند متفاوت بودن خودشان را نشان بدهند اما نه با کلمات بلکه با طرز لباس پوشیدن خاص که خودشان را به گونهای از بقیه جامعه جدا میکنند.
مینیمال پوشها
این تیپ هم بسیار مورد پسند نسل جدید و به خصوص دختران است. افرادی که این نوع لباسها را میپسندند از رنگهای خنثی استفاده میکنند و خبری از ترکیب چند رنگ نیست. این افراد به دنبال آرامش هستند و حتی تن صدای پایینی دارند. راحتطلبی و اعتماد به نفس بالا هم از شخصیت و رفتارشان مشخص است.
نسلی خود بزرگ بین
«انداختن گوشواره در گوش چپ دو معنی متفاوت دارد: نشان دهنده گرایش جنسی یا اعتراض به قوانین و محدودیتهای جنسیتی است. مثلا نوعی خاص از سوراخ کردن بینی وجود دارد که به آن پیرسینگ سپتوم گفته میشود که وسط بینی خود را سوراخ میکنند و خیلی وقت است که مد شده است. استفاده از آن در قدیم نمادی برای ارتباط معنوی و خودآگاهی بوده اما علاوه بر آن به تازگی معنی جدیدی نیز پیدا کرده است که نشان دهنده شورش و قانون شکنی است.»
«امیرصدرا پورحسن»، آگاه به مسائل اجتماعی و تحلیلگر این حوزه در گفت و گو با ما درباره سبک پوشش نسل هشتادیها میگوید: «در جوامع مختلف تلاش برای متفاوت بودن تا حد زیادی پدیدهای معمولی برای نسل جوان محسوب میشود. نوجوانانی که تازه شروع به شناخت خود میکنند و حاضرند راههای مختلفی را انتخاب کنند تا بتوانند معنای زندگی را پیدا کنند. با یک نگاه اصولی به این قضیه میتوان فهمید که انتخاب نوع پوشش و استایل نقش مهمی در شکلگیری هویت افراد دارد.»
پناه، جز خانواده نیست
این جامعه شناس و تحلیلگر مسایل اجتماعی در ادامه میگوید: «متاسفانه تهاجم غرب به ظاهر دهه هشتادیها به شکل نامطلوبی نفوذ کرده است. این دوره به دنبال مفهومی سازی کردن رفتارشان هستند. به شدت الگوپذیرتر از نسلهای گذشته هستند و در مسیری که فکر میکنند درست است تا انتها میروند. برخی از این الگوپردازیها، این نسل را به مصرف انواع مواد مخدر میکشاند. چون مثلا خوانندگان غربی در محتوایی که تحویلشان میدهند این ضدفرهنگ را تزریق میکنند. مصرف گل و ارتباطات خطرناک با جنس مخالف در محتواهایی که در اختیار این نسل قرار میگیرد به سادگی و اصولی که باید برآن حرکت کنند قلمداد میشود. متاسفانه نوجوانان و جوانان در مسیری قرار میگیرند که نباید.»
والدین جا نمانند
این کارشناس اجتماعی، خود بزرگ بینی را بحران عمده نسل جدید میداند و تنها راه گریز از این مسیر ناگوار که نوجوانان در آن گرفتار هستند را خانواده میداند. پورحسن در تبیین این مساله میافزاید: «نتیجهای که اکنون و بسیار دیر جامعه غرب به آن رسیده و ما در آن شرایط هستیم، خانواده است. حفظ شکل خانواده و امنسازی فضای خانه توسط والدین در این موضوع بسیار موثر است. چون نوجوانان از بسیاری از آسیبها در امان میمانند. باید گفت دلیل عمده حرکت نوجوانان در مسیر رفتارهای خارج از فرهنگ و چارچوب جامعه، فرار از خانوادههاست. اختلاف فکری و حتی علمی در خانوادهها بسیار مشهود است. واقعیت اصلی این شکاف نسلی سرعت بالای نسل جدید در یادگیری و عقب ماندگی والدین از رویدادها و سایر مسائل محسوب میشود. دلیل عمده این عقب ماندگی والدین مسائلی چون اقتصاد است که از به روز کردن خود جا میمانند و این جاماندگی باعث میشود نوجوان تصور دانایی و اطلاعات بیشتر از پدر و مادر خود داشته باشد و دقیقا همین جاست که اتفاقات ناگوار رخ میدهد و باعث ایجاد رخدادها جبران ناپذیر میشود.»