آگاه: «سعدی همان زبان سعدی است»، این جمله به گواه بزرگان شعر و ادبیات فارسی سال‌هاست که درباره سعدی ثبت است. از همین رو ارتباط شعر سعدی با موسیقی ناگسستنی و چه بسا که اساس و مبنای تحول و تغییر در آن است، چنانچه زبان سعدی در گلستان نیز مبنایی مهم و اثرگذار در زبان فارسی امروزی است. برای همین است که ما سعدی چند قرن پیش را امروزی می‌خوانیم و امروزی ادراک می‌کنیم. 

آنچه شعر را به موسیقی تبدیل می‌کند نه محتوای آن که عاشقانه است یا غیر از آن، بلکه زبان و واژگان شعر او است که آن را به بستر موسیقایی نزدیک می‌کند و این ظرفیت دوجانبه را ایجاد می‌کند. می‌گویند شاعری که با موسیقی قرابتی ندارد، نمی‌تواند شاعری اثرگذار باشد. از جهتی نیز، ویژگی‌های موسیقایی که در شعر سعدی جاری است، همچون اوزان عروضی گوش‌نواز و مطبوع، ترکیب واژگانی، قابلیت استفاده از عنصر تکرار و اجتناب از تکلف و پیچیدگی‌های زبانی که شعر او را بستری بکر برای موسیقی و آواز ایرانی می‌سازد. در کنار اینها، وحدت موضوع و نوع روایتگری نیز ویژگی‌های مضمونی و محتوایی شعر سعدی و به‌خصوص غزل سعدی است که آن را همنشین جدایی‌ناپذیر موسیقی ایرانی کرده است. 

این را که ارتباط شعر فارسی و موسیقی ایرانی از دیرباز یعنی از زمان اولین شاعران ایرانی، همچون رودکی، پدر شعر فارسی گام‌به‌گام تا عصر حاضر برقرار و محکم بوده است دوست‌داران ادب فارسی به‌خوبی می‌دانند اما ویژگی شعر سعدی برای موسیقی، طراوت و تازگی پس از قرن‌هاست که حالا آن را به عرصه موسیقی پاپ نیز فراخوانده است. شعر سعدی را در قطعه‌های هنرمندانی چون محمدرضا شجریان، تاج اصفهانی، غلامحسین بنان، سید جواد بدیع‌زاده، عبدالوهاب شهیدی، اکبر گلپایگانی و از هنرمندان جدید در آثار خوانندگانی مثل همایون شجریان، علیرضا قربانی، سالار عقیلی و بسیاری دیگر می‌توان شنید.

در کنار این همه، هنرمندانی در سبک موسیقی پاپ نیز هستند که از این اشعار بهره برده‌اند. محسن چاوشی از خواننده‌های نسل جدید است که در این زمینه قطعه‌های محبوبی را ساخته است. او علاوه‌بر شعر سعدی، از شاعرانی چون مولانا و وحشی بافقی نیز بهره جسته است و به‌خوبی توانسته احساسات مخاطب را درگیر و اشعار فراموش‌شده برای نسل‌های جدید را بر زبان آنها جاری سازد. در کنار او، دیگرانی چون سینا سرلک و گروه‌های موسیقی جدیدی مثل دنگ‌شو از اشعار سعدی قطعه‌هایی ماندگار خلق کرده‌اند.