آگاه: اعتقاد به مشارکت و حضور مردم در عرصههای مختلف سیاسی و اجتماعی، یکی از مهمترین دستاوردهای انقلاب اسلامی است که در اراده مردمی برای ایجاد تغییر شرایط و تحولات خرد و کلان نقشی اساسی داد. همچنین انقلاب اسلامی از ابتدای شکلگیری تا به امروز برآمده از متن ملت بوده و در هر صحنهای سعی کرده ظرفیت مردمی خود را به منصه ظهور برساند. بدون شک یکی از اصلیترین میدانهای حضور مردم برای نقشآفرینی طی سالهای پس از انقلاب انتخابات بوده که مردم با حضور قدرتمند و باشکوه در آن اثبات کردهاند که این نظام مبتنی بر مردمسالاری دینی است.
۴۰ انتخابات در ۴۴ سال
شکلگیری بیش از ۴۰انتخابات در تنها ۴۴سال از عمر انقلاب اسلامی نشان میدهد آرمان این انقلاب مبتنی بر حضور مردم در جایگاه تعیین سرنوشت خود است و روند حرکت انقلاب اسلامی نیز این مهم را محقق کرده است. همچنین حضور تفکرات مختلف در برهههای مختلف در عرصه مدیریت کشور چه در قوه مقننه و چه در قوه مجریه نشان داده که مردم حرف نهایی را میزنند و انتخاب و نگاه نهایی از آن مردم است.
این در حالی است که مشارکت مردم نیز در این سالها نیز همواره روبهرشد بوده و چهبسا در جهان نیز زبانزد بوده است. از حضور ۹۸درصدی برای تأیید قانون اساسی تا حضور بیش از ۷۵درصد در انتخابات مختلف ریاستجمهوری نشان از اهمیت نقشآفرینی برای سرنوشت خود در نزد مردم این کشور دارد.
حال کشور در شرایطی در آستانه انتخابات ریاست جمهوری قرارگرفته که دشمن در سالهای اخیر تمام تلاش خود را در یک جنگ روانی برای دلسرد کردن مردم در عرصه انتخابات انجام داده است اما جرقههای ابتدایی نشان میدهد این بار هم این حربهها با شکست روبهرو شده و مردم دوباره نقش مهمی در اداره امور کشور ایفا خواهند کرد. درواقع جمهوری اسلامی ایران بخش اعظمی از توان خود را صرف این مهم کرد که شأن و شخصیت سیاسی اقشار مختلف مردم را تقویت کند و به مفهوم انتخابات ارزش دهد و با این راهبرد به توسعه جامعه در عرصههای مختلف بپردازد؛ ازاینرو برپایی انتخابات یکی از جلوههای مردمسالاری است و میتواند زمینهساز مصونیت و اقتدار ملت و نظام اجرایی کشور باشد و آنها را در مقابل تهدیدهای مختلف بیمه کند.
ذات انتخابات نیز مبتنی بر رقابت سیاسی شکل میگیرد و انتخابات میدان ارائه آرا و نظرات مختلف و مواجهه افکار عمومی با آنهاست تا مردم از فرصت ارزیابی و انتخاب کاندیداهای متعدد برخوردار شوند و به انتخاب اصلح برسند. طبیعی است که رقابت سیاسی گاه با هیجاناتی برای پیروزی و کسب رأی بیشتر همراه باشد و جریانهای سیاسی از برخی شگردهای تبلیغاتی و عملیات روانی بهره بگیرند. نکته اساسی در این میان آن است که حاصل رقابت نباید به دوقطبی تبدیل شود و جامعه را به دودستگی و تقابل بکشاند. راهبردی که همواره ازسوی رهبر انقلاب مورد تاکید قرار گرفته است و ایشان مشارکت و حضور حداکثری اقشار مختلف پای صندوقهای رأی را مهمترین اصل انتخابات عنوان و مسئولان را به زمینهسازی برای این امر کارآمد دعوت کردهاند.
دستاوردهای مشارکت حداکثری در انتخابات
برگزاری انتخابات باشکوه با حضور مردم، یکی از جلوههای اثرگذار در نمایش همبستگی ملی است؛ دستاوردهای اثرگذاری که نصیب همه مردم میشود. در ادامه به چند مولفه آن اشاره میکنیم. درواقع در نظامهای مردمسالار، امور کشور با اتکا به آرای عمومی و از راه انتخابات معین میشود. در این نظامها، مردم از پایههای اصلی قدرت و اقتدار ملی محسوب میشوند. درواقع مشارکت سیاسی بالای مردم در امور کشور و در شکل متداول آن یعنی انتخابات، قدرت ملی تولید میکند و توانایی لازم را برای رفع آسیبها و بیاثر کردن تهدیدها افزایش داده، فرآیند پیشرفت و تعالی جامعه را در حوزههای مختلف و در ابعاد داخلی و خارجی سرعت و عمق میبخشد.
همچنین درجه مقبولیت یک نظام سیاسی را با تعداد انتخابات و میزان مشارکت مردم مورد سنجش قرار میدهند. مشارکت حداکثری مردم در انتخابات و ایفای نقش فعال در ساختار تصمیمسازی و تصمیمگیری، نشان از میزان رضایتمندی آنها از نظام و معرف درجه مقبولیت نظام است. هر اندازه حضور مردم در انتخابات پررنگتر و انتخابشان شایستهتر باشد، مقبولیت نظام سیاسی بالاتر و قدرت مدیریت آن در محیط داخلی و تاثیرگذاری در نظام بینالملل بیشتر و امکان خنثی کردن تحریمها و تهدیدهای دشمنان فراهمتر میشود. هر نظام سیاسی که از مقبولیت کمتری در داخل برخوردار باشد، بدیهی است که سرگرم مسائل و چالشهای داخلی شده و تواناییاش هم برای تاثیرگذاری در روابط بینالملل کاسته میشود.
همچنین مشارکت حداکثری رابطه مستقیمی با افزایش امنیت و ثبات سیاسی در کشور دارد. یکی از راهبردهای دشمنان در آستانه انتخابات در دورههای مختلف، تلاش برای بیثباتسازی سیاسی بوده است. دشمن با این راهبرد، امنیت و آرامش جامعه و مخدوش کردن اعتبار و اقتدار نظام در عرصه داخلی و خارجی را هدف گرفته است. این موضوع را میتوان در اظهارات دشمنان بهخصوص مقامات آمریکایی، محافل سیاسی و رسانههای غرب در آستانه انتخاباتها بازخوانی کرد. نمونه بارز چنین راهبردی را در فتنه سال۸۸ مشاهده کرده و دیدیم که اثرات نامطلوب آن تا چه حد در وجهه کشورمان اثر داشت و هزینههای مادی و معنوی گزافی را به مردم تحمیل کرد.
بااینحال مشارکت حداکثری مردم در انتخابات، نمادی از همبستگی ملی اقشار مختلف است. هرچه ضریب همبستگی ملی در یک کشور بالاتر باشد، ظرفیتهای ملی برای رشد و توسعه و بهرهوری سوق پیدا کرده، آسیبها و تهدیدها رنگ میبازد و مخاطرات امنیتی و اقتدار ملی کاهش مییابد یا از بین میرود. جمهوری اسلامی ایران ازجمله کشورهایی است که از ظرفیتهای ممتاز تنوع قومی، مذهبی و زبانی برخوردار است و روحیه ملی و همبستگی اجتماعی، چه در سطح آحاد مردم و چه در سطح نخبگان، همواره از موضوعاتی بوده که دوست و دشمن به آن اعتراف کردهاند و نمود عینی این همبستگی در انتخابات متجلی میشود.
دفع تحریمها
همچنین جمهوری اسلامی ایران در سالهای پس از پیروزی انقلاب همواره با موجی از تهدیدها و تحریمهای متنوع و پیچیده با هدف برهمزدن نظام محاسباتی مردم و مسئولان و مخدوش کردن امنیت و اقتدار ملی روبهرو بوده است. پیام روشن مشارکت حداکثری مردم در انتخابات، بیاثر بودن هر نوع تحریم و تهدیدی برای ایجاد انحراف فکری در توده مردم یا دست برداشتن مردم از آرمانها و اعتقاداتشان درخصوص نظام حاکم تفسیر میشود؛ بهویژه در مقطع کنونی که برخی گمانهزنیها دلالت بر این دارد که قطعنامه غربیها علیه فعالیتهای هستهای ایران نوعی مهندسی انتخابات به نفع جریان غربگرا در کشور است؛ بنابراین مشارکت میتواند این برآوردها را خنثی کند.
انتخابات؛ دستاورد بزرگ
بااینحال رهبر انقلاب در اجتماع عظیم مردم در سیوپنجمین سالگرد عروج حضرت امام خمینی(ره) انتخابات پیشرو را کاری بزرگ و پدیدهای پردستاورد دانستند و گفتند: «اگر انشاءالله این انتخابات بهخوبی و باشکوه و عظمت برگزار شود و بعد از این حادثه تلخ، مردم مسئول بعدی را با آرای بالا انتخاب کنند، دستاوردی بزرگ برای ملت ایران خواهد بود و انعکاس فوقالعادهای در دنیا خواهد داشت؛ بنابراین انتخابات هشتم تیر بسیار مهم است.»
ایشان حماسه انتخابات را مکمل حماسه مردم در بدرقه شهیدان خواندند و افزودند: «ملت ایران برای حفظ منافع و تثبیت عمق راهبردی خود در معادلات پیچیده بینالمللی و برای اینکه بتواند ظرفیتها و استعدادهای طبیعی و انسانی خود را ظهور و بروز بدهد تا کام کشور شیرین شود و همچنین برای اینکه بتواند حفرهها و رخنههای اقتصادی و فرهنگی را پر کند، به رییسجمهوری فعال، پرکار، آگاه و معتقد به مبانی انقلاب احتیاج دارد.»
همه باید مشارکت کنند؛ راه درست، انتخاب است
همچنین رهبر انقلاب در دیدار مردم آذربایجانشرقی در بهمن سال۱۴۰۲ درخصوص اهمیت مشارکت مردم در انتخابات تاکید کردند: «شک نیست که جبهه استکبار با انتخابات ما مخالف است؛ چرا مخالفاند؟ چون نظام ما عبارت است از «جمهوری اسلامی»؛ دو تکه دارد؛ هم با جمهوریاش مخالفاند، هم با اسلامیاش. مظهر «جمهوری» همین انتخابات است؛ این انتخابات مظهر «جمهوری» است... همه باید در انتخابات شرکت کنند. انتخابات رکن اصلی نظام جمهوری اسلامی است. راه اصلاح کشور انتخابات است. آن کسانی که دنبال این هستند که مشکلات را برطرف کنند، ترمیم کنند، بایستی به انتخابات رو کنند. راهِ درست، انتخاب است.»
تابستان فراموشنشدنی
با همه تفاسیر، تنور انتخابات هر روز گرم و گرمتر شده و نامزدها هر روز با چشماندازی جدید به تبلیغ برنامههای خود میپردازند؛ تبلیغاتی که بیش از گذشته و ادوار مختلف انتخابات، مورد توجه قرار گرفته و از تاکتیکهای رسانهای خاصی تبعیت میکند. بااینحال و طبق نظر بسیاری از کارشناسان و به دور از هرگونه تاکتیکهای کسب رأی، اینطور به نظر میرسد که انتخابات پیش رو انتخابات گرمی بوده و تابستانی فراموشنشدنی را خواهد ساخت.