آگاه: علی خضریان، از فعالان سابق دانشجویی و نماینده فعلی مجلس شورای اسلامی نوشت: «از مهم‌ترین رخدادهای جنبش دانشجویی پس از انقلاب اسلامی را می‌توان تسخیر سفارت آمریکا در ۱۳آبان‌ماه سال۱۳۵۸ نامید، که درحقیقت نقطه تکامل مبارزه با استکبار دانشجویان مسلمان در دانشگاه‌ها پس از ۱۶آذرماه سال۱۳۳۲ بوده است و به نوعی می‌توان از آن به‌عنوان نقطه اوج گفتمان استکبارستیز جنبش دانشجویی در ایران یاد کرد که با هدف استقلال‌طلبی دانشجویان پس از دخالت‌های متعدد دولت آمریکا در امور داخلی کشور به وقوع پیوست.»
مطالبه رهبری از جامعه دانشگاهی
رهبر انقلاب اسلامی در یکی از سخنرانی‌ها در جمع دانشجویان در سال۸۵ می‌فرمایند: «سیاست‌زدگی و سیاست‌بازی به‌هیچ‌وجه موردتایید نیست اما سیاست‌گری و برخوردار شدن از قدرت فهم و تحلیل سیاسی، نیاز مبرم دانشجویان و دانشگاه‌هاست.»
ایشان همچنین از جنبش‌های دانشجویی می‌خواهند در مقابل مظاهری که ازنظر فطرت انسانی زشت است - مثل ظلم، زورگویی، تبعیض، بی‌عدالتی، تقلب، دورویی و نفاق - حساسیت منفی داشته و آن را دفع کنند. «دانشجو مرد زمان خود باشد» نیز یکی دیگر از مطالبات ایشان است که پیرو آن «تبدیل شدن استکبارستیزی به عنوان یک اعتقاد» را نیز ضروری می‌دانند و می‌فرمایند: «سازش‌ناپذیری در مقابل دشمنان خواسته دیگری است که ریشه قرآنی هم دارد چراکه اسلام امکان هرگونه تلاش برای نزدیکی و سازش و مصالحه با استکبار را نفی و آن را نافی عزت مسلمین می‌داند.»
در دکترین استکبارستیزی جمهوری اسلامی ایران «تکلیف‌گرایی در مبارزه با استکبار»، امید به پیروزی همیشگی جبهه حق را به همراه داشته که با نگاه تکلیف‌گرایی قشر جوان دانشجو مکلف به انجام وظیفه در چارچوب آن بوده، چراکه کمترین دستاورد آن حفظ استقلال و کرامت انسانی و اسلامی است که برای ادامه حیات یک جامعه نیاز ضروری است. پس از پیام رهبر انقلاب به جنبش دانشجویی در ۶آبان سال۱۳۸۱ که طی آن، ایشان سرآغاز فهرست بلند مسائل کشور را مسئله عدالت دانستند و بیان کردند که نسل جوان دانشجوی متعهد و مومن نمی‌تواند نسبت به آن بی‌تفاوت بماند و همچنین پیام ایشان خطاب به سران سه قوه پیرامون مبارزه با مفاسد اقتصادی سبب تحرک و اتحاد جدی بدنه دانشجویی حول گفتمان عدالت‌خواهی شد. طرح مطالبات عدالت‌خواهانه در فضای دانشجویی و اقبال اجتماعی به این مسئله باعث شد تا برخلاف پیش‌بینی‌های عموم جامعه‌شناسان در انتخابات دومین دوره شورای اسلامی شهر تهران و درحالی‌که تاییدصلاحیت کاندیداهای این انتخابات برعهده نمایندگان اصلاح‌طلب مجلس ششم بود و تمام گرایش‌های سیاسی دارای کاندیدا بودند، لیستی پیروز انتخابات شود که بیشترین گرایش را به گفتمان عدالت‌خواهی داشت. پس از آن در انتخابات مجلس هفتم و در نهایت انتخابات نهمین دوره ریاست‌جمهوری نیز این اقبال اجتماعی زمینه پیروزی کاندیداهایی با همین گرایش را فراهم کرد.
ضرورت برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی
رهبر انقلاب درعین‌حال بارها درباره برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی در دانشگاه‌ها و مراکز علمی تاکید کرده بودند و این نشان می‌دهد که این کرسی‌ها بهترین راه و مسیر برای پیگیری مطالبات و دغدغه‌های دانشجویان از مسئولان است. به شرط آنکه همراه با ایده‌های نو باشد.
۱. ضرورت طرح علمی و اصولی نظریه‌های مختلف: «یکی از وظایف نظام جمهوری اسلامی، حمایت صریح از برخورد افکار به شکل سالم است. این‌کار، ظرف و مجرا لازم دارد و این مجرا بایستی به وسیله خود دوستان دانشگاهی و حوزوی در بخش‌های مختلف تنظیم شود. آنها باید این مجرا را درست کنند و امکان بدهند. امروز متاسفانه فضا طوری است - چون این کارها را نکرده‌ایم - که اگر کسی بیاید نه لزوما یک نظریه نو، بلکه یک بدعت، یک سنت‌شکنی یا یک لگدکوبی به یک مرز را سر چوب کرده و بلند کند و هیاهو راه بیندازد، می‌تواند عده‌ای را به‌صورت عوام‌فریبانه دور خود جمع کند. مخالف او هم با همان روش با او برخورد می‌کند و بنا می‌کند به محکوم کردن او از یک موضع طرد و لعن. شاید اصل محکوم کردن درست باشد؛ اما خیلی از اوقات شیوه‌اش درست نیست. گاهی هم می‌بینیم که کارهای خوبی در این زمینه انجام می‌شود. البته هر دو کار، غلط است؛ چون اگر آن
نظریه یک نظریه نو است، اول باید در یک مجمع تخصصی مطرح شود، هیات منصفه موردقبولی علمی بودن آن را تایید کند که بر پایه‌های علمی استوار است و مثلا حرافی و لفاظی و عوام‌فریبی و جنجال‌سازی نیست. اول باید این را مشخص کنند. بعد از آنکه معلوم شد ارزش علمی دارد، مورد نقادی قرار گیرد و حق و ناحق بودن، اشکال کردن بر موارد آن و تثبیت یا رد کردن پایه‌هایش آغاز شود. این معنا در دانشگاه‌ها در همه زمینه‌های علمی حتی علوم محض، علوم پایه، علوم طبیعی و علوم انسانی جاری است و در زمینه‌های فرهنگی و اعتقادی و معارف و علوم حوزوی هم جاری است. این کارها باید بشود. حوزه و دانشگاه این کارها را باید بکنند. شما جمعی هستید که می‌توانید در این مجموعه کار، نقش ایفا کنید و حقیقتا ما به آن احتیاج داریم.» (بیانات مقام معظم رهبری در دیدار اعضای انجمن اهل قلم , ۷/۱۱/۸۱)
جای خالی کرسی‌ها در ۱۴۰۳
زمان زیادی از تاکید رهبر انقلاب مبنی بر برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی در دانشگاه‌ها می‌گذرد اما متاسفانه کرسی‌ها با بی‌مهری مواجه شده‌اند و امروز ما به وقت تیرماه ۱۴۰۳ باید انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری را در تقویم سیاسی «جمهوری اسلامی» ایران برگزار کنیم. انتخابات یک سال زودتر رقم خورد؛ از این رو نمی‌توان انتظار داشت که کرسی‌ها وزن صحنه سیاسی و انتخاباتی کشور را افزایش دهد اما این نکته حائزاهمیت است که رها شدن برگزاری برنامه‌هایی از قبیل کرسی‌های آزاداندیشی در جامعه، کمک بزرگی به افت رفتار گفت‌وگویی بین افراد داشته است.
البته از مدار انصاف هم نباید خارج شد، یکشنبه ۲۷خرداد مناظره «گفتار انتخاباتی» در دانشکده علوم و تحقیقات با حضور سه نماینده نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری برگزار شد و دانشجویان در یک محیط آزاد دیدگاه‌های خود را در نسبت به برنامه‌ها و شعارهای کاندیداها در میان گذاشتند و نمایندگان آنها نیز پاسخ دادند؛ چه خوب است که اینگونه نشست‌ها از یک دانشگاه فراتر رود و در ابعاد مختلف کارشناسی برگزار شود که نه‌تنها موجبات اظهارنظر کارشناسان امور مختلف باشد، بلکه فضای ابراز نظر اقشار مختلف و بالاخص جوانان را باز کرده تا علاوه‌بر بررسی و ارائه راهکار برای حل مسائل، به شناخت وضعیت در اقشار و گروه‌های تشکیل‌دهنده جامعه مدنی هم کمک شایانی خواهد کرد.