آگاه: شهید امانی از اوایل دهه۳۰ با تاسیس گروه شیعیان که اهداف مشترکی فکری با گروه فدائیان اسلام داشت اما رفتاری متفاوت در پیش گرفته بود مبارزه را آغاز کرد. او پس از نهضت امام خمینی(ره) یکی از چهرههای شاخصی بود که در هیاتهای مذهبی به یاری امام(ره) شتافت و پس از دستور امام نسبت به وحدت، از موسسان هیاتهای موتلفه اسلامی شد. او در کنار شهید مهدی عراقی، شاخه نظامی این گروه را تاسیس کرد و پس از فتوای امام(ره) نسبتبه حرمت سکوت در برابر کاپیتولاسیون آمریکایی، هنگامی که ایشان تبعید شده بودند و دسترسی به ایشان ممکن نبود با اخذ مجوز از نمایندگان ایشان و کسب فتوا از مرجع تقلید در دسترس، آیتالله میلانی، فرماندهی اجرای ترور حسنعلی منصور را برعهده داشت. وی که از کسبه بازار تهران بود بنابر بر نقل حاجمهدی عراقی: «خودش یک مجتهد و مربی اخلاق بود و قریب ۶هزار حدیث از حفظ بود، درس اخلاق داشت، شاگردان زیادی داشت که روزهای جمعه به آنها درس اخلاق میداد.»
صبح روز اول بهمنماه ۱۳۴۳ حسنعلی منصور، نخستوزیر پیش از هویدا، لایحه اسارتبار نفت را برای تصویب به مجلس شورای ملی رژیم گذشته میبرد. هنگامی که در مقابل مجلس از اتومبیل سیاهرنگ مخصوصش پیاده شد آماج گلوله سه جوان وابسته به گروه فداییان اسلام قرار گرفت. از سه شلیککننده تنها دو گلوله محمد بخارایی، جوان ۲۱ساله، به نخستوزیر خورد یکی به گردن و دومی به شکمش که نقش زمین شد. منصور پس از این حادثه به بیمارستان انتقال یافت و پس از ۶روز جان باخت. پس از مرگ منصور، صادق امانی تحت تعقیب قرار گرفت و بعد از گذشت ۱۰روز یعنی روز یازدهم بهمنماه ۱۳۴۳ در منزل ابوالقاسم رضویفرد دستگیر و بهدنبال حکم دادگاه نظامی شاه به همراه همسنگران خود بخارائی، نیکنژاد و صفارهرندی در ۲۶خرداد ۱۳۴۴ در پادگان حشمتیه به جوخه اعدام سپرده شدند.
تاریخ شفاهی شهید محمدصادق امانی همزمان با سالگرد شهادتش به بازار نشر رسید. سیودومین عنوان از سری کتابهای «انقلاب اسلامی» انتشارات ایران با عنوان «رهنشان» به ۳۲روایت از همرزمان شهید محمدصادق امانی پرداخته است. این کتاب در ۳۲روایت مجزا از افراد مختلف، به شرح احوال و نوع مبارزه و تفکر شهید محمدصادق امانی پرداخته است؛ روایتهای مستندی از وقایع مهم که در خلال آنها روزگار کوتاه زندگی این شهید و شکلگیری هیاتهای موتلفه اسلامی پیشروی خواننده قرار میگیرد. راویان این کتاب بر شخصیت معنوی شهید تاکید دارند تا جایی که در دومین روایت، از قول شهید بهشتی نقل شده است که دیدار با او شما را به یاد خدا میانداخت. عنوان کتاب از جملهای از رهبر معظم انقلاب اسلامی درباره او و یاران شهیدش که فرموده بودند: «این شهدای چهارگانه... حقیقتا در دوران ظلمات، نور خدا بودند که درخشیدند و فضا و دلها را روشن کردند و راه را به خیلیها نشان دادند» برگرفته شده است. این کتاب به کوشش محمدمهدی اسلامی در ۴۶۴صفحه و قطع رقعی به قیمت ۳۲۵هزار تومان منتشر شده است. شهید امانی نقش اساسی در رهبری موتلفه داشت. شهیدان اندرزگو، بخارایی، نیکنژاد و صفارهرندی از شاگردان بودند.
۳۰ خرداد ۱۴۰۳ - ۱۱:۴۹
هرگاه اسم حسنعلی منصور به گوش میرسد ناخودآگاه به یاد شهید محمدصادق امانی میافتیم.