آگاه: در همان مقطع، علی صوفی، وزیر تعاون دولت اصلاحات در گفتوگویی گفته بود: «اصلاحطلبان ابزار لازم برای حضور در انتخابات و معرفی کاندیدای حداکثری و حداقلی برای ارائه لیست را از دست داده و از صحنه رقابت انتخاباتی حذف شدهاند.» بههرحال، «قهر از انتخابات» تصمیم نهایی اصلاحطلبان نبود، بهدلیل آنکه رییس جبهه اصلاحطلبان فقط یک نقش نمادین در جریان اصلاحات داشت!
محمدصادق جوادی حصار، سخنگوی حزب اصلاحطلب اعتماد ملی که حزبش از مدفعان شرکت در انتخابات مجلس دوازدهم بود، با بیان اینکه رییس جبهه اصلاحات مجری مصوبات جبهه است و تنها تصمیمساز و تصمیمگیر نیست، گفت: البته منصوری بهعنوان یک چهره نمادین میتواند حائزاهمیت باشد و باتوجهبه اتفاقات اخیر سیاسی و اجتماعی انتخاب یک خانم حرکت نمادین محسوب میشود. طرح این موضوع ازسوی یک عضو حزب اصلاحطلب نشان میدهد که «اتحادیها» بهدنبال آن بودند تا برنامه و راهبرد خود را به اسم جبهه اصلاحات اجرایی کنند اما با سیگنال مثبت همفکرانشان روبهرو نشدند.
نامه روزنهگشایی
اواخر بهمنماه سال گذشته، انتشار نامه ۱۱۰نفر از فعالان سیاسی اصلاحطلب خبرساز شد؛ در این نامه که با عنوان «روزنهگشایی» منتشر شد، میان آنها از چهرههای قدیمی جریان اصلاحات مانند غلامحسین کرباسچی، الهه کولایی، الیاس حضرتی، حمیدرضا جلاییپور و احمد شیرزاد تا جوانترهایی همچون شهاب طباطبایی، مجید فراهانی، بهاره آروین و چهرههای دانشگاهی حضور داشتند.
حرف روزنهگشاییها در آن بیانیه حضور و مشارکت در انتخابات بود اما پیامی که ازسوی آنها به فضای سیاسی مخابره شد به مذاق جبهه اصلاحطلبان و رییس دولت اصلاحات خوش نیامد. سید محمد خاتمی که پیشتر همراستا با جبهه اصلاحات قدم برمیداشت، در دیدار با مجمع ایثارگران اصلاحطلب تلاش کرد از موضع منفعل به موضع فعال وارد شود و گفت: «در مسئله انتخابات هم باید از انتخابات دفاع کرد چراکه انتخابات راه رسیدن به یک نظام مردمی مردمسالاری است که میتواند خیر مردم را تامین کند و مردم در آن احساس رضایت کنند؛ هم دنیای مردم را بهتر کند و هم آنها که اهل آخرت هستند احساس کنند که در این دنیا میتوانند مسیر آخرت خود را، بدون آنکه مزاحم کسی شوند و بدون اینکه کسی مزاحم آنها شود طی کنند.»
بههرحال در انتخابات پیشین، علیرغم تحرکات و تلاشهایی که روزنهگشاییها برای تحرکات انتخاباتی همفکران خود انجام دادند اما نتوانستند برگ برندهای را در تهران کسب کنند، بااینحال بیش از ۱۰۰کرسی در شهرستانها به اصلاحطلبان اختصاص داده شد و مجلس جدید هم هفتم خرداد آغازبهکار کرد، همه در حال رصد اجرایی شدن وعدههای منتخبان مردم در مجلس دوازدهم بودن که انتشار یک خبر به دولت و ملت شوک وارد کرد؛ آیتالله رئیسی، رییس دولت سیزدهم و خادمالرضا شهید شد!
نامزدی برای اصلاحطلبان
پس از شهادت رییس دولت مردمی، برگزاری انتخابات زودهنگام ریاستجمهوری کلید خورد و چهرههای شاخص از سه جریان با حضور در ستاد انتخابات، داوطلبی خود را اعلام کردند و سپس اسامی ازسوی شورای نگهبان به وزارت کشور ارسال شد. در بین گزینهها، یک چهره اصلاحطلب دیده میشد؛ مسعود پزشکیان، وزیر دولت اصلاحات، نایبرییس مجلس دهم و نماینده مردم تبریز در مجلس دوازدهم ردای کاندیداتوری انتخابات را بر تن کرد و با استقبال همفکرانش در دو جریان اصلاحطلب و اعتدالی روبهرو شد. کار به اینجا ختم نشد و اینبار باز ۱۵۱فعال اصلاحطلب در بیانیهای تحتعنوان «راهگشایی» خواستار مشارکت مردم در بزنگاه هشتم تیر شدند.
جبهه اصلاحطلبان و رادیکالهای آنها دیگر به بیانیه راهگشایی نهتنها چراغ قرمز نشان ندادند، بلکه با آنها در حمایت از پزشکیان همصدا شدند و این روزها تمام عزم خود را به کار بستهاند تا نامزدشان از بهارستان راهی پاستور شود. ضمن آنکه پس از پایان نخستین مناظره هم بازار نظرسنجیها داغ شده و هر یک از موسسات معتبر نتایج نظرسنجیهای خود را اعلام میکنند، در این بین و در جریان برگزاری سومین مناظره انتخاباتی، مجری برنامه نظرسنجی را که به نقل از صداوسیما در فضای مجازی منتشر شده بود تکذیب کرد اما مرکز پژوهشها در گزارشی به بررسی درصد آرای ۶نامزد انتخابات ریاستجمهوری پرداخت.
از سوی دیگر، محسن رضایی هم در سخنانی گفته بود: نامزدهای جبهه انقلاب بهطور جدی و واقعی درحال رقابت هستند اما بهخاطر احترام به نظر مردم به نفع کسی که اقبال بیشتری دارد کنار میروند. سخنان او حاکی از این است که این احتمال میرود در جریان اصولگرا نهایت یک یا دو نامزد در صحنه رقابت باقی بمانند تا با نامزد واحد جریان اصلاحات در روز جمعه رقابت کند؛ رقیبی که همه اضلاع اصلاحاتیها پشت او قرار گرفتهاند و باز احتمال میرود رییس دولت اصلاحات در روزهای منتهی به برگزاری انتخابات در ویدئویی در دفاع از پزشکیان از تکرار میکنم سال۹۴ خود استفاده کند.
آنچه مشخص است جریان اصلاحات در انتخابات۱۴۰۳ برخلاف انتخابات سال گذشته نهتنها بر طبل تحریم نمیکوبد، بلکه با روزنهگشاییهای دیروز و راهگشاییهای امروز همصدا شده است تا از جریان رقیب خود عبور کند. تحرکات اصلاحاتیها نشان میدهد هرگاه احساس میکنند میتوانند شانس پیروزی داشته باشند در میدان رقابت ظاهر خواهند شد، در غیر این صورت ترجیح میدهند ندای اپوزیسیون را سر دهند و با انتقاد از اعمال نظارت استصوابی از بیرون شاهد و ناظر برگزاری انتخابات باشند، درحالیکه همین شورای نگهبان بود که فارغ از برداشتها و نگاههای سیاسی، فضا را برای همه جریانها در انتخابات چهاردهم فراهم کرد؛ آیا باز «یاران خاتمی» شورای نگهبان را متهم به سیاسیکاری خواهند کرد؟ آیا نامزد آنها میتواند اعتماد مردم را به دست آورد؟ جمعه هشتم تیر مردم با مشارکت گسترده در انتخابات به این پرسشها پاسخ میدهند.