آگاه: نکته مهمی که هم در سخن هابزبام وجود دارد هم تأملی در نیازهای اجتماعی انسان امروز می‌توان به آن دست یافت این است که جامعه به ابتکاراتی برای شادی‌های جمعی و فعالیت‌های نشاط‌آفرین سالم که خانواده‌های مختلف را در کنار هم بنشاند، نیاز مبرم دارد. می‌توان یکی از مهم‌ترین مصادیق امری را که هابزبام تجلی‌بخش هویت و انسجام‌بخش اجتماعی می‌داند «مهمونی ۱۰کیلومتری غدیر» دانست.
در مفاهیم اسلامی نگاهی به معناشناسی واژه عید نشان می‌دهد که تدارک جشن بزرگ «مهمونی ۱۰کیلومتری غدیر» چقدر با اصل و اساس «عید» هماهنگ و همسو است. عید در اصل از فعل عاد (عود) یعود اشتقاق یافته است و معانی مختلفی برای آن ذکر کرده‌اند، ازجمله گفته‌اند: «روز فراهم آمدن قوم» و «هر روز که در آن، انجمن یا تذکار فضیلت‌مند یا حادثه بزرگی باشد.» عید از آن رو به این نام خوانده شده است که هرسال شادی نوینی می‌آفریند. نگاهی اجمالی به تعالیم دینی و مذهبی ما نشان می‌دهد، شادی و نشاط از آثار ایمان مذهبی است؛ چراکه مبانی اسلامی بر زمینه‌های پیدایش شادی سفارش کرده و نشانه‌های آن را ستوده است. در روایتی از امام علی(ع) در بیان صفات مومنین داریم که می‌فرمایند: الْمُؤْمِنُ بِشْرُهُ فِی وَجْهِهِ وَ حُزْنُهُ فِی قَلْبِهِ «انسان باایمان شادی‌اش در چهره و اندوهش در درون قلب اوست.»
برای بررسی ابعاد این اجتماع عظیم مردمی که امسال برای سومین سال متوالی برگزار خواهد شد با حجت‌الاسلام عباس عبداللهی، محقق و پژوهشگر دینی به گفت‌وگو نشستیم.
حجت‌الاسلام عبداللهی، مهمونی ۱۰کیلومتری عید غدیر را یک حماسه تمدنی جهان اسلام در برابر تمدن‌های رقیب دانست و گفت: دو سال است که در فضای فرهنگی-اجتماعی کشور در «عیدالله الاکبر (بزرگ‌ترین عید خدا)» شاهد یک رزمایش عظیم اجتماعی در تهران بوده‌ایم. این الگو امسال به تمام کشور سرایت کرد و تقریبا در تمام شهرهای متوسط و بزرگ کشور، مراسم مهمونی کیلومتری به همت شبکه هیئات مذهبی و فعالان فرهنگی-مذهبی برگزار شد؛ از سواحل خلیج همیشه فارس تا کناره‌های خزر و از کویر سیستان و بلوچستان و کرمان تا فلات مرکزی و مناطق کوهستانی.
بسترسازی برای حضور و اقدام مردم
وی ادامه داد: به جاست پژوهشگران علوم اجتماعی و علوم سیاسی و فرهنگ و ارتباطات، درباره این پدیده نوظهور به مطالعه بپردازند و ابعاد مختلف آن را واکاوی کنند؛ چراکه این رخداد بزرگ فرهنگی، پدیده کم‌نظیری در تاریخ خاورمیانه و حتی مغرب زمین است. جشن‌های ضداخلاق پهلوی در استان فارس به بهانه تاریخ ۲۵۰۰ساله شاهنشاهی و جشن هنر شیراز و بزرگ‌ترین کارناوال‌های امروز بشری در قاره‌های پنجگانه دنیا که با جاذبه‌های جنسی و پروپاگانداهای رسانه‌ای عده‌ای انسان را گرد هم آورده‌اند، درنهایت، بین یک تا دو میلیون نفر را به خیابان کشیده‌اند؛ درحالی‌که در جشن کیلومتری عید غدیر ایران اسلامی در سال قبل، حداقل بیش از ۱۰میلیون نفر در اقصی‌نقاط این مهد محبت و سیره علی و اولاد علی(ع)، شادی سالم، پاک و معنویت محور خود را به صحن عمومی جامعه کشانده‌اند.
حجت‌الاسلام عبداللهی جشن غدیر را یادآور راهپیمایی بزرگ غدیر عنوان کرد و گفت: در تحلیل این واقعه، تنها مصداق مشابهی که به ذهن تبادر می‌کند، مراسم بی‌نظیر «پیاده‌روی زیارت اربعین» است که اصل این ایده نیز، از همین اجتماع دینی-مذهبی پرشکوه در کشور عراق، اقتباس شده است. دلایل منطقی اهمیت فوق‌العاده مراسم جشن کیلومتری غدیر و ضرورت مطالعه علمی و بهره‌برداری فرهنگی از آن را می‌توان واکاوی کرد. این پژوهشگر عنوان کرد: قدرت اجتماعی دین و مذهب نخستین دلیل برای اهمیت این واقعه است. در شرایطی که چند قرن است، رهبران فکری تمدن غرب و شرق که خود را تنها الگوی توسعه و پیشرفت همه دنیا معرفی می‌کنند، از «مرگ خدا» و «افیون بودن دین برای توده‌ها» سخن رانده‌اند، اینک، در سرزمین تمدنی ایران که با آغوش باز پذیرای دین مبین اسلام و فرهنگ اهل بیت عصمت و طهارت بوده است، «اعتقادات دینی و مذهبی» قدرت عظیم اجتماعی خود را به رخ جهانیان می‌کشد. وی با تاکید بر اینکه نمایاندن الگوی نوین حکمرانی نیز یکی دیگر از فعالیت‌های این عرصه و ضرورت است، افزود: انقلاب اسلامی به تعبیر مقام معظم رهبری در این دوقطبی جهانی، دوران «عصر جدید عالم» را با ارائه یک نظام جدید سیاسی به نام «مردمسالاری دینی» به جهان پر ظلم و ستم امروز تقدیم کرد که در آن، نمونه نوینی از مردمسالاری و تعامل حکومت و مردم بر پایه مبانی اندیشه قرآن کریم و پیشوایان دین ارائه شده است. در این الگو، مدیریت کشور باید به دست مردم سپرده شود و نقش حاکمیت، تسهیلگری و بسترسازی حضور مردم در میدان‌های مختلف اقتصادی، سیاسی و فرهنگی است. جشن و مهمونی کیلومتری غدیر، مصداق خوبی برای تحقق این ایده حکمرانی است که حضور واقعی و میدان‌داری مردم را در فرآیند کشف مسئله، راهکار و برنامه‌ریزی مسئله و مدیریت و اجرای حل مسئله، محقق ساخته است. در این الگو، حاکمیت به جای تصدی‌گری، با مردم می‌اندیشد و برای حضور مردم در مدیریت یک مسئله بسترسازی و تسهیلگری می‌کند. واقعیت این است که برپایی و مدیریت این کارناوال شادی معنوی و مذهبی، هم به لحاظ اقتصادی و هم به لحاظ اجرایی، خیلی بیشتر از حد توان دستگاه‌های دولتی و غیردولتی است و بدون میدان‌داری خود مردم، به هیچ وجه قابل اجرا نیست.
حجت‌الاسلام عبداللهی ادامه داد: رزمایش همگرایی اجتماعی در عصر مجازی جهان امروز نیز از دیگر عرصه‌های این مهمانی است. به عقیده بسیاری از متفکران آزاداندیش داخلی و خارجی، دوران «کرونا» بسترسازی هدایت‌شده‌ای برای مجازی کردن «دهکده جهانی» ازسوی کدخداهای نظام نئولیبرال-سرمایه‌داری دنیا بود که ضربات تربیتی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی مهلکی را بر پیکر کشورهای جهان سوم وارد ساخت. در این میان، قدرت سیاسی-اجتماعی ایران اسلامی در کشاکش جنگ ترکیبی تمدن‌های رقیب علیه نهضت استقلال‌طلبانه دین بنیان خود، رزمایش همگرایی و همدلی توده‌های مردم با سلایق مختلف مذهبی و سیاسی را به رخ کشید تا به خود و دنیا اثبات کند که با تکیه بر بنیان‌های فرهنگی-مذهبی زیست‌بوم ایرانی-اسلامی خود، توان مهار ابزارهای نوین تمدن غرب را به نفع اهداف متعالی و معنوی سلسله انبیا و ادیان الهی داراست.