آگاه: کارزار تبلیغات و رقابت‌های انتخاباتی چهاردهمین انتخابات ریاست‌جمهوری بالاخره به پایان رسید. باتوجه‌به روند طی‌شده، این فرآیند را چگونه تبیین می‌کنید؟
چند نکته قابل توجه است؛ نکته اول تخریب گذشته سیاسی در کشور است. یکی از رفتارهایی که در انتخابات‌ها داریم تخریب مسیر طی‌شده ازسوی دولت‌های گوناگون با شخصیت‌های مختلف است و اینکه کاندیدا هیچ رویکرد ایجابی ندارند و صرفا با تخریب گذشته، آن هم در یک منظر غیرمنصفانه می‌خواهند آینده‌ای را فراهم سازند. یعنی کاملا یک رویکرد سلبی و تخریبی دارد که این مورد نقد است و در نگاه رهبر انقلاب هم مورد بررسی قرار گرفته و از مصادیق بی‌انصافی محسوب می‌شود. معمولا کاندیداها از این مشی استفاده می‌کنند که غلط است.
نکته دوم تخریب رقیب فعلی است؛ یعنی کاندیدا هیچ بیان ایجابی ندارد، بلکه با تخریب رقبای خود به‌دنبال رأی‌آوری است و این یکی از خطوط قرمزی است که نباید از آن رد شد. در انتخابات گذشته مجلس هیچ کارنامه ایجابی و برنامه‌ای از لیست‌ها ندیدیم، بلکه برنامه اصلی کاندیداهای مجلس و انتخابات تخریب رقبای احتمالی است. نقد معنادار است، اما مسئله تخریب و لجن‌پراکنی، تهمت و قضاوت‌های هیجانی و غیراخلاقی به‌شدت محل نقد است.
نکته سوم رویکرد غیر برنامه‌محور و غیر اولویت‌دار است که در این انتخابات هم دیده شد؛ یعنی کاندیدایی بدون هیچ برنامه و هدفی بیاید و تعدادی از شعارها و سخنان بی‌پایه را مطرح سازد و یک فضای احساسی ایجاد کند و در یک فضای غیرعقلانی به‌سمت انتخابات برود.
نکته چهارم بیان وعده‌های ناصادق و غیرممکن است. در عرصه انتخابات شعارها بسیار پررنگ و پرسروصداست؛ اما در عمل شاهد نواقصیم و یکی از دلایلش این است که در مقام شعار و وعده دادن صادقانه عمل نمی‌کنیم و فقط به‌دنبال جمع‌آوری آرا هستیم ولو با وعده‌هایی که می‌دانیم هیچ‌وقت محقق نمی‌شود.
نکته پنجم دقت به التزام شعارها و مبانی انقلاب اسلامی است؛ مثلا کاندیدایی از مذاکره با غرب حرف می‌زند، به‌صورت آگاهانه یا غیرآگاهانه مبانی انقلاب مثل استقلال را زیر سوال می‌برد یا برخی از ویژگی‌های قانون اساسی را نقد کند. طبعا در انتخابات ریاست‌جمهوری کاندیدا نمی‌تواند با شعارهایی وارد عرصه انتخاباتی شود که با قانون اساسی و مبانی انقلاب اسلامی نقض و تناقض جدی دارد. باید این خطوط قرمز را موردتوجه قرار داد.
خط‌مشی دولت شهید رئیسی و فضای رقابت‌های انتخاباتی فعلی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
تاکید بر برخی از برنامه‌های اصلی دولت قبلی از جمله سیاست‌های حوزه مالیاتی، سیاست خارجی متوازنی که دولت قبل تعقیب کرد، فرهنگ کار، پیگیری مصوبات و سفرهای استانی که مورد اتفاق همه کاندیداها بوده در فضای افکار عمومی توسط نخبگان سیاسی ویژگی‌هایی است که مورداتفاق همه طیف‌های سیاسی است و یکی از نکاتی است که می‌تواند وضعیت ویژگی خدمت‌گرایی و خدمت‌محوری دولت قبلی را تداوم ببخشد.
در صحنه رقابت سیاسی باید از سلایق سیاسی و اهداف سیاسی و جناحی بپرهیزیم و تلاش کنیم کسی که در صحنه رقابت انتخاباتی قرار می‌گیرد صرفا خود را در یک منظومه جناحی نبیند، بلکه باید بداند به دنبال تامین منافع ملی است و نه منافع یک جناح سیاسی یا سلیقه سیاسی خاص و این بسیار مهم است. یکی از بزرگ‌ترین مشکلات و چالش‌های ما چه در مقام کاندیدا و چه در مقام نقد و بررسی کاندیداها این است که دقت نمی‌کنیم باید بتوانیم از منافع جناحی و سیاسی عبور کنیم تا بتوانیم منافع ملی را تامین کنیم. نکته بعدی رویکرد ایجابی داشتن کاندیداهاست؛ یعنی رویکردی که برنامه‌محور باشد. در انتخابات کنونی صرفا تعدادی از کاندیداها را با شناسنامه دیدیم که شناسنامه نشان دادند و رفتند و نه برنامه‌ای مطرح شد و نه شخصیت‌ها و نیروهای اصلی هیات دولت احتمالی را مطرح کردند و صرفا یک شخص را می‌بینیم. در یک رقابت سالم باید یک رویکرد ایجابی داشته باشیم و مجموعه‌ای از ایده‌های خرد و کلان را مطرح سازیم. نکته دیگر اینکه در رقابت سیاسی سالم وجود دارد نقد برنامه‌های رقیب است و نه تخریب رقیب. اگر قرار است رقیب نقد شود، شخصیت فرد نقد نشود و برنامه رقیب نقد شود تا عیار برنامه کاندیداها مشخص شود. اگر قرار است گذشته مورد بررسی قرار گیرد، عملکرد را بررسی و تحلیل کنیم و نه اینکه گذشته را تخریب کنیم و از گذشته سیاسی و دولت‌های پیشین لجن‌پراکنی کنیم و بایستی عملکرد دولت‌های پیشین را به‌صورت علمی و دقیق مورد نقد و بررسی قرار بدهیم. نکته بعدی که باید بسیار بر آن دقت کرد پرهیز از خودمحوری‌هاست. باتوجه‌به اینکه شرایط سیاسی ما حزب‌محور نیست و فردمحور است، خودمحوری افراد بسیار مهم است که نباید به آن توجه کنند. اگر صرفا به خود نگاه کنیم و خودمحور باشیم می‌گوییم من باید رییس‌جمهوری یا کاندیدای مجلس باشم که در این فضا خودمحوری به‌شدت پررنگ می‌شود.
در مورد امتداد ویژگی‌های رییس‌جمهوری فقید چطور باید عمل کرد؟
در اینکه ویژگی‌های رییس‌جمهوری چگونه قابل امتداد است، نکته اولی که باید به آن توجه داشت تداوم مسیری است که رهبر انقلاب در ۱۴خرداد شروع کردند و در صحبت‌های بعدی هم آن را ادامه دادند. اینکه رهبری در سخنرانی ۱۴خرداد بر برخی از ویژگی‌های رییس جمهوری شهید بادقت تاکید می‌کنند معنایی دارد و این معنا در بیانشان روشن است و بایستی این ویژگی‌های مثبت تداوم یابد و این یک نکته مهم است که این ویژگی‌ها در فضای رسانه‌ای کشور تاکید شود و مصادیقی پیدا شود و اگر خاطره یا رویکردی در ذیل مشی رییس‌جمهوری شهید وجود دارد تاکید شود.
نکته دوم بحث اصحاب رسانه است که رفتار کاندیداهای موجود را در ذیل این ویژگی‌های اخلاقی مورد بررسی و رصد قرار بدهند و تحلیل کنند و این را به یک استاندارد در تحلیل سیاسی شخصیت‌های مختلف تبدیل کنند. نکته سوم جریان‌ها و نخبگان سیاسی در کشور خصوصا صاحبان رسانه است؛ صاحبان رسانه‌ای که امروز تعیین‌کننده‌اند و کسانی که سلبریتی‌های رسانه‌ای سیاسی ما محسوب می‌شوند، به جای بررسی برخی از حواشی به ویژگی‌های مبهم، خوب است که این ویژگی‌های اخلاقی را در فضای سیاسی کشور مورد دقت و توجه قرار بدهند.
آخرین محور که به نوعی اتفاق افتاده و تشییع جنازه و قدردانی ملت ایران را درمورد رییس‌جمهوری شهید نشان می‌دهد این است که شخصیت شهید رئیسی به یک شخصیت ماندگار سیاسی در تاریخ جمهوری اسلامی ایران تبدیل می‌شود.
صحنه رقابت برای خدمت اگر رقم بخورد چه آورده‌هایی برای کشورمان دارد؟
اگر فضا به‌سمت خدمت برود طبعا کشور و صحنه اجرای کشور از بسیاری از حواشی دور می‌شود و دولت خود را از حاشیه‌های سیاسی بی‌حاصل که انرژی مسئولان و مردم را درگیر می‌کند و هدر می‌دهد دور می‌سازد و پرهیز می‌دهد. وقتی فضای کشور به‌سمت خدمت برود اولویت‌ها جایگزین برخی از موضوعات غیر اولویت‌دار در حوزه سیاست‌گذاری‌های کلان کشور چه در حوزه اقتصادی، چه در حوزه فرهنگی و چه در حوزه سیاسی می‌شود. وقتی صحنه رقابت انتخاباتی به‌سمت خدمت برود ادبیات سیاسی مسئولان و کاندیداها خدمت پایه خواهد شد و صرفا مسئله نتیجه و ایجاد یک گشایش در زندگی مردم مورد توجه قرار می‌گیرد و نه برخی از رفتارهای تخریبی، سلبی و غیر سودمند. باید ایده‌ای مطرح شود که نتیجه عینی داشته باشد و ایجابی باشد و بتواند در فضای سیاسی کشور نتیجه مثبت داشته باشد. رویکرد خدمت‌محور کاندیداها را از تبختر و تکبر سیاسی و رابطه بالا به پایین با مردم دور خواهد کرد. فرهنگ خدمت مسئولیت را از یک طعمه و فرصت برای قدرت‌اندوزی دور می‌کند و قدرت را به‌سمت مسئولیت سیاسی و پاسخگویی مردم خواهد برد.
تخریب گذشته سیاسی در کشور یکی از رفتارهایی که در انتخابات‌ها داریم تخریب مسیر طی‌شده ازسوی دولت‌های گوناگون با شخصیت‌های مختلف است و اینکه کاندیدا هیچ رویکرد ایجابی ندارند و صرفا با تخریب گذشته، آن هم در یک منظر غیرمنصفانه می‌خواهند آینده‌ای را فراهم سازند. یعنی کاملا یک رویکرد سلبی و تخریبی دارد که این مورد نقد است و در نگاه رهبر انقلاب هم مورد بررسی قرار گرفته و از مصادیق بی‌انصافی محسوب می‌شود