۱۵ تیر ۱۴۰۳ - ۲۳:۲۰

فرآیند رسمی دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری، بامداد جمعه ۱۵تیرماه با انداختن نخستین رأی در صندوق مستقر در ولینگتون نیوزیلند آغاز شد.

آگاه: رأی‌گیری برای چهاردهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران نیز از ساعت ۸ صبح؛ جمعه ۱۵تیر ۱۴۰۳ در سراسر ایران اسلامی با رقابت مسعود پزشکیان و سعید جلیلی برگزار و با دو نوبت تمدید تا ساعت۲۴ ادامه پیدا کرد. احمد وحیدی، وزیر کشور، ضمن صدور دستور آغاز رأی‌گیری در مرحله دوم انتخابات ریاست‌جمهوری در سراسر کشور، اظهار کرد: رأی‌گیری در انتخابات در بیش از ۵۶هزار شعبه انجام می‌شود. وحیدی همچنین به این نکته اشاره کرد که هر اظهارنظری جز ازسوی ستاد انتخابات کشور که از صداوسیما منتشر می‌شود، موردقبول نیست و مردم توجهی به گزارش‌های خارج از این چارچوب نکنند.

وزیر کشور همچنین درباره برخی اقدامات درخصوص توهین به رأی‌دهندگان ایرانی در خارج از کشور گفت: تعدادی از گروه‌های ضدمردمی و ضدایرانی که خودشان را ایرانی می‌دانند علیه مردمی که پای صندوق‌های رأی در خارج از کشور حاضر می‌شدند عمل تخلف‌آمیزی صورت دادند و آنها را مورد اهانت قرار دادند که از طریق وزارت خارجه پیگیری صورت گرفت و بعضی از آنها در همان صحنه دستگیر شدند؛ ازاین‌رو همکاری نسبتا خوبی کشورها داشتند و ما از دولت‌هایی که این همکاری را با وزارت خارجه داشتند و این بستر را فراهم کردند، تشکر می‌کنیم.
بااین‌حال ستاد انتخابات کشور در نخستین دقایق صبح جمعه، در اطلاعیه‌ای عنوان کرد که کلیه اوراق و آثار تبلیغاتی متعلق به نامزدهای انتخاباتی به‌هیچ‌عنوان نباید در محل شعبه و اطراف در ورودی و خروجی آن وجود داشته باشد. از سوی دیگر، تعداد کل تعرفه‌های رأی برای این دور از انتخابات یک درصد بیشتر از تعداد کل واجدان شرایط صادر شده است و شعب اخذ رأی در مرحله دوم همان شعبی بودند که در مرحله اول انجام مسئولیت کردند.
همچنین فرآیند اخذ رأی از رأی‌دهندگان مرحله دوم انتخابات چهاردهمین دوره ریاست‌جمهوری به موجب قوانین، در شعب اخذ رأی سراسر کشور از تمام افرادی که تابعیت ایرانی دارند و سن آنها ۱۸سال تمام باشد -یعنی متولدین روز ۱۵تیر ۱۳۸۵- و قبل از آن با ارائه اصل شناسنامه یا کارت ملی هوشمند انجام خواهد شد. رأی‌دهندگان خارج از کشور می‌توانند با ارائه گذرنامه معتبر خود نیز رأی دهند. بااین‌حال سفارتخانه‌ها و کنسولگری‌های جمهوری اسلامی ایران در کشورهای مختلف جهان نیز همزمان با آغاز فرآیند رأی‌گیری در انتخابات ریاست‌جمهوری، فعالیت خود را آغاز کرده و ۳۴۴شعبه اخذ رأی در خارج از کشور به فرآیند اخذ رأی پرداختند.

مردم با همت بیشتر کار را تمام کنند
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح روز جمعه ۱۵تیرماه ۱۴۰۳ در اولین دقایق آغاز رأی‌گیری انتخابات چهاردهمین دوره ریاست‌جمهوری، رأی خود را به صندوق سیار۱۱۰ انداختند.رهبر انقلاب پس از انداختن رأی خود در صندوق۱۱۰، روز انتخابات را یک روز خوب و روز فعال شدن مردم برای یک امر مهم سیاسی دانستند و گفتند: ان‌شاءالله مردم عزیزمان با همت بیشتر در مرحله دوم و حضور در پای صندوق‌های رأی و انتخاب بهترین، کار را در این مرحله تمام می‌کنند تا فردا شنبه رئیس‌جمهورمان را داشته باشیم.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به برخی گزارش‌ها مبنی بر افزایش شوق و علاقه مردم در این مرحله از انتخابات ریاست‌جمهوری افزودند: اگر این‌گونه باشد خرسندکننده است و امیدواریم خداوند متعال ملت را موفق و کشور را آباد کند و همه کسانی را که در این مسیر زحمت می‌کشند مشمول لطف و رحمت خود قرار دهد.
با این حال، محمد مخبر، سرپرست ریاست‌جمهوری هم پس از مشارکت در انتخابات با بیان اینکه «به دقت، حفظ سلامت انتخابات و صیانت از حق مردم را در دولت پیگیری می‌کنیم و به مردم اطمینان می‌دهم دولت بدون هیچ گرایشی این انتخابات را برگزار می‌کند.» یادآور شد: الان که از روند برگزاری انتخابات در کشور بازدید کردم، شاهد هستیم چند ۱۰هزار نفر در برگزاری انتخابات سهیم هستند. کار خوب پیش رفته است و در بازدیدی که داشتیم تاکنون، نسبت به هفته گذشته افراد بیشتری رأی خود را به صندوق انداختند.

زارع‌پور: ۹۹.۵ درصد استعلامات به‌شکل برخط انجام شده است
همچنین عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات در جریان دور دوم انتخابات اعلام کرد: مثل سه انتخاباتی که در پنج ماه گذشته برگزار شده است، ارتباطات بخش کلیدی در برگزاری انتخابات دارد چون احراز هویت برخط انجام می‌شود. امروز شاهد پوشش ۱۰۰درصد شعب اخذ رأی هستیم و تمام دستگاه احراز هویت به شبکه متصل شده‌اند. ۹۹.۵درصد استعلامات به‌شکل برخط انجام شده که نشان می‌دهد شبکه باکیفیت و پایدار بوده است. ۴۰۰تیم مشغول پایش فیبرنوری و زیرساخت‌های ارتباطی هستند تا اگر قطعی عمدی یعنی خرابکاری یا سهوی به‌وجود آید، به‌سرعت مسئله را برطرف می‌کنند.

محسنی اژه‌ای: رأی بالا به رییس‌جمهوری نشان‌دهنده پشتوانه قوی مردمی اوست
همچنین حجت‌الاسلام‌والمسلمین غلامحسین محسنی اژه‌ای با حضور در شعبه مسجد لرزاده و بعد از انداختن رأی خود به صندوق گفت: امروز روز سرنوشت‌سازی برای تعیین رییس‌جمهوری برای چهار سال آینده کشور است. هر قدر رأی رییس‌جمهوری در انتخابات بالاتر باشد از پشتوانه بیشتر مردمی برخوردار خواهد شد. رییس قوه قضاییه افزود: رییس‌جمهوری مسئولیت‌های متعددی در ساختار سیاسی کشور دارد ازجمله رییس شورای‌عالی فضای مجازی و رییس شورای‌عالی فرهنگی کشور است، ازاین‌جهت نیز فرصت‌ها و تهدیدات کشور را به‌خوبی تشخیص می‌دهد و می‌تواند برای آنها تصمیم‌گیری کند.

ملاک انتخاب، کسب اکثریت نسبی آرا
به استناد اصل۱۱۷ قانون اساسی و تفسیر شماره۲۷۶۴ مورخ ۱۳۶۴/۴/۵ شورای نگهبان، در مرحله دوم انتخابات ریاست‌جمهوری ملاک انتخاب، کسب اکثریت نسبی آراست. هر نامزد می‌تواند یک نفر نماینده به‌عنوان ناظر در هیات‌های اجرایی شهرستان، بخش و شعب اخذ رأی «ثابت و سیار» و ستاد انتخابات کشور داشته باشد.
با این حال فرماندار تهران روز پنجشنبه با اشاره به صدور مجوز افراد معرفی‌شده ازسوی ستادهای دو نامزد مرحله دوم انتخابات ریاست‌جمهوری گفت که به موجب قانون هر یک از نامزدهای انتخابات می‌توانند در هر شعبه یک نفر را به‌عنوان نماینده کاندیدا معرفی کنند که در این خصوص ستاد انتخابات فرمانداری تهران، درمجموع برای هفت‌هزار و ۱۰نفر کارت حضور در شعب را صادر کرده است.

برداشت اشتباه
اما دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری درحالی روز جمعه برگزار شد که یک هفته قبل و در دور نخست، مردم مشارکتی ۴۰درصدی را در انتخابات رقم زدند؛ مشارکتی که از دید برخی از کارشناسان، مشارکت مطلوبی به نظر نمی‌رسید؛ ازاین‌رو رهبر انقلاب چهارشنبه (۱۳تیرماه) در دیدار با تولید و برخی از اساتید مدرسه عالی شهید مطهری تاکید کردند: پس‌فردا ما انتخابات داریم، این انتخابات خیلی مهم است. البته در مرحله اول انتخابات مشارکت مردم کمتر از آن مقداری بود که توقع داشتیم و حدس زده می‌شد. افراد مختلفی حدس‌هایی درباره مشارکت می‌زدند، حدس‌ها همه‌اش بیشتر از آن چیزی بود که در واقع اتفاق افتاد. خب (این مشارکت) یک عللی دارد، کسانی که اهل سیاست‌اند، اهل مسائل نگاه جامعه‌شناسانه و... هستند، اینها را بررسی می‌کنند. آنچه مسلم است این است اگر کسی تصور کند که این عده‌ای که رأی ندادند به‌خاطر این بود که با نظام مخالف بودند، سخت در اشتباه است. این برداشت، این فهم صددرصد اشتباه است.

رشد شتابدار مردم پای صندوق‌های رأی تا ساعت ۱۲
با این حال، روز گذشته و به اذعان مسئولان، تا ساعت ۱۲ظهر، مشارکت خوبی در انتخابات رقم خورد. به‌طوری‌که استاندار تهران روز گذشته در حاشیه بازدید و رأی‌اندازی خود در مسجد لرزاده گفت: در مرحله دوم انتخابات، مردم با شوق و ذوق و اراده وصف‌ناپذیری پای صندوق‌های رأی حاضر شدند.
فخاری تصریح کرد: در بررسی‌های اولیه رشد شتابدار حضور مردم نسبت به دوره اول را شاهدیم؛ الحمدلله با تمهیدات اندیشیده شده مردم در شرایط امن و توأم با اراده قوی، ان‌شاءالله پای صندوق‌ها حاضر خواهند شد.
اما افزایش مشارکت مردم در دور دوم انتخابات به نحوی پیش رفت که مسئول برگزارکننده دیگری از مردم به دلیل حضور در پای صندوق‌های رأی در ساعات اولیه تشکر کرد.
سخنگوی ستاد انتخابات کشور روز گذشته و بین ساعت ۱۴ تا ۱۵ بعدازظهر اذعان داشت که گزارش‌های دریافتی حاکی از افزایش مشارکت مردم در انتخابات نسبت‌به زمان مشابه در دور اول انتخابات است. این در حالی است که هادی طحان نظیف، سخنگوی شورای نگهبان نیز روز گذشته در پاسخ به سوال مشابه دیگری گفت که شواهد میدانی حاکی از این است که حضور مردم تا این لحظه - ساعت ۱۱ - نسبت به هفته گذشته مقداری بیشتر بوده است اما نمی‌توان تا پیش از فرآیند رأی‌گیری نسبت به میزان مشارکت اظهارنظر کرد.

فنون پیروزی
درواقع در ماهیت هر رقابتی باخت و پیروزی تعریف خود را دارد. از سوی دیگر، طرفین هر رقابتی با علم به ساختارهای آن رقابت، وارد عرصه شده و از این طریق خود را مورد محک قرار می‌دهند اما در مقاطعی همچون دور دوم انتخابات نیز این حساسیت بالا رفته و رقابت تنگاتنگی شکل می‌گیرد که حتی با نسخه‌پیچی برخی از نظرسنجی‌ها نمی‌توان پیروز انتخابات را مشخص کرد. اما مسئله‌ای که بیش از پیش و در جریان انتخابات، مهم محسوب می‌شود، مسئله نظارت بر انتخابات است؛ ازاین‌رو هادی طحان نظیف درباره نظارت صحیح شورای نگهبان بر فرآیند انتخابات ریاست‌جمهوری می‌گوید: در تمام شعب اخذ رأی ناظران شورای نگهبان در کنار عوامل اجرایی حضور دارند و بر روند انتخابات نظارت دارد؛ در هر شعبه سه تا چهار ناظر داریم که اساسا فرآیند رأی‌گیری با حضور عوامل اجرایی و ناظر انجام می‌شود و درصورتی‌که ناظران حضور نداشته باشند، رأی‌گیری آغاز نمی‌شود. همچنین نمایندگان نامزدها در ستاد مرکزی نظارت بر انتخابات و همچنین شعب اخذ رأی حضور دارند و همه‌چیز روشن و شفاف است و به فضل خدا دقیق است و ناظران شورای نگهبان نیز افرادی آموزش‌دیده هستند.

پیش‌بینی نیویورک‌تایمز
با این حال در خلال برگزاری دور دوم برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری ایران نیز نیویورک‌تایمز هم گفت که پیش‌بینی نتیجه انتخابات ١۴٠٣ ایران دشوار است. روزنامه نیویورک‌تایمز آمریکا که همگام با مطبوعات بین‌المللی به پوشش دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری ایران پرداخته است، در گزارش خود نوشت که پیش‌بینی نتیجه این انتخابات دشوار است و ایرانی‌ها در انتخاباتی که به رقابتی شدید بدل شده و برای نخستین‌بار در بیش از یک دهه، پیش‌بینی نتیجه آن دشوار است، رییس‌جمهوری بعدی این کشور را انتخاب می‌کنند.

نکات امام‌جمعه تهران
اما با وجود این نظارت صحیح، هستند افرادی که به‌دنبال اختلال در جریان انتخابات بوده و از هم‌اکنون نتایج انتخابات را نیت‌خوانی می‌کنند. بااین‌حال امام‌جمعه موقت تهران روز جمعه در تبیین نکته مهم اذعان داشت: ازآنجایی‌که پیروزی رییس‌جمهوری با اکثریت نسبی مشخص می‌شود، هم نامزدها و هم هواداران و هم مردم باید از نتیجه تمکین کنند و اگر اعتراضی دارند از مسیر قانونی دنبال کنند. نامزدها و هوادارانشان باید در شادی‌هایی که بعد از اعلام نتایج می‌خواهند انجام دهند، حرمت ماه محرم را هم حفظ کنند.
حجت‌الاسلام محمدجواد حاج‌علی‌اکبری در توصیه‌ای به رییس‌جمهوری آینده ایران همچنین یادآور شد که فردای روز رأی‌گیری آغاز رفاقت‌های ملی برای تحقق آرمان‌ها و شعارهاست. همچنین رییس‌جمهوری منتخب باید کلماتی چون «نمی‌شود»، «نمی‌توانیم»، «نگذاشتند» و «اختیار ندارم» را از قاموس سخنانش کنار بگذارد.
اما دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری در حالی روز جمعه، انتخابات دیگری را در کارنامه جمهوری اسلامی ایران ثبت کرد که بسیاری از مسئولان استانی برگزاری انتخابات، در حین برگزاری نوید مشارکت بالاتری را می‌دادند و تاکید داشتند که حماسه دیگری خلق شده و مشارکت نسبت‌به دور اول بالاتر رفته است؛ مشارکتی که نشان می‌دهد حتی مرددان هم پای به عرصه انتخابات گذاشته و انفعال در انتخابات را تحمل نکرده‌اند.

صبح بخیر آقای رییس‌جمهور
با این حال در زمان نگارش این گزارش، فرآیند شمارش آرا نیز آغاز نشده و به محض اعلام پایان رأی‌گیری شعب با حضور مسئولان صندوق‌ها و نمایندگان نامزدها، این فرآیند آغاز خواهد شد و احتمالا تا ساعت۱۱ روز بعد از رأی‌گیری نتایج نهایی اعلام شده و نهمین رییس‌جمهوری ایران مشخص خواهد شد.
گفتنی است انتخابات چهاردهمین دوره ریاست‌جمهوری جمعه هفته گذشته؛ ۸تیر ۱۴۰۳ با رقابت میان مسعود پزشکیان، سعید جلیلی، محمدباقر قالیباف و مصطفی پورمحمدی برگزار شد، اما هیچ‌یک از نامزدها نتوانستند حد نصاب لازم را به دست بیاورند. ۲۴میلیون و ۵۳۵هزار و ۱۸۵رأی شمارش شد؛ مسعود پزشکیان با ۱۰میلیون و ۴۱۵هزار و ۹۹۱رأی و سعید جلیلی: ۹میلیون و ۴۷۳هزار و ۲۹۸رأی به مرحله دوم راه یافتند.