آگاه: بر اساس آخرین آمار و اطلاعاتی که از بخش‌های دیگر گزارش شده است تقریبا ۲۱میلیون تن محصول فقط در حوزه تولید غلات شامل گندم، جو شلتوک، ذرت دانه‌ای سالانه درحال ازبین‌رفتن است. با یک حساب سرانگشتی اگر فقط یک درصد تلفات این بخش را کاهش دهیم، با قیمت میانگین ۱۵هزار تومان برای محصولات، تقریبا سه‌هزار میلیارد تومان (همت) سالانه صرفه‌جویی خواهیم داشت. متاسفانه نه‌تنها سرمایه‌گذاری موردنیاز در حوزه فناوری تامین نمی‌شود، بلکه خسارت‌های ناشی از سوخت اضافه و تبدیل شدن محصولات کشاورزی به ضایعات زیان بسیاری به اقتصاد کشور تحمیل کرده است.
کریم ذوالفقاری، رییس مرکز توسعه مکانیزاسیون وزارت جهاد می‌گوید: بنابر آمار ۳۰۰هزار تراکتور فرسوده در کشور وجود دارد که بر این اساس تولید سالانه ۵۰هزار تراکتور در کشور به‌منظور نوسازی ناوگان و متقاضیان جدید امری ضروری است، درحالی‌که بنابر برنامه‌ریزی صورت‌گرفته امسال ۳۵هزار دستگاه تراکتور در کشور تولید می‌شود.ذوالفقاری افزود: باتوجه‌به تولید سالانه ۳۰هزار تراکتور در کشور، جایگزینی ۳۰۰هزار دستگاه فرسوده بعد از گذشت ۱۰سال امکانپذیر است که به‌طور قطع در این مدت تعداد فرسوده‌ها عدد بزرگ‌تری خواهد بود.رییس مرکز توسعه مکانیزاسیون با بیان اینکه ۵۰درصد ماشین‌آلات بخش کشاورزی فرسوده هستند، گفت: ۵۵درصد تراکتورهای موجود کشور سن بالای ۱۳سال دارند و ۶۰درصد کمباین‌ها معادل ۱۲هزار دستگاه فرسوده هستند که نوسازی آنها امری ضروری است. گفتنی است سالانه ۲۰میلیون غلات شامل ۱۲ تا ۱۴میلیون تن گندم، سه‌میلیون تن جو و حدود سه تا چهارمیلیون تن دانه روغنی تولید می‌شود که اگر به‌دلیل فرسودگی برداشت محصولات فقط یک درصد از غلات معادل ۲۰۰هزار تن از بین برود با همان عدد می‌توان بخشی از نوسازی ناوگان کمباین را انجام داد.
هدررفت ۱۰درصد تولید غلات
علیقلی ایمانی، مدیرعامل بنیاد ملی گندمکاران گفت: بنابر آمار ۸۰درصد کشاورزی کشور سنتی و معیشتی است که بر این اساس کشاورزان ما از دانش در مزرعه، بهره‌وری و استفاده بهینه از منابع آبی عقب‌ماندگی دارند و تنها ۲۰درصد کشاورزی هم نیمه‌مدرن است.
به گفته او، وقتی ۷۰هزار کشاورز در صف دریافت تراکتور هستند، این امر بیانگر کاهش قدرت خرید آنهاست که برای خرید تراکتور منتظر خط تسهیلاتی و اعتباری هستند. درحالی‌که برای خرید نقدی تراکتور موجود است.
ایمانی با بیان اینکه هفت درصد تولید غلات هنگام برداشت با کمباین‌های فرسوده ریزش دارد، افزود: درحال‌حاضر دنیا به‌دنبال آن است که ریزش ضایعات را به کمتر از دو درصد برساند، درحالی‌که کشور ما به‌دلیل فرسودگی ناوگان زراعت، در فصل برداشت حداقل هفت درصد ریزش دارد و از طرفی به‌دلیل مشکلات حمل و استاندارد نبودن جاده‌های بین مزارع، سه درصد دیگر هم ریزش داریم. گفتنی است که با احتساب بیش از ۱۱میلیون تن خرید تضمینی گندم به نظر می‌رسد که حداقل یک‌میلیون و ۱۰۰هزار تن گندم هدر رفته است که با احتساب واردات هر تن ۴۲۰ دلار، رقم قابل‌توجهی گندم هدر رفته است.
مدیرعامل بنیاد ملی گندمکاران با بیان اینکه در کشاورزی سنتی از تکنولوژی بهره‌وری آب بی‌بهره هستیم، افزود: بنابر آمارهای اعلامی ۸۰میلیارد مترمکعب آب در بخش کشاورزی مصرف می‌شود که به‌دلیل کشاورزی سنتی حدود ۴۰درصد آب در این بخش به هدر می‌رود که با توسعه کشاورزی مدرن از هدررفت این میزان آب جلوگیری می‌شود.به گفته او، در اجرای کشاورزی دقیق و اقتصادی خرد بودن اراضی کشاورزی اولین موضوع است که متاسفانه به‌دلیل قانون ارث روزبه‌روز اراضی خردتر می‌شوند که این امر خسرانی برای آینده کشاورزی کشور است. حال اگر به‌دنبال کشاورزی توجیه‌پذیر، علمی و صنعتی هستیم، با یک بسته کامل که دارای ضمانت اجرایی است، باید کار را پیش ببریم.
ایمانی ادامه داد: با تزریق یک تراکتور به بخش، کشاورزی دقیق و صنعتی اجرا نخواهد شد؛ از این رو یکپارچه‌سازی اراضی باید در دستورکار قرار بگیرد؛ البته این امر نیازمند قانون و حل مسائل شرعی در بحث قانون ارث است.
مدیرعامل بنیاد ملی گندمکاران با بیان اینکه کارخانه تراکتورسازی نیمی از نیاز کشور را تامین می‌کند، افزود: در کشور ما تراکتورهای از رده خارج ۴۰سال پیش عرضه می‌شود و به‌اصطلاح ناوگان ماشین‌آلات کشاورزی همانند تراکتور کهنه و فرسوده است و برای تعویض ماشین‌آلات ۷۰هزار کشاورز در صف دریافت تراکتور هستند، درحالی‌که تراکتورسازی سالانه ۳۰ تا ۳۵هزار دستگاه بیشتر نمی‌تواند تحویل دهد و از طرفی سال به سال تراکتورهای موجود در بخش هم مستهلک می‌شوند.
توسعه مکانیزاسیون کشاورزی راهکار اصلی افزایش بهره‌وری، کاهش ضایعات و ضامن امنیت غذایی کشور محسوب می‌شود؛ ازاین‌رو حمایت دولت در بخش نوسازی ناوگان کشاورزی و دسترسی به تکنولوژی ماشین‌آلات روز دنیا در جهت تحقق شعار سال امری ضروری است.
یکپارچه‌سازی اراضی راهی برای گذر از کشاورزی سنتی به مدرن
بنابر آمار اعلامی فائو سالانه ۳۰ تا ۳۵ درصد محصولات کشاورزی از مزرعه تا سفره هدر می‌رود، درحالی‌که با نوسازی مکانیزاسیون تا حدی جلوی دورریز گرفته می‌شود که این امر در خودکفایی محصولات استراتژیک و تحقق برنامه هفتم تاثیر بسزایی دارد. محمد شفیع ملک‌زاده، عضو اتاق اصناف کشاورزی گفت: بنابر آمار بیش از ۷۰درصد کشاورزی ما سنتی است که همین امر مشکلات متعددی ایجاد کرده است؛ به‌طوری‌که برای استفاده از ابزار، ادوات و تکنولوژی نیازمند یکپارچه‌سازی اراضی هستیم. به گفته او، در شرایط کنونی تراکتور بیش از نیاز در اختیار مردم قرار دارد، اما استفاده صحیح از آن نمی‌شود چراکه برحسب آمار بیش از ۲۵۰هزار تراکتور نیاز داریم که بیش از ۲۰میلیون هکتار خدمات بدهد، اما اکنون ۵۸۰هزار تراکتور در دست مردم است، هرچند تعدادی از تراکتورها فرسوده و غیرقابل استفاده هستند. ملک‌زاده ادامه داد: دولت برای نوسازی ناوگان باید اقدام به واردات ماشین‌آلات روز کند و تسهیلات کم‌بهره و بدون بهره در اختیار کشاورزان قرار دهد تا کشاورزی سنتی به اقتصادی و مکانیزه تبدیل شود که بهره‌وری تولید و ضریب امنیت غذایی افزایش یابد. در سنوات گذشته، کشاورزی که بیش از ۳۰هزار هکتار زمین داشت، سال‌ها در صف دریافت تراکتور بود و در مقابل برخی افراد که حتی کشاورز هم نبودند به سبب برخی رابطه ها تراکتور دریافت کردند و چند برابر قیمت در بازار آزاد فروختند.عضو اتاق اصناف کشاورزی با بیان اینکه با یکپارچه‌سازی اراضی امکان تبدیل کشاورزی سنتی به مکانیزه وجود دارد، گفت: بنابر آمار بیش از ۶۰درصد کشاورزان مالکیت کمتر از دو هکتار دارند که اصلاح و یکپارچه‌سازی اراضی پیش‌نیاز اقتصادی شدن کشاورزی است. از این رو دستگاه‌های نظارتی باید نظارت دقیق در سطح بازار داشته باشند به‌طوری‌که حق کشاورزان ضایع نشود تا مکانیزه شدن کشاورزی محقق شود. طبق آمارهای اعلامی، توسعه مکانیزاسیون در افزایش ۲۰ تا ۳۰ درصدی تولید محصولات اساسی اثرگذار است، درحالی‌که سالانه بخش اعظم تولید غلات به‌دلیل فرسودگی کمباین و ماشین‌آلات کشاورزی هدر می‌رود اما برنامه هفتم بر خودکفایی و خوداتکایی حداکثری محصولات اساسی تاکید دارد که برای تحقق این امر راهی جز پرداخت تسهیلات ارزان‌قیمت برای خرید ماشین‌آلات کشاورزی و یکپارچه‌سازی اراضی به‌منظور خروج از کشاورزی سنتی و حرکت به سمت مدرن نداریم.