آگاه: خبرگزاری بریتانیایی رویترز در گزارشی، شبکه عرب‌زبان «الحره» عراق را که با حمایت و تامین مالی دولت آمریکا برای بازسازی وجهه این کشور به دنبال حمله سال ۲۰۰۳ به عراق ایجاد و راه‌اندازی شده بود پس از افت محسوس و قابل توجه مخاطب و به‌طور مشخص ناکام ماندن در جذب و جلب آنها از آغاز تعدیل کارمندان این شبکه با حذف ۱۶۰نفر کارمند خبر داده و آن را در شرف تعطیلی دانست.
تعطیلی در قالب «ترمیم»
جفری گِدمین، سرپرست مدیرعاملی (MBN) The Middle East Broadcasting Networks، شرکت مادر شبکه تلویزیونی الحره در بیانیه‌ای خطاب به کارمندان این شبکه اعلام کرده است: امروز، روز غم‌انگیزی است. ما با ۱۶۰نفر از همکارانمان خداحافظی کردیم و نیروی انسانی خود را به ۲۱درصد کاهش داده‌ایم. این تعدیل نیرو الزامی است. کاهش بودجه الزام‌آور کنگره ما را مجبور کرد تا هزینه‌های شرکت را در حدود ۲۰میلیون دلار کاهش دهیم.
علاوه بر این، او از این فرآیند رو به افول به‌عنوان بازسازی و ترمیم اشاره کرده و در اطلاعیه روز دوشنبه اعلام کرده است که شبکه الحره عراق با شبکه اصلی آن به‌منظور تبدیل شدن به یک کانال با ظاهری جدید و با تمرکز بر ایجاد پیوندهای حیاتی با مخاطبان جوان منطقه برای تبدیل شدن به شبکه‌ای مبتنی بر یادگیری و توسعه مستمر ادغام می‌شود و یک محیط کاری مثبت، نوآوری و توسعه حرفه‌ای مستمر را تشویق می‌کند. او در ادامه اضافه کرده است که گام‌های مهمی برای توسعه شبکه، پلتفرم‌های تلویزیونی و دیجیتالی آن و مدرن کردن روش فعالیت‌ها با هدف پاسخگویی به خواسته‌های مخاطبان در خاورمیانه و شمال آفریقا و همگامی با دنیای رسانه‌ای مدرن در حال تغییر برداشته است. او همچنین در توجیه تعدیل نیروی قابل توجهی که در این رسانه رخ داده است، آن را به عنوان مراحل بازسازی شامل کوچک کردن دفتر مرکزی شبکه ویرجینیا و کاهش تعداد دفاتر شبکه در خاورمیانه و شمال آفریقا به ازای افزایش خبرنگاران در سراسر جهان خوانده است.
این شبکه رسانه‌ای پیش از این نیز در سال۱۳۹۸ دفتر خود را در بغداد تعطیل کرده و کارمندانش را به دلیل آنچه تهدیدها علیه این شبکه می‌خواند به خانه فرستاده بود. منابع خبری در همان زمان این تعطیلی را از زبان کارمندان اینطور روایت کردند که یک ایمیل از طرف مدیریت شبکه در واشنگتن دریافت کردیم که درباره بستن دفتر بغداد و اخراج کارمندان آن بود. یکی از کارمندان شبکه الحره هم گفته بود محتوای این ایمیل این بود که به‌دلیل افزایش نگرانی نسبت به جان شما تصمیم گرفتیم که پانزدهم ماه، آخرین روز کاری شما باشد. ما از تلاش شما قدردانی می‌کنیم و اگر تصمیم بگیریم که مجددا در بغداد کار کنیم با شما تماس خواهیم گرفت.
همچنین، در سال ۱۳۹۹ مخاطبان عراقی با راه‌اندازی هشتگی تحت عنوان «الحره عراق، اسراییلی است» این شبکه را که به توهین به روحانیون و سیاسیون عراق و جهان عرب و اسلام معروف شده بود، هدف گرفتند. کاربران شبکه‌های اجتماعی خواستار وحدت شیعیان در دفاع از مقدسات و روحانیون شیعه به‌ویژه در شرایط فعلی شدند، آنها با انتشار تصاویری از تظاهرات میلیونی اربعین تاکید کردند که شیعیان عراق همه‌ساله با وحدت خود زیر گنبد و بارگاه امام حسین (ع)، به دشمنان خود هشدار می‌دهند.
درباره تلاش‌های رسانه‌ای آمریکا چه می‌دانیم؟
ام‌بی‌ان از دو شبکه تلویزیونی ماهواره‌ای «الحره» و «الحره عراق» و همچنین دو ایستگاه رادیویی و چندین تارنمای خبری تشکیل شده است. الحره که دفتر مرکزی آن در ایالت ویرجینیا واقع شده است در ماه فوریه سال ۲۰۰۴ و به‌عنوان تلاشی ازسوی آمریکا برای برقراری ارتباط با مخاطبانی تازه در خاورمیانه و نیز در بحبوحه تشدید احساسات آمریکاستیزانه پس از حمله نظامی این کشور به عراق در سال۲۰۰۳ تاسیس شد. تلاشی که حالا بعد از حدود ۲۰سال با الزام کنگره به مثابه مهر تاییدی بر ناکارآمدی و ناکامی واشنگتن به گل نشسته است.
در تارنمای شرکت مادر این شبکه هدف تاسیس آن اینطور توصیف شده است: «ارائه تصویری درست از آمریکا، آمریکایی‌ها و سیاست‌های آمریکا و فعالیت در حوزه روزنامه‌نگاری مستقل!» این شرکت همچنین در این بیانیه با اشاره به ادغام «الحره» و «الحره عراق» مدعی شده است که این اقدام در راستای ارائه بهترین محتوای هر دو شبکه صورت گرفته و «عراق همچنان یک اولویت و بخشی حیاتی از منطقه تحت پوشش و اکوسیستم MBN خواهد بود!» به ادعای ام‌بی‌ان، دلیل تصمیم این شرکت برای تعدیل کارکنان، فاصله گرفتن از «تجارت خشت و ملات» (به کسب و کارهایی که به طور فیزیکی اداره شده و وجود خارجی دارند اطلاق می‌شود) و نزدیک شدن به فناوری‌های نوین در عرصه خبر ازجمله هوش مصنوعی بوده است.
نیروی محرکه راه‌اندازی شبکه الحره، نورمن پاتیز، مدیر اجرایی رسانه و بنیانگذار و رییس صنعت پخش بزرگ وست وود وان بود. او درحالی‌که به‌عنوان عضوی از سازمان رسانه‌های جهانی ایالات متحده یعنی آژانس فدرال ایالات متحده بود، خواستار ایجاد یک شبکه تلویزیونی با بودجه ایالات متحده شد که به‌طور خاص مخاطبان عرب را تحت تاثیر قرار دهد. پاتیز همچنین قبلا مسئول ایجاد رادیو سوا، یک شبکه رادیویی عربی‌زبان تحت مدیریت سازمان بود که ترکیبی از موسیقی، سرگرمی و اخبار را پخش می‌کرد. ایده راه‌اندازی الحره از موفقیتی که رادیو سوا به مخاطبان جوان دست یافته بود، جان گرفت. پاتیز معتقد بود که دیدگاه مخاطبان عرب نسبت‌به ایالات‌متحده تحت‌تاثیر تمرکز شبکه‌های خبری عربی موجود بر پوشش جنگ‌های عراق، افغانستان و مناقشه میان اسرائیل و فلسطین قرار گرفته است. او استدلال کرده بود که با ارائه طیف گسترده‌تری از دیدگاه‌ها در مورد این درگیری‌ها و سایر سیاست‌های ایالات متحده و نیز پوشش طیف گسترده‌تری از موضوعات منطقه‌ای و جهانی مورد علاقه مخاطبان عرب، یک کانال تلویزیونی ماهواره‌ای با بودجه ایالات‌متحده می‌تواند به بهبود تصویر آمریکا در منطقه کمک کند.
از افزایش بودجه تا تعطیلی
جالب است بدانید که آمریکا برای تحقق برنامه افزایش مخاطب در کشورهای عرب‌زبان تا سال ۲۰۲۲ بودجه این رسانه‌ها را از ۷۹۴میلیون به ۸۳۰میلیون دلار آمریکا رسانده بود که این آماری مربوط به دو سال گذشته است. قابل توجه اینکه با وجود این باز هم این شبکه از دستیابی به مخاطب مطلوب یا دست‌کم مورد انتظارش باز ماند و تعطیلی را انتخاب کرد. ضمن اینکه مطابق گزارش‌های خروجی این رسانه، تا سال ۲۰۲۲ با آنکه تعداد مخاطبان در دسترس عرب‌زبان تا ۳۱۲میلیون نفر افزایش یافته بود اما مخاطبان هفتگی آن از نزدیکی ۳۵میلیون تا حدود ۲۵میلیون نفر افت چشمگیری را تجربه کرده بود. روشن است که تعطیلی این شبکه نیز همچون سایر شبکه‌هایی که واشنگتن بودجه کلان آنها را با هدف تاثیرگذاری و جهت‌دهی افکار عمومی در منطقه‌ای خاص تامین می‌کند، به‌دلیل ناکامی واشنگتن در تحقق اهدافش رخ داده است. آمریکا در طول دو دهه گذشته با هدفی مشابه، شبکه‌های فارسی‌زبان مختلفی از جمله «من و تو» را هم با بودجه‌ای کلان و رنگ‌ولعاب فریبنده علم کرد؛ شبکه‌ای که پس از شکست پروژه ایجاد و گسترش اغتشاشات و بر باد رفتن هزینه‌های کلان برای براندازی، به سرنوشتی مشابه «الحره» گرفتار و چندی پیش به طور رسمی تعطیل اعلام شد. تعطیلی شبکه الحره را نیز می‌توان شکست مفتضحانه‌ای دیگر برای آمریکایی دانست که این روزها در جبهه‌ای بزرگ و هولناک به نام اوکراین گرفتار آمده است.