ذهن‌خواهی از عملیات رژیم برای ترور رهبران حزب‌الله

دکتر علی ودایع ـ کارشناس مسائل بین‌الملل
۱۰ مهر ۱۴۰۳ - ۱۰:۴۸

ترور «سید حسن نصرالله» به سرخط رسانه‌های جهان تبدیل شده است؛ اقدام جنون‌آمیزی که پس از ترور فرماندهان ارشد رضوان و ماجرای انفجار پیجرها تحت پروژه هزار ترور، دور از ذهن هم نبود.

آگاه: رژیم صهیونیستی به یک دستاورد ویژه نیاز اضطراری دارد. «بنیامین نتانیاهو» ظرف حدود یک‌سال جنگ بی‌امان و ۴۰میلیارد دلار هزینه به نتیجه‌ای مطلوب برای سرکوب حماس و نیروهای مقاومت دست نیافته است. رفتارشناسی اسرائیل در فضای پساطوفان‌الاقصی چند تغییر و تحول را نشان می‌دهد.تل‌آویو تا چند روز پس از ماجرای هفتم اکتبر به‌دلیل شوک طوفان‌الاقصی دچار نوعی ازهم‌گسیختگی و گیجی شده بود. حملات فله‌ای علیه غزه و انهدام سفره‌ای رویکردی بود که مقدمه عملیات رژیم اشغالگر طبقه‌بندی می‌شود. در ادامه ضمن حفظ تهاجم هوایی، جنگ زمینی همراه با تخریب غیرقابل بازگشت توسط یگان‌های زرهی اسرائیل عملیاتی شده است. کشتار در ابعاد گسترده را باید جدی‌ترین رویکرد اسرائیل علیه فلسطین قلمداد کرد. وضعیت رفتاری اسرائیل تا ۲۱مارس روی یک خط مستقیم انهدام متمرکز بود تا اینکه بی‌بی فرمان گسترش آتش را صادر کرد. در همین چارچوب، کنسولگری ایران در سوریه هدف جنگنده‌های صهیونیستی قرار گرفت و تعدادی از مقامات ارشد جمهوری اسلامی به شهادت رسیدند. تحلیل رئالیستی از رفتار اسرائیل تا پیش از عملیات دمشق نشان می‌دهد که تل‌آویو به‌دنبال حفظ موازنه قدرت و وحشت بوده است. اتاق جنگ اسرائیل همواره معتقد است که در تقابل با جبهه مقاومت باید قدرت بالادستی باشد.ماجرای «وعده صادق» اقدامی بود که مبتنی بر اصل مصونیت اماکن دیپلماتیک و هنجارهای روابط بین‌المللی، ازسوی ایران به‌شکل همسطح با رفتار اسرائیل انجام شد. شوک دوم اسرائیلی‌ها در فضای پساوعده صادق عملا پروژه تخریب پرستیژ اقتدار جمهوری اسلامی را با چالش مواجه کرد. تهران توانست سطح متفاوتی از قدرت بازدارندگی را مقابل چشمان جهان به نمایش بگذارد؛ البته ظرافت‌های نامریی در این عملیات لحاظ شد.

حساسیت رژیم به جبهه شمالی
حزب‌الله لبنان، متحد استراتژیک ایران در خط مقدم جبهه مقاومت و شمال سرزمین اشغالی یک دردسر همیشگی محسوب می‌شود. نیروهای مقاومت لبنان در طول یکسال گذشته در حمایت از مردم غزه، وارد یک جدال متفاوت با رژیم صهیونیستی شدند. نکته حیثیتی برای اسرائیلی‌ها و کابینه جنگ این بود که شهرک‌های شمالی همگی خالی از سکنه شده است.از میانه‌های ژوئن، جنگ در جبهه شمالی در دستورکار اسرائیل قرار گرفت. نتانیاهو، بن‌گویر، اسمورتیج و گالانت تصمیم گرفتند شمال سرزمین اشغالی را برای بازگشت شهرک‌نشین‌های صهیونیستی امن کنند تا فشار روانی در تل‌آویو و حیفا کنترل شود.شیفت جنگ از غزه به‌سمت شمال، خیلی آرام شروع شد. اسرائیل ضمن دستاوردسازی میان‌مدت، نیازمند یک دستاورد بزرگ یعنی ضربات کشنده و موج‌سازی تبلیغاتی بود. ترور رهبران و فرماندهان ارشد حزب‌الله لبنان از ابتدای سپتامبر و اواخر اوت آغاز شد. چندین و چند فرمانده ارشد حزب‌الله و رضوان به شهادت رسیدند. ماجرای انفجار پیجرها که یک پروژه پیچیده و عمیق موساد برای زمان صفر جنگ بود؛ به‌دلیل شک برخی کارشناسان حزب‌الله و موقعیت زمانی ویژه عملیاتی شد تا نقشه هزار ترور اجرایی شود. اسرائیل در این سناریو تلاش کرد ضمن صدمه زدن به ساختار ارتباطاتی حزب‌الله، عملا شورای فرماندهی را هدف قرار داد. نکته اینجاست که نوع ساختار مقاومت به شکل بلوک‌های آتش‌به‌اختیار طراحی شده است که هر واحد به‌شکل مجزا توانایی شناسایی، طراحی و اقدام در لحظه را دارد. حزب‌الله لبنان نه‌تنها حملات موشکی خود را حفظ کرد که توانست موشک‌های جدیدی را هم رونمایی کند. در این میان، تک شلیک موشک هایپرسونیک یمنی‌ها و عبور از لایه‌های گنبد آهنین یک اتفاق ویژه برای اسرائیل بود.

نطق با کلیدواژه ترور
نتانیاهو با حواشی گسترده به نیویورک رفت. نطق نخست‌وزیر اسرائیل در مجمع عمومی سازمان ملل متحد عملا نقشه ذهنی (Mind Map) را نشان می‌داد. بی‌بی منطبق بر ادبیات لیبرالی، «جنگ را اقدامی برای رسیدن به صلح و آرامش» قلمداد کرد که مبتنی بر اصل دفاع از خود است. به‌وضوح نگرانی درباره پیگرد به جرم جنایات جنگی توسط دیوان کیفری و فشار افکار عمومی در کلمات و ادبیات نتانیاهو قابل مشاهده بود.نخست‌وزیر اسرائیل گریز ویژه‌ای به «صلح ابراهیم» داشت. بی‌بی سرسختانه مدعی شد که روند سازش به نفع همه کشورهای منطقه است. او تا جایی پیش رفت که مشوق‌های اقتصادی ذیل صلح ابراهیم را برای کشورهای جهان تشریح کرد. اذعان به این نکته که «طوفان الاقصی یک ضربه سخت به صلح ابراهیم بود». در خوانش ذهنی از گفتار نتانیاهو این نکته محرز می‌شود که آنها جدی‌تر از گذشته دنبال صلح ابراهیم هستند تا منافع امنیتی، اقتصادی و سیاسی اسرئیل تامین شود.لحن خشمگینانه و عصبی نتانیاهو زمانی که درباره «جنگ در ۶جبهه» صحبت می‌کرد به‌وضوح قابل لمس بود. نخست‌وزیر اسرائیل هنوز نگران دامنه قدرت مقاومت بود. ماجرای وعده صادق روی کلمات او سنگینی می‌کرد تا جایی او تهران را اصلی‌ترین هدف خود اعلام کرد. اسرائیل در دل وعده صادق به این نتیجه رسید که آمریکا اگرچه به لحاظ دیپلماتیک می‌گوید که مخالف هرگونه تنشی است اما در میدان حمایت خواهد کرد.نباید نادیده بگیریم که نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی برای تقابل با ایران دو فاز میدان مقاومت و پرونده اتمی را در دستورکار دارد. تل‌آویو مشخصا می‌خواهد پای آمریکا را به یک جنگ مستقیم با ایران بکشاند. اسرائیلی‌ها در عین‌حال پروژه ویژه‌ای برای پرونده اتمی ایران، سیاسی‌کاری آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و در نهایت «اسنپ بک» تدارک دیده‌اند.ذهن‌خوانی نطق نتانیاهو از این جهت دارای اهمیت ویژه است که او همزمان فرمان ترور دبیرکل حزب‌الله لبنان و برخی مقامات دیگر را صادر کرد.

ساختار بلوکی حزب‌الله
بنا به گفته نتانیاهو، یک‌سال جنگ در غزه نتوانسته منجر به نابودی حماس شود. این وضعیت در شرایطی است که ساختار سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و نظامی حزب‌الله لبنان بسیار پیچیده‌تر است.حزب‌الله در طول چندین دهه با موج‌های ترور و کشتار از سمت‌وسوی اسرائیل مواجه بوده است. این وضعیت به‌شکل خواسته یا ناخواسته شکل و فرم خاصی در فرماندهی و ارکان نیروهای مقاومت در لبنان ایجاد کرده است. پس از شهادت «سیدعباس موسوی» حزب‌الله در سال‌های گذشته به ساختاری مستحکم‌تر و منسجم‌تر از گذشته رسید. حزب‌الله ظرف چند سال به چنان قدرتی دست یافت که در جنگ ۳۳روزه سال ۲۰۰۶ توانست به موفقیت دست پیدا کند.امروز، البته که اسرائیل با هزار ترور و شهادت بخشی از کادر فرماندهی حزب‌الله توانسته ضرباتی وارد کند اما بلوک‌بندی خاص و کادرسازی رویکردی است که در بلندمدت نقشه نتانیاهو را با چالش‌های جدی‌تر مواجه می‌کند. گفته می‌شود برخی مقامات اطلاعاتی و امنیتی در آمریکا نگران این هستند که فرماندهان و مقامات ارشد جوان حزب‌الله رویکرد سخت‌تری در قبال اسرائیل در پیش بگیرند.نتانیاهو همچنان تشنه گسترش آتش در خاورمیانه است. اگرچه حمله زمینی به لبنان منطقی نیست، امکان صدور فرمان حمله زمینی محدود دور از ذهن نیست. آنها درعین‌حال ممکن است اعضای دیگر بلوک مقاومت در یمن، عراق و سوریه را نیز هدف قرار بدهند.