آگاه: تالاب قوریگل با وسعت ۲۰۰هکتار در ۴۰کیلومتری جنوبشرقی تبریز قرار دارد. این تالاب در ارتفاع ۱۸۹۰متری از سطح دریا واقع شده و دارای طول و عرضی به طول چهار کیلومتر و مساحت ۱۶کیلومتر است. ژرفای دریاچه در عمیقترین نقطه به ۱۳متر میرسد.
قوریگل در زبان ترکی به معنی تالاب خشک است. این تالاب در نزدیکی بستانآباد واقع شده و در ردیف آبهای راکد آذربایجان به شمار میرود. گفتنی است شهر بستانآباد در محل شهر باستانی و گمشده «اوجان» بنا شده است. اوجان پایتخت ییلاقی در دوره ایلخانان مغول بوده، که بعدها در اثر حوادث روزگار بهکلی منهدم شده است. این منطقه که از جاهای دیدنی استان آذربایجان شرقی محسوب میشود، در مسیر ارتباطی جاده ابریشم قرار داشته، همواره پرجمعیت بوده و دارای چمنزارهای وسیع و سرسبز و چشمههای آب معدنی است. ازاینرو، مرکز این منطقه از ابعاد تاریخی و آبادانی «بستانآباد» خوانده میشود.
بهدلیل اینکه تالاب قوریگل در مجاورت کوهها و ارتفاعات برفگیر دامنه شرقی گردنه شبلی قرار گرفته و بهدلیل تامین آب از محل آبهای جاری از بارش برف و باران و نیز تعدادی چشمه زیرزمینی که در کف تالاب جریان دارند، همواره در تمام فصول سال پرآب است. یکی از ویژگیهای کمنظیر این تالاب در مقایسه با سایر دریاچههای منطقه این تالاب آب شیرین بودن آن بوده و در صورت تصفیه قابل شرب است. درحالحاضر این آب برای آبیاری کشتزارهای روستاهای پیرامون دریاچه یعنی روستاهای ارشتناب، رامناب و یوسفآباد، به مصرف میرسد.
تالاب قوریگل در سال۱۳۵۴ بهعنوان تالاب بینالمللی در کنوانسیون رامسر به ثبت رسیده و از سال۱۳۷۳ بهمنظور حفظ گونههای جانوری اطراف دریاچه جزو مناطق شکار ممنوع مدیریت میشود. همچنین بهدلیل پذیرا بودن فصلی شماری از پرندگان حمایتشده مهاجر، از نظر زیستگاهی حائز اهمیت ملی و بینالمللی است. دریاچه قوریگل باتوجهبه داشتن قابلیتهای مختلف میتواند دربرگیرنده اهدافی چون حفاظت از تنوع زیستی و آموزشی و تحقیقات و اکوتوریسم و غیره باشد.
گونههای جانوری که زیستگاه آنها در این تالاب و محوطه آن است، انواع مختلفی را شامل میشود؛ برای مثال، در دهههای قبل این منطقه محل عبور و زیستگاه قوچ و میشهای ارمنی بوده که با قوچ و میشهای منطقه سهند در ارتباط بودند ولی امروزه، بهعلت توسعه حوزه شهری و احداث صنایع مختلف در مسیر این ارتباط بهکلی از بین رفته است. ازجمله گونههای جانوری حاضر در منطقه تالاب میتوان به پستاندارانی چون جربیل ایرانی، موش کشتزار، موش مغان، گرگ، روباه و سمور سنگی اشاره کرد. علاوه بر این، حدود ۹۲گونه پرنده نیز در این تالاب شناسایی شدهاند که ازجمله آنها میتوان به اردک سرسفید، اردک مرمری و اردک بلوطی اشاره کرد. برخی دیگر از گونههای خرندگان و دوزیستان مانند انواع مارها (گرزه مار، مار پلنگی، کور مار و مار چلیپر)، مارمولکها، قورباغهها و ماهیها در تالاب زندگی میکنند.
تالاب قوریگل ازلحاظ پوشش گیاهی نیز از تنوع بالایی برخوردار است؛ در این رابطه، بیش از ۲۸۰گونه گیاهی در تالاب بینالمللی قوریگل تشخیص داده شده که ۸۹درصد آن در حوزه تالاب روییده و بقیه را گیاهان آبزی و نیمه آبزی تالاب و حوزه بلافصل آن تشکیل میدهند. گیاهان غوطهور در آب تالاب بهعنوان یکی از جذابترین جاذبههای تالاب به شمار میروند که گونههایی مانند بارهنگ آبی، آلاله آبی، قوشاب شانهای، انواع جلبک و فیتوپلانکتون را دربرمیگیرد.
این منطقه دارای آب و هوای زمستانی بسیار سرد و تابستانی بسیار معتدل است. متوسط حداکثر دمای سالانه ۴ الی۱۳ درجه سانتیگراد و متوسط حداقل دمای حوضه ۲/۰- درجه سانتیگراد است. ماه مرداد با میانگین دمای ۲ تا ۱۹ درجه سانتیگراد گرمترین و بهمن با ۴ تا ۷- درجه سانتیگراد سردترین ماه سال در این منطقه است.
این تالاب از بعد گردشگری نیز از جاذبههای مهم استان آذربایجان شرقی به شمار میرود و بهدلیل برخورداری از شرایطی چون وجود چشمانداز مناسب تنوع پرندگان آبزی و دسترسی به مراکز شهری و وجود علاقه عمومی به تفرج و گذراندن اوقات فراغت در طبیعت آن از قابلیتهای ویژهای برخوردار بوده و بهعلت قرارگیری در جاده ترانزیتی تهران ـ تبریز پذیرای مسافران بسیاری است.
۱۹ مهر ۱۴۰۳ - ۱۰:۱۹
تالاب قوریگل یکی از جاذبههای طبیعی استان آذربایجانشرقی و مکانهای دیدنی تبریز است که از لحاظ زیستمحیطی نیز اهمیت بسیاری دارد.