آگاه: این تنش ریشه در تقسیم شبهجزیره کره به دو کشور در سال ۱۹۴۵ و جنگ کره (۱۹۵۰-۱۹۵۳) دارد.اگر بخواهیم به بررسی علل، وضعیت کنونی و پیامدهای این تنش باید به عوامل مختلفی توجه داشته باشیم به اعتقاد کارشناسان مهمترین دلایل این اختلاف در حوزه تاریخی به تقسیم کره به دو بخش شمالی و جنوبی پس از جنگ جهانی دوم، زمینهساز تنشهای سیاسی و نظامی شد. کره شمالی تحت نفوذ شوروی و کره جنوبی تحت نفوذ ایالات متحده قرار گرفت.ایدئولوژیکی یکی دیگر از دلایل اختلاف در این شبهجزیره است، کره شمالی یک رژیم کمونیستی و کره جنوبی یک دموکراسی لیبرال است. این تفاوتهای ایدئولوژیک موجب ایجاد بیاعتمادی و تنش میان دو کشور شده است. از سوی دیگر، توسعه برنامه هستهای کره شمالی و آزمایشهای موشکی این کشور، نگرانیهای امنیتی جدی برای کره جنوبی و جامعه بینالمللی ایجاد کرده است. اگر چه نباید از نقش قدرتهای بزرگ در این اختلاف غافل بود. دخالتهای ایالات متحده و چین در امور شبهجزیره کره نیز بر تنشها افزوده است. ایالاتمتحده بهعنوان حامی کره جنوبی و چین بهعنوان حامی کره شمالی، همواره در این تنشها نقشآفرینی کردهاند.
وضعیت کنونی
در سالهای اخیر، تنشها میان دو کشور افزایش یافته است. آزمایشهای موشکی مکرر از سوی کره شمالی، مانورهای نظامی مشترک میان کره جنوبی و ایالاتمتحده، و تبادل تهدیدات لفظی از جمله ویژگیهای این وضعیت است. همچنین، تلاشهایی برای دیپلماسی و گفتوگو نیز صورت گرفته، اما نتایج ملموسی نداشته است.
پیامدها تنش میان دو کشور
۱. امنیت منطقهای: تنشها موجب افزایش نگرانیها در مورد امنیت در شرق آسیا شده است. کشورهای همسایه مانند ژاپن و چین نیز تحتتاثیر این وضعیت قرار دارند.
۲. اقتصاد: تنشهای نظامی و سیاسی میتواند بر اقتصاد هر دو کشور تاثیر منفی بگذارد. عدم ثبات میتواند سرمایهگذاریها را کاهش دهد و رشد اقتصادی را مختل کند.
۳. انسانی: تنشها بر زندگی مردم در هر دو کشور تاثیر گذاشته است. خانوادهها که در زمان تقسیم از یکدیگر جدا شدهاند، هنوز نتوانستهاند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.
آمریکا عامل تشدید تنشها در شبه جزیره کره
درحالیکه این روزها شبهجزیره کره به دلیل حضور پهپادهای تبلیغاتی کرهجنوبی در آسمان همسایه شمالی و بالنهای زباله کره شمالی در آسمان همسایه جنوبی روزهای پرتنشی را سپری میکند، یک تحلیلگر آمریکایی معتقد هستند که دلیل اصلی این تنشها، حضور نیروهای نظامی آمریکا در این منطقه از جهان است.
پس از تنشهای اخیر در شبهجزیره کره، پیونگیانگ اعلام کرد که واحدهای توپخانهای خود را در مرز به حالت آمادهباش در آورده است. این اقدام به دنبال ارسال پهپادهای تبلیغاتی کرهجنوبی در فضای کرهشمالی انجام شده است. کره شمالی انتشار برنامههای تبلیغاتی همسایه جنوبی را اقدامی تحریکآمیز و عامل نقض حاکمیت خود توصیف کرده است.برایان برلتیک، تحلیلگر ژئوپلیتیک و افسر سابق نیروی دریایی آمریکا، در مصاحبه با خبرگزاری اسپوتنیک روسیه این اقدامات را بخشی از برنامههای واشنگتن برای ایجاد تنش در شبهجزیره کره دانست و افزود: هدف واشنگتن از افزایش تنشها در شبهجزیره، توجیه حضور نظامی طولانیمدت خود در این منطقه است. وی افزود: این اقدامات تحریکآمیز نه تنها ثبات منطقه را تهدید میکنند بلکه همزمان عاملی برای تهدید چین نیز محسوب میشوند.
کرهشمالی بخشی از جادههای بین دو کره را منفجر کرد
بنا بر اعلام رسانههای محلی رییس ستاد مشترک ارتش کره جنوبی روز گذشته در پیامی به خبرنگاران گفت است که ارتش کره شمالی حوالی ظهر روز سهشنبه (به وقت محلی) انفجارهایی را انجام داد که گمان میرود با هدف قطع کردن ارتباط جادههای گئونگگی و دونگهه انجام شده و در حال انجام فعالیتهای بیشتر با استفاده از تجهیزات سنگین است.کره جنوبی در واکنش به اقدامات روز گذشته همسایه شمالی خود، با انتشار بیانیهای، به شدت انفجار بخش شمالی جاده بین دو کره توسط پیونگ یانگ را محکوم کرد و آن را یک اقدام بسیار غیرمعمول خواند. همچنین ستاد مشترک ارتش کره جنوبی اعلام کرد: ارتش کره جنوبی آسیبی ندیده است و تنها با شلیک گلوله در جنوب خط مرزی نظامی به اقدامات کره شمالی پاسخ داد. در ادامه این بیانیه آمده است: ارتش کره جنوبی از نزدیک فعالیتهای ارتش کره شمالی را زیر نظر دارد و در بحبوحه نظارتهای تقویتشده با همکاری آمریکا، آمادگی خود را حفظ میکند.هفته گذشته نیز ارتش کره شمالی از طرحی برای «جدایی کامل» خاک کره شمالی از کره جنوبی خبر داد و گفت: ارتش آمریکا را از این اقدام برای «جلوگیری از هرگونه قضاوت نادرست و درگیری تصادفی» مطلع کرده است.دو کره از طریق جادهها و راهآهنها در امتداد خط گئونگگی و خط دونگهی در امتداد ساحل شرقی به هم متصل میشوند. این اقدام کره شمالی در حالی صورت گرفت که کیم جونگ اون رهبر این کشور در اواخر سال گذشته کره جنوبی را بهعنوان «کشور متخاصم» تعریف کرد و از آن زمان کره شمالی آثار اتحاد را از بین میبرد. کره شمالی از آن زمان لامپهای خیابانهای منتهی به کره جنوبی را حذف کرده و مینهایی را در کنار جادههای گئونگگی و دونگهه نصب کرده و همچنین نیروهایی را برای ایجاد موانع ضد تانک و تقویت سیم خاردار در سمت خود در منطقه غیرنظامی که دو کره را از هم جدا میکند مستقر کرده است.هفته گذشته، دریاسالار کیم میونگ سو، رییس ستاد مشترک ارتش کره جنوبی به نمایندگان مجلس این کشور گفت که در عمل مسیرهای دو کره در ماه اوت قطع شده و ارتش بر فعالیتهای همسایه شمالی خود نظارت داشته است. تنشها پس از آن تشدید شد که کره شمالی روز جمعه اعلام کرد که کره جنوبی در ماه جاری سه مرتبه هواپیماهای بدون سرنشین را به فراز پیونگ یانگ اعزام کرده است.
کیم یو جونگ، خواهر رهبر کره شمالی، روز بعد نسبت به «فاجعه وحشتناک» در صورت پرواز دوباره پهپادهای کره جنوبی بر فراز پایتخت کره شمالی هشدار داد. کره جنوبی این ادعا را نه تایید و نه رد کرده و هشدار داده است که اگر به کره جنوبی آسیبی برساند، کره شمالی «پایان رژیم خود» را خواهد دید. در سال ۲۰۲۰، کره شمالی دفتر ارتباط مشترک بین دو کره را در شهر مرزی خود کائسونگ پس از انتقاد از کره جنوبی به دلیل ناتوانی در جلوگیری از ارسال اعلامیههای ضد پیونگ یانگ توسط فراریان کره شمالی، منفجر کرد.
تنش به قدمت تاریخ
تنش میان کره جنوبی و کره شمالی یک مسئله پیچیده با ریشههای تاریخی، ایدئولوژیکی و امنیتی است. برای کاهش این تنشها نیاز به دیپلماسی فعال و همکاریهای بینالمللی وجود دارد. تنها از طریق گفتوگو و تعامل میتوان به یک راهحل پایدار برای این بحران دست یافت.