آگاه: وزیر امورخارجه کشورمان همچنین با ابراز نگرانی و اندوه شدید از وضعیت بسیار ناگوار مردم آواره غزه و لبنان که اکنون از امکانات اولیه برای ادامه زندگی نیز محروم شدهاند، خواستار بسیج همه ظرفیتهای کشورهای اسلامی بهمنظور جمعآوری و ارسال کمکهای انساندوستانه شد.
عراقچی دیداری هم با همتای اردنی خود داشت. در این دیدار ضمن مرور روابط دوجانبه، آخرین وضعیت منطقه باتوجهبه تشدید جنایات و تجاوزات رژیم صهیونیستی در غزه و لبنان مورد بحث قرار گرفت. ضرورت توقف جنایات و تجاوزات اسرائیل برای حراست از صلح منطقه موردتاکید طرفین بود. رییس دستگاه دیپلماسی کشورمان پس از دیدارهای فشرده با مقامات عالی اردن عازم مصر شد و با مسئولان این کشور نیز پیرامون تحولات منطقه و جنایات رژیم صهیونیستی در لبنان و غزه به تبادل نظر پرداخت.
دو دلیل اهمیت سفر عراقچی به مصر
سفر عراقچی در مقطع فعلی به قاهره از دو جهت حائزاهمیت است: نخست آنکه این سفر بعد از ۱۲سال و به دنبال دو سفر وزیران امورخارجه مصر به تهران برای شرکت در مراسم ادای احترام به شهدای پرواز اردیبهشت و دیدار با سرپرست وزارت امورخارجه و همچنین تماس و دیدارهای صورتگرفته بین وزیران خارجه دو کشور بعد از دیدار شهید «سیدابراهیم رئیسی» و «عبدالفتاح السیسی» رؤسایجمهوری دو کشور در حاشیه نشست سران همکاری اسلامی در ریاض در اواخر سال گذشته میلادی انجام شد. از آنجا که دو کشور روابط دیپلماتیک خود را در سطح دفتر حافظ منافع تعریف کردهاند، این سفر پُلی را برای گسترش روابط برقرار کرد و نشان داد رنگ روابط تهران و قاهره نهتنها تیره یا خاکستری نیست، بلکه در جهت ارتقا و افزایش روابط، گامهای اساسی برداشته میشود.
ثانیا: مصر جایگاه ویژهای در منازعه فلسطین و رژیم صهیونیستی دارد. مصر بهطور سنتی از طرفهای تاثیرگذار بر منازعه اعراب و اسرائیل شناخته میشود؛ درحالحاضر نیز مصر به همراه قطر، دو کشور عربی هستند که نقش زیادی در دیپلماسی فعال برای پایان دادن به جنگ در غزه و ابتکار آتشبس داشتند؛ بنابراین سفر وزیر امورخارجه ایران به قاهره باتوجهبه نقش و جایگاه مهم و تاثیرگذار مصر بر عرصه تحولات منطقه بهخصوص پرونده فلسطین از اهمیت خاصی برخوردار بود.وزیر امور خارجه برای مهار بحران منطقه در قاهره با رییسجمهوری مصر و همتای خود رایزنی کرد و درعینحال در فضای مجازی پیامی به اروپا مخابره کرد و نوشت که دوران سیاست خبیثانه «تفرقه بینداز و حکومت کن» شما در منطقه ما مدتهای مدیدی است که به سر رسیده است.جعفر قنادباشی، کارشناس حوزه غرب آسیا درخصوص اهمیت سفر وزیر امورخارجه کشورمان به مصر گفت: ایران از رابطه با مصر و اردن استقبال میکند اما این روابط گاه در مسیر سردی پیش رفته است و مسئله مهم دیگر به خطبههای رهبری بازمیگردد که طرحِ کلی آن را بهصورت خلاصه مورد اشاره قرار دادند. وی با بیان اینکه ایران به فراتر از حوزه مقاومت میاندیشد، گفت: ما برخلاف غرب، راهبردی کلی و هوشمندانه داریم. خطراتی منطقه را تهدید میکند و همگان باید گردِ یک محور جمع شوند و این یک ضرورت برای منافع ملیِ کشورهای منطقه است.کارشناس حوزه غرب آسیا با بیان اینکه نیل تا فرات بخشی از اردن و مصر را نیز دربرمیگیرد، تاکید کرد: خطر سیاستهای غربی گریبان همه کشورهای منطقه را میگیرد و غربیها علاقهمند برای قرارگیری در موقعیتِ تهاجمی هستند. اینها شکستهای بسیاری متحمل شدند و خواهانِ پاسخدهی هستند و بنابراین در این مسیر، دیپلماسی معنا پیدا میکند و ازاینرو باید اتحاد بزرگ منطقهای را شکل دهیم و شورای همکاری خلیجفارس نیز درونِ آن خواهد گنجید.
چرا وزیر خارجه به ترکیه رفت؟
سومین مقصد سکاندار ساختمان خیابان ۳۰تیر، استانبول ترکیه بود. او ۲۷مهرماه در بدو ورود به استانبول برای شرکت در اجلاس وزرای خارجه «۳+۳» با اشاره به جنایات اخیر رژیم صهیونیستی عنوان کرد: باتوجهبه تهاجمات رژیم صهیونیستی و شرایط خطرناک منطقه، سفرهایی به منطقه داشتم؛ در دور اخیر نیز پس از اردن و مصر اکنون به ترکیه آمدهام که این سفر با دومین اجلاس وزرای خارجه «۳+۳» مصادف شده است.عراقچی با بیان این مطلب که در منطقه اکنون درک مشترکی نسبتبه خطر درگیریها در غزه و لبنان و وضعیت آوارگان و احتمال گسترش جنگ وجود دارد، یادآور شد: همیشه با ترکیه روابط خوبی داشتیم و در دیدار با وزیر خارجه و رییسجمهوری این کشور نیز مشورت و رایزنیهای منطقهای صورت خواهد گرفت.به وقت ظهر جمعه، اجلاس وزرای خارجه سازوکار همکاری منطقهای قفقاز با حضور هیات ایران به ریاست عراقچی آغاز به کار کرد و این حضور پازل سفر منطقهای وزیر امورخارجه کشورمان را تکمیل کرد. آذربایجان، ارمنستان، ایران، ترکیه، گرجستان، روسیه گروه موسوم به ۳+۳ را تشکیل میدهد. در حاشیه این دیدار باز شاهد دیدارها و گفتوگویهای مهم عباس عراقچی با همتایان خودش درباره بررسی وضعیت منطقه و خاورمیانه بودیم.البته سفر او به استانبول هم از یک منظر توجه رسانههای بینالمللی را به خود جلب کرد. ماجرا از اظهارات تند و تیز مدیر شبکه «تیآرتی» ترکیه شروع شد. او با بیان اینکه ایران را باید به چالش بکشیم، مدعی شده بود که شبکه«تیآرتی» فارسی را تا پایان سال راهاندازی میکنیم و ایران را به چالش میکشیم. این موضعگیری با واکنش دولت ترکیه مواجه شد و «فخرالدین آلتون» رییس مرکز ارتباطات ریاستجمهوری کشور ترکیه در گفتوگوی تلفنی با سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ضمن بیان این مطلب تاکید کرد: اخیرا برداشتهایی از اظهارات نارسای یکی از مقامات رسانهای ما شد که مایلم فرصت را غنیمت شمارم و ضمن اظهار تاسف تاکید کنم رویکرد پایدار دولت ترکیه تحکیم دوستی و افزایش مناسبات با ملت و دولت جمهوری اسلامی ایران در همه زمینههای موجود است و هر سخن مغایر با آن هیچ ارتباطی با طرز فکر و رویکرد رییسجمهوری و دولت ترکیه ندارد.با این موضعگیری ترکیه، سفر عباس عراقچی به استانبول نشان داد حاشیهسازان نهتنها نتوانستهاند خللی در روابط تهران و آنکار ایجاد کنند، بلکه جمهوری اسلامی ایران برنامهها و راهبردهای خود برای محکومیت جنایتهای رژیم صهیونیستی را در قلب ترکیه دنبال کرد؛ کشوری که فعلا موضع صریح و روشنی درقبال جنایات صهیونیستها اتخاذ نکرده است!حسن هانیزاده، کارشناس مسائل غرب آسیا ضمن بیان این مطلب، میگوید: رجب طیب اردوغان اظهاراتی علیه بنیامین نتانیاهو و مقامات اسرائیل داشته، اما در خفا روابط گستردهای با رژیم صهیونیستی دارد. روابط سیاسی، اقتصادی و همکاریهای امنیتی بین ترکیه و اسرائیل برقرار است. این رفتار دوگانه نشاندهنده پارادوکس در سیاستهای حاکمان ترکیه است؛ بنابراین، ترکیه باید موضع شفافی اتخاذ کند و اگر واقعا برای مردم فلسطین دلسوزی میکند، روابط خود را با اسرائیل قطع کند.
هشدار های ایرانی به کشورهای عربی
بههرحال، این تحرکات و رایزنیها نشان میدهد، وزارت امور خارجه کشورمان روزهای شلوغ و پرکاری را میگذراند؛ ایران از هر ظرفیتی برای دفاع از جبهه مقاومت و جلوگیری از جنایتهای رژیم صهیونیستی در لبنان و غزه استفاده میکند. همانطور که بالِ راست «میدان» در حمایت از مقاومت فعال است، بال چپ دیپلماسی هم در حمایت از فلسطین، غزه و لبنان کم نمیگذارد و به حمایتهای خود ادامه میدهد. حال سفر عراقچی این هشدار و اخطار را به کشورهای عربی منطقه میدهد که روند همگرایی با رژیم صهیونیستی تا چه اندازه میتواند برای آنها مخاطره داشته باشد.