آگاه: عمر مفید ساختمان در ایران یک‌سوم استاندارد جهانی است. درحالی‌که هر روز بر تعداد ساختمان‌های با عمر بیش از ١٠٠سال در دنیا افزوده می‌شود، عمر مفید ساختمان در ایران به‌طور میانگین ۳۰سال عنوان می‌شود. حتی پیش‌بینی می‌شود که با ورود افراد فاقد صلاحیت و غیرمتخصص به بازار ساختمان‌سازی این رقم به کمتر از ٢٠‌سال هم نزول پیدا کند.
این زنگ خطر درحالی به صدا درآمده که ماده۴ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان هرگونه دخالت افراد فاقد صلاحیت را در امر ساخت‌وساز منع کرده است. رییس سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور گفت: عمر مفید ساختمان در ایران به ۳۹سال رسیده که البته با توجه به شرایط زلزله خیز بود روند رو به رشدی بوده، اما در کشورهای دنیا به ۱۰۰ رسیده است.
شکیب، رییس سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور در برنامه شبکه خبر با بیان اینکه ایران جزو پنج کشور اول دنیا در دانش مهندسی در عرصه ساخت‌وساز است، گفت: ما یک سامانه را طراحی و راه‌اندازی می‌کنیم که بخش عمده آن افتتاح شده و این اقدام از اردیبهشت سال۱۴۰۲ شروع شده است. وی ادامه داد: دولت در برنامه هفتم وظایف وزارت راه‌وشهرسازی را تنظیم کرد که دو مورد آن مستقیم مربوط‌به ماست که یکی از آنها بیمه و دیگری شناسنامه فنی ملکی است که البته در بحث بیمه سازمان نظام مهندسی ساختمان خود جلو آمده است. رییس سازمان نظام مهندسی اظهار کرد: ما سعی کردیم بیمه تامین اجتماعی مهندسان را به مجلس ببریم و مجلس خیلی خوب شرایط ما را درک کردند و آن را انجام دادند و به قانون تبدیل کردند و در قالب برنامه هفتم به دولت برای اجرایی شدن ابلاغ شد و خوشبختانه از هیات دولت پیگیری دوم آن را برای وزارت راه‌وشهرسازی فرستادند.
او گفت: ما منتظر هستیم که آیین‌نامه اجرایی که آماده کردیم اگر به اصلاحی نیاز دارد سریعا در دستورکار قرار بگیرد و اجرایی شود و طبق برنامه‌ای که در کمیسیون عمران شروع کردیم قرار ما بر این بود که از ۶۰۰هزار عضو سازمان نظام مهندسی  ۹۵ تا ۱۰۰درصد بیمه شوند و عمدتا قشر جوان ما هستند. متاسفانه این اتفاقی که برای رییس‌جمهوری افتاد کار را یک مقدار با تاخیر مواجه کرد، اما بودجه آن را مجلس در نظر گرفته و از قانون۳۹ نظام مهندسی می‌تواند تامین شود. در بحث ساختمان ناایمن یکی از مهم‌ترین مباحث آن طراحی ایمن ساختمان در برابر زلزله است و چهار ویرایش آن انجام شده و ویرایش پنجم آن به‌زودی منتشر می‌شود و ساختمانی که حتی با ویرایش اول طراحی‌شده ما نمی‌توانیم بگوییم ایمن است. عمر مفید ساختمان‌ها چیزی حدود ۳۹سال است. در کشور ما متاسفانه عمر مفید ساختمان‌ها کم است درحالی‌که در خارج از کشور چیزی حدود ۱۰۰سال است.
چرا ساختمان‌ها بی‌کیفیت هستند؟
امیر سلطانیان، کارشناس ساخت و طراحی ساختمان درخصوص علل و عوامل کاهش عمر مفید ساختمان‌ها اظهار کرد: عوامل گوناگونی از جمله کیفیت مصالح ساختمانی و چگونگی اجرا در طول عمر مفید ساختمان تاثیر بسیاری دارند. یکی از روش‌های محاسبه عمر مفید ساختمان استناد به آیین‌نامه ۲۸۰۰ است که طبق آن به‌طورکلی مقدار مقاومت در برابر زلزله و عمر مفید هر ساختمان با هر ارتفاعی باید حداقل ۵۰سال باشد؛ بنابراین مقاومت ساختمان‌ها تا بیش از ۵۰سال باید حفظ شود. وی افزود: برای افزایش طول عمر مفید ساختمان‌ها، علاوه بر استفاده از مصالح مرغوب باید نکات اجرایی و ساختاری را نیز هنگام استفاده از آنها با دقت رعایت کرد. بدون رعایت اصول اجرایی مناسب در عملیات ساختمان‌سازی، استفاده از مصالح با کیفیت و مرغوب امری بی‌فایده خواهد بود. این کارشناس گفت: یکی از اصلی‌ترین عوامل، حضور سازنده ذی‌صلاح به‌عنوان نماینده فنی کارفرما در کارگاه است تا باتوجه‌به تخصص و تجربه بتواند با استفاده از مصالح مرغوب تهیه شده و نیروی انسانی ماهر، عملیات اجرای کار ساختمان را با رعایت استانداردها و براساس نقشه‌های مصوب مدیریت و اجرا کند. سلطانیان ادامه داد: به‌علت عدم رعایت نکات فنی توسط اشخاص فاقد صلاحیت در ساخت‌وساز متاسفانه ساختمان‌ها در مقایسه با کشورهای پیشرفته از مقاومت کمتری برخوردار هستند. به‌خصوص در خوزستان که هم بالابودن تراز آب‌های زیرزمینی و هم نوع خاک و دیگر عوامل مخرب ازجمله حمله سولفات‌ها و... مزید بر علت می‌شود؛ به‌طورکلی عمر مفید ساختمان‌هایی را که در اروپا از بتن ساخته می‌شوند می‌توان بین ۱۰۰ تا ۳۰۰سال تخمین زد. وی افزود: یکی از دلایل وجود این اختلاف در عمر مفید ساختمان‌های بتنی در ایران و دیگر کشورهای پیشرفته، نداشتن اطلاعات کافی از عوامل موثر در کاهش و افزایش عمر مفید ساختمان‌هاست. در این زمینه به‌طورکلی طراحی ساختمان، استفاده از مهندسین مجری ذی‌صلاح و نیروهای اجرایی ماهر، مصالح استاندارد ساختمانی و روش مراقبت و نگهداری ساختمان عوامل موثر بر طول عمر مفید ساختمان‌ها هستند.