آگاه: روسیه حضور در جام جهانی ۲۰۲۲ و یورو ۲۰۲۴ را هم به‌دلیل جنگ با اوکراین از دست داد. همچنین تیم‌های باشگاهی این کشور نیز از حضور در تورنمت‌های بین‌المللی قاره اروپا محروم شده‌اند. این اتفاقات در حالی روی می‌دهند که در هفته‌های اخیر تیم‌های فوتبال وابسته به رژیم صهیونیستی در مسابقات خود که در قاره سبز برگزار شده‌اند با واکنش‌های تند و ضدصهیونیستی تماشاگرانی مواجه شده‌اند که مخالف جنایت‌های اشغالگران هستند. البته سیاستمداران اروپایی چشم خود را به روی جنایت‌های صهیونیست‌ها در غزه و لبنان بسته‌اندو هیچ محدودیت ورزشی برای تیم‌های اسرائیلی قائل نیستند. این در حالی است که همین افراد مقابله نظامی روسیه و اوکراین را دستاویزی برای محروم کردن تیم‌های روسی از رقابت‌های ورزشی کرده‌اند.
تمام افتخارات ورزشی برای روس‌ها
قبلا درباره لطمه بزرگی که سعدالله‌اف، کشتی‌گیر ممتاز روس‌ها بابت جنگ اوکراین متحمل شده، نوشته‌ایم. تیم ملی فوتبال روسیه در برابر سعدالله‌اف تقریبا هیچ اهمیتی ندارد. روسیه پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، نتوانست جواز ورود به جام‌های جهانی ۱۹۹۸، ۲۰۰۶ و ۲۰۱۰ را کسب کند. در جام‌های ۱۹۹۴، ۲۰۰۲ و ۲۰۱۴ نیز در مرحله گروهی جام‌جهانی حذف شد. در سال۲۰۱۸ که روسیه میزبان جام جهانی بود، تیم ملی این کشور تا مرحله یک‌چهارم نهایی صعود کرد ولی آنجا در ضربات پنالتی مغلوب کرواسی شد و فرصت طلایی حضور در نیمه‌نهایی جام جهانی را از دست داد. اگر کارنامه فوتبال شوروی را نیز به حساب روس‌ها بگذاریم، باید گفت که روس‌ها فقط یکبار در سال۱۹۶۶ به نیمه‌نهایی جام جهانی رسیده‌اند که آنجا هم پس از شکست مقابل آلمان و پرتغال، به مقام چهارمی جام جهانی رضایت داده‌اند.
در مجموع فوتبال روسیه با اینکه در جام ملت‌های اروپا سه‌بار به فینال رسیده و یکبار هم قهرمان شده (شوروی ۱۹۶۰)، در جام جهانی تقریبا هیچ توفیقی نصیبش نشده و بنابراین محرومیت از جام‌جهانی۲۰۲۶ هم نباید برای مقامات سیاسی روسیه غم‌انگیز باشد. بااین‌حال محرومیت روسیه یا هر کشور دیگری از حضور در مسابقات بین‌المللی مهمی مثل المپیک یا جام جهانی، ذاتا تحقیرآمیز است.
این تحقیر طبیعتا شامل ملت روسیه نیز می‌شود. تحقیر یک ملت ازسوی نهادهای جهانی، قاعدتا جنبه سیاسی هم پیدا می‌کند و صرفا ماهیت ورزشی ندارد. اگرچه روسیه امیدوار است با روی‌کارآمدن دولت ترامپ، فضای ضد روسی حاکم بر جهان غرب تا حد زیادی تعدیل شود ولی یوفا به‌عنوان متولی فوتبال اروپا، بعید است تحت‌تاثیر سمپاتی ترامپ به پوتین قرار گیرد.
مصائب فوتبال روسیه
یوفا درخواست روسیه برای میزبانی یورو ۲۰۲۸ را رد کرده و اگر جنگ اوکراین در دوران ترامپ هم ادامه یابد، قطعا روسیه را از حضور در مسابقات راهیابی به جام ملت‌های اروپا (۲۰۲۸) نیز محروم خواهد کرد. مسابقات راهیابی به جام ملت‌های اروپا، همیشه دو ماه پس از جام جهانی آغاز می‌شود؛ بنابراین اگر در سال۲۰۲۶ آتش جنگ اوکراین همچنان روشن باشد، روسیه یورو ۲۰۲۸ را نیز از دست خواهد داد.
باید دید قاره اروپا چقدر بدون حمایت ایالات‌متحده آمریکا، از اوکراین در برابر روسیه پشتیبانی می‌کند. اگر دولت اوکراین زیر بار فشارهای روسیه صلح را در ازای ازدست‌دادن یک‌پنجم خاک سرزمینش نپذیرد، کشمکش روسیه و اوکراین کش می‌آید و آن وقت باید دید اروپا تا کجا پشت اوکراین می‌ایستد.
شاید برخلاف تصور عمومی در جهان، توان و به‌ویژه اراده اروپا برای حمایت از اوکراین در برابر روسیه، ولو بدون پشتیبانی آمریکا، آنقدر باشد که جنگ اوکراین پایانی قریب‌الوقوع نداشته باشد. در این صورت، محرومیت فوتبال روسیه از میادین بین‌المللی تداوم می‌یابد. این موضوع شاید برای هیات حاکمه روسیه اهمیت چندانی نداشته باشد، ولی اثر زیانبار عمیقی برای فوتبالیست‌های روسیه دارد. عمر حضور مفید یک فوتبالیست در میادین معتبر، ۱۰سال است. بازیکنی که در مارس ۲۰۲۲، یعنی زمان آغاز جنگ اوکراین، ۲۰ساله بوده، در یورو ۲۰۲۸ به ۲۶سالگی می‌رسد و این یعنی او ۶سال بسیار مهم از دوران فوتبالش، در انزوای میادین داخلی روسیه سپری شده و فرصت حضور در دو دوره جام جهانی، دو دوره جام ملت‌های اروپا و ۶ دوره لیگ قهرمانان اروپا را از دست داده است.
این «انزوای ملی»، دستکم برای نسلی طلایی از ستارگان فوتبال ایران آشناست. بازیکنانی چون ناصر محمدخانی، عبدالعلی چنگیز، حمید علیدوستی، محمد پنجعلی و ... در دهه۱۳۶۰ فرصت حضور در دو جام جهانی ۱۹۸۲ و ۱۹۸۶ را به دلایل سیاسی و البته بدون اینکه محرومیتی بین‌المللی گریبانگیر فوتبال ایران شده باشد، از دست دادند. مدیران وقت فوتبال ایران در سال ۱۹۸۱ تصمیم گرفتند تیم ملی ایران در مسابقات انتخابی جام جهانی ۱۹۸۲ شرکت نکند، در سال۱۹۸۵ هم، که ایران درگیر جنگ با عراق بود، بازی در زمین بی‌طرف را نپذیرفتند و فرصت حضور در مسابقات راهیابی به جام جهانی ۱۹۸۶ از دست رفت.تیم ملی ایران با آن نسل طلایی شانس قابل‌توجهی داشت برای اینکه دست کم به جام جهانی ۱۹۸۶ صعود کند ولی تصمیمات نادرست مدیران فوتبال ایران، حداقل پنج سال طلایی را از بهترین بازیکنان دهه ۱۳۶۰ گرفت و آنها در آن پنج سال مجبور شدند عمدتا در جام باشگاه‌های تهران بدرخشند. آن نسل طلایی حتی می‌توانست در مسابقات راهیابی به جام جهانی ۱۹۹۰ هم نقش مهمی ایفا کند.غرض اینکه، محرومیت از حضور در مسابقات بین‌المللی، چه خودخواسته باشد چه ناشی از مجازات‌های فیفا و یوفا، آتش در خرمن عمر ورزشی یک نسل از ستارگان فوتبال هر کشوری می‌زند. و این مصیبتی است که الان گریبانگیر بازیکنان فوتبال روسیه شده است.فوتبالیست‌های روس در پایان جام جهانی ۲۰۲۶، عملا پنج سال از حضور در مسابقات جهانی محروم بوده‌اند. اما این محرومیت ممکن است دستکم دو سال دیگر نیز ادامه یابد، یعنی تا یورو ۲۰۲۸. باید دید جنگ اوکراین کی و چگونه تمام می‌شود. اگر این جنگ بدون عقب‌نشینی روسیه از یک‌پنجم خاک اوکراین پایان یابد، هیچ بعید نیست که فیفا و به‌ویژه یوفا همچنان مانع حضور فوتبال روسیه در مسابقات مهم فوتبال جهان و اروپا شوند.