۱۱ آذر ۱۴۰۳ - ۲۳:۳۳

سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه روز گذشته دو برنامه مهم داشت؛ نخست، در مراسم روز نیروی دریایی که در جزیره کیش برگزار شد شرکت کرد و در سخنانی با بیان اینکه به‌عنوان یک دیپلمات به قدرت نظامی، مردمی، فرهنگی و تاریخی ایران متکی هستم و امیدوارم بتوانیم راه شهدا را ادامه دهیم، گفت: هرچند دیپلماسی راه کم‌هزینه‌تر و بهتری برای رسیدن به هدف است اما باید پذیرفت که دیپلماسی متکی به قدرت درونی است و بدون مولفه قدرت ملی نمی‌تواند پیروز شود.

آگاه: وی به وضعیت ملتهب منطقه هم اشاره و تصریح کرد: با توطئه‌های جدیدی در منطقه روبه‌رو هستیم که نیروهای تکفیری یکی از آنهاست؛ تحرکات اخیر نشان داد که این نیروهای تروریستی تحت فرمان آمریکا حرکت می‌کنند. رییس دستگاه دیپلماسی در جریان این سفر، روی عرشه ناو موشک‌انداز «زره» ناوگان جنوب نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران نیز حضور یافت.
اما دومین برنامه مهم عراقچی سفرش به سوریه، آن هم در مقطع کنونی که تروریست‌ها در حلب میدان‌داری می‌کنند، بود.  او در این سفر قرار است درباره روابط دوجانبه و تحولات منطقه‌ای با مقامات بلندپایه سوریه بحث و تبادل نظر کند. تحرکات اخیر تروریست‌ها در سوریه و مقابله با آنها، مبارزه با تروریسم و حمایت از دولت و ملت سوریه و صلح و ثبات در این کشور ازجمله محورهای این سفر به شمار می‌رود.
عراقچی پیش از عزیمت به دمشق به خبرنگاران گفت که عازم دمشق هستم تا حامل پیام جمهوری اسلامی به دولت سوریه باشم. ما قاطعانه از ارتش و دولت سوریه حمایت می‌کنیم. هیچ فرقی بین رژیم صهیونیستی و تروریست‌های تکفیری قائل نیستیم و معتقدیم که دشمن پس از ناکامی رژیم صهیونیستی از طریق همین گروه‌های تروریستی در تلاش برای پیاده‌سازی اهداف شوم خود در ناامن‌سازی منطقه است.
وزیر خارجه درحالی عازم دمشق شد که پیش از این و در جریان ناامنی‌ها و جنگ رژیم صهیونی با حزب‌الله لبنان به بیروت سفر کرده بود و با مسئولان این کشور پیرامون آخرین وضعیت منطقه و جبهه مقاومت به رایزنی و تبادل نظر پرداخت. این سفر هم با بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های داخلی و بین‌المللی مواجه شده بود.
به هرحال آنچه مشخص است، عراقچی در ریل یک دیپلمات فعال و انقلابی حرکت می‌کند و همان مسیر وزیر خارجه شهید «حسین امیرعبداللهیان» را در پیش گرفته است. این تحلیلِ اندیشکده «استیمسون» در زمانی که «مسعود پزشکیان» عراقچی را به عنوان وزیر پیشنهادی امور خارجه به مجلس معرفی کرد، منتشر شد.
در این مطلب آمده بود: «مردی که قرار است به‌عنوان وزیر امور خارجه بعدی ایران انتخاب شود، به‌عنوان یکی از مذاکره‌کنندگان ارشد توافق هسته‌ای سال۲۰۱۵ چهره‌ای شناخته شده در غرب است. عباس عراقچی، همچون سلف خود، حسین امیرعبداللهیان فعالیت حرفه‌ای خود را به‌عنوان تحلیلگر سیاسی در وزارت امورخارجه آغاز کرد اما متمایز از سایرین توانست پله‌های ترقی را در این وزارتخانه طی کند.
انتصاب عراقچی را باید به‌عنوان تحولی مثبت در دوران پرتنش و رو به وخامت اوضاع منطقه تحلیل کرد. او علاوه‌بر تجربه‌ای طولانی در مسائل بین‌المللی و گفت‌وگوهای هسته‌ای از اعتبار «انقلابی» بالایی برخوردار است که می‌تواند تا حدودی این دیپلمات کارکشته را از تیغ تیز انتقادهای داخلی در صورت امتیازدهی ایران در مسائل کلیدی در امان نگه دارد.»
حسین موسویان، سفیر سابق ایران در آلمان و سخنگوی مذاکرات هسته‌ای در اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی نیز در مصاحبه‌ای در باره او گفته بود: «عراقچی یکی از حرفه‌ای‌ترین دیپلمات‌ها در وزارت امورخارجه است که دارای شهرت بسیار خوبی است.» وی افزود: «او هیچ وابستگی‌ای به هیچ جناح سیاسی‌ای ندارد و مورد احترام اکثریت آنهاست.»

پیام مهم سفر عراقچی به سوریه
اما در این مجمل باید پرسید: «پیام مهم وزیر خارجه کشورمان به دمشق چیست؟»
سید علی موجانی، دیپلمات همراه عراقچی در سفر به دمشق در پیامی که در صفحه شخصی خود در شبکه اجتماعی ایکس به اشتراک گذاشت،‌ در تبیین سفر وزیر خارجه به سوریه، نوشت: در فرودگاه از عراقچی پرسیدند: چرا در این شرایط می‌خواهید به سوریه بروید؟ ساده و روان گفت به جبران حمایت سیاسی و دیپلماتیک سوریه در هشت سال دفاع مقدس تا نشان دهیم مردم ایران دوستان روزهای سخت را فراموش نخواهند کرد. وی در مطلب خود آورده است: از دکتر عراقچی سوال شد پیام سفر در این شرایط خاص به سوریه چیست؟ پاسخ چنین بود: به محیط همسایگان و منطقه، اراده ایران را نشان دهیم که با هرگونه تغییر در مرزها دخالت و اشغال خارجی گسترش تروریسم، استفاده از خشونت علیه دولت‌های ملی و تعرض به کیان مردم مخالفت خواهیم کرد.
به‌هرحال، دستاوردهای سیاست خارجی دولت چهاردهم با کارگردانی عراقچی نشان می‌دهد در بیش از صد روزی که از عُمر دولت چهاردهم  می‌گذرد، در کنار اقدامات بازدارنده نظامی چند سطحی جمهوری اسلامی ایران، دیپلماسی فعال و کم‌سابقه‌ای را ازسوی تیم سیاست خارجی دولت شاهد بودیم. همان‌طور که یادآوری شد، در بحبوحه تشدید تنش‌ها در منطقه و تبادل آتش میان اسرائیل و لبنان، سیدعباس عراقچی در اولین سفر خارجی خود در این مقام، به بیروت سفر کرد. این سفر در شرایطی انجام گرفت که ایران در پاسخ به تجاوزات اسرائیل، در قالب عملیات وعده صادق۲ عملیات موشکی گسترده‌ای را علیه این رژیم انجام داد و منطقه در شرایط حساسی به سر می‌برد. با وجود تهدیدات رژیم صهیونیستی درباره جلوگیری از فرود هر هواپیمای ایرانی در فرودگاه بیروت، هواپیمای حامل عراقچی در فرودگاه بیروت به زمین نشست.
همچنین این سفر در میانه تهدیدات رژیم اسرائیل به‌قدری توجه رسانه‌ها را به خود جلب کرده بود که برخی رسانه‌های رسمی و غیررسمی لحظه فرود هواپیمای وزیر خارجه در بیروت را به‌صورت زنده پخش کردند. «عابد اکبری» کارشناس مسائل بین‌الملل در تبیین تحرکات ارزنده وزارت امورخارجه کشورمان، گفت: تعداد سفرهای انجام گرفته در یک بازه زمانی کوتاه و دستاوردهای این سفرها را می‌توان یک نقطه عطف در فعالیت‌های دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران به شمار آورد. سفرهای رییس‌جمهور نیز چه در قالب شرکت در اجلاس‌های بین‌المللی و چه در قالب سفری دوجانبه در راستای تحکیم روابط با همسایگان که به نوعی اولویت سیاست خارجی دولت بود قرار داشت. وی می‌گوید: تاکید پزشکیان در ملاقات‌هایش با رؤسای دولت‌ها طی این مدت بر تشکیل یک منطقه قوی و نه مناسباتی که در آن کشورهای همسایه منابع ارزشمند خود را در جهت رقابت‌های فرسایشی، مسابقه تسلیحاتی هدر دهند از اهم نکات مورد تاکید رییس‌جمهور بود.
از رییس‌جمهور نام برده شد؛ او روز گذشته در نشست مشترک دولت و مجلس که در صحن علنی پارلمان برگزار شد انتظار خود را از کشورهای اسلامی درقبال اتفاقات سوریه بیان و ابراز امیدواری کرد که کشورهای اسلامی مداخله کنند و اجازه ندهند که اسرائیل و آمریکا از این وضعیت سوءاستفاده کنند.به‌هرحال، ایران هیچگاه دوست متحد خود «سوریه» را فراموش نمی‌کند و این کشور را در روزها سخت و ملتهب تنها نمی‌گذارد اما حقیقتا مسئول دستگاه دیپلماسی از زمانی که عهده‌دار این مسئولیت شد تا به امروز کارنامه خوب و قابل‌قبولی از خود به جا گذاشته و به اذعان خودش، دیپلماسی بدون میدان ناتوان است؛ از این رو به‌عنوان یک بازیگر شاخص در صحنه دیپلماسی از این کشور به آن کشور می‌رود تا فضا را برای میدان آماده‌کند؛ خداقوت آقای عراقچی.