آگاه: نقش ایران در حمایت از تمامیت ارضی سوریه و حاکمیت ملی این کشور بر هیچ‌کس پوشیده نیست؛ در میانه‌های دهه۱۳۹۰، این تدابیر و تمهیدات «ایرانی» و «سلیمانی» بود که سوریه را از مهلکه سقوط نجات داد؛ بار دیگر همان تدبیر و تمهید به کمک سوری‌ها آمده است تا این‌بار نیز شر تروریست‌های تکفیری را از سر دمشق برهاند.
اما حوزه نفوذ ایران برای نجات سوریه از شر تروریسم فقط به مبحث «میدان» خلاصه نمی‌شود، بلکه در مقوله «دیپلماسی» نیز ورود ایران به پرونده سوریه، راهگشا بوده است؛ نظریه معروف «کلاوزویتس» در عالم سیاست چنین می‌گوید که «دیپلماسی و میدان مکمل یکدیگرند.»
حفظ حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه؛ راهبرد منطقه‌ای ایران
روز گذشته، مسعود پزشکیان، رییس‌جمهور کشورمان در گفت‌وگوی تلفنی با بشار اسد، رییس‌جمهور سوریه با بیان اینکه ایران با جدیت و دقت تحولات سوریه را پیگیری و دنبال می‌کند، بر آمادگی کشورمان برای هرگونه کمک و همکاری با دولت سوریه برای عبور از بحران فعلی تاکید کرد و گفت: امیدواریم با درایت، قدرت و صلابت جنابعالی، کشور سوریه آنچنان که از شرایطی به مراتب سخت‌تر از این برهه عبور کرده است، از این مرحله نیز با موفقیت و پیروزی عبور کند. رییس‌جمهور در ادامه به تلاش‌های دیپلماتیک وزیر امورخارجه کشورمان و همچنین رایزنی خود با سران کشورهای منطقه برای ایجاد هم‌افزایی و همبستگی در مقابله با تروریسم اشاره کرد و گفت: ما قطعا با همکاری و تعامل با کشورهای اسلامی تلاش صهیونیست‌ها برای برهم‌زدن وحدت و انسجام در میان مسلمانان و گسترش تروریسم و ناامنی در منطقه را ناکام خواهیم گذاشت. پزشکیان حفظ حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه را راهبرد منطقه‌ای ایران دانست و ضمن تاکید بر استمرار حمایت و پشتیبانی از دولت و ملت سوریه تصریح کرد: بر این باوریم که سوریه بار دیگر بر توطئه‌های صهیونیستی علیه امنیت و ثبات این کشور فایق خواهد آمد و در این مسیر ما نیز در کنار دولت و ملت سوریه ایستاده‌ایم.
بشار اسد، رییس‌جمهور سوریه نیز در این گفت‌وگوی تلفنی از تماس دکتر پزشکیان، رییس‌جمهور و همچنین تلاش‌های دیپلماتیک دکتر عراقچی، وزیر امورخارجه کشورمان در اعلام همبستگی با دولت و ملت سوریه و کمک به حل بحران در این کشور قدردانی کرد و گفت: مواضع ایران در حمایت و پشتیبانی از سوریه مربوط به امروز نیست و در سال‌های بسیار سخت جنگ در کشور ما که همه ما را تنها گذاشته بودند این جمهوری اسلامی ایران بود که در کنار ما ایستاد و امروز این شما هستید که این مسیر شرافتمندانه را ادامه می‌دهید. رییس‌جمهور سوریه در ادامه به دست‌های پشت‌پرده تحرکات تروریست‌ها در شمال سوریه اشاره کرد و گفت: این اتفاقات مرحله جدید از جنگی است که با نقشه‌های آمریکایی و صهیونیستی علیه استقلال و امنیت سوریه در جریان است و هدف اصلی آنها تجزیه سوریه و ایجاد یک کشور در شمال کشور ما با عاملیت اسرائیل و آمریکاست. بشار اسد ضمن بیان اینکه کشورهای منطقه باید بدانند آنچه امروز از آن به‌عنوان محور مقاومت یاد می‌شود، محوری در تقابل با دشمنی و سیطره غرب بر منطقه ماست و اگر این محور آسیب ببیند یا استقلال کشورهای این محور دچار خدشه شوند، دیگر کشورها نیز از آسیب‌ها و پیامدهای آن در امان نخواهند بود، افزود: آمریکا و رژیم صهیونیستی با اینگونه اقدامات بدنبال بازترسیم نقشه و مرزهای منطقه ما به نفع اهداف و منافع صهیونیسم است و در این میان ما به عنوان محور مقاومت گزینه‌ای جز پیروزی در این جنگ در مقابل خود نمی‌بینیم و اطمینان داریم با حمایت و پشتیبانی کشورهای منطقه از جمله ایران آن را محقق خواهیم کرد.
شیوع ناامنی و تروریسم به نفع هیچ کشوری نیست
رییس‌جمهور کشورمان همچنین روز گذشته درباره آخرین وضعیت تحولات غزه، لبنان و سوریه و همچنین روابط دوجانبه ایران و قطر با شیخ «تمیم بن‌حمد آل‌ثانی» امیر قطر گفت‌وگوی تلفنی کرد. پزشکیان در این گفت‌وگوی تلفنی با اشاره به تحرکات گروهک‌های تروریستی در شمال سوریه، با بیان اینکه شیوع ناامنی و تروریسم در منطقه به نفع هیچ کشوری نیست و برای مقابله با این پدیده شوم همه کشورهای منطقه باید نقش‌آفرینی و مشارکت کنند، تصریح کرد: ما خواستار منطقه‌ای امن با حفظ حریم و تمامیت ارضی کشورهای اسلامی و زندگی توام با صلح و آرامش برای همه ملت‌های منطقه هستیم و در این راستا، لازم است سران کشورهای منطقه پیش از آنکه بیگانگان به خود اجازه مداخله دهند برای تامین امنیت منطقه پیشقدم شوند.
دستاوردهای سفر عراقچی به سوریه
اما عصر روز یکشنبه (۱۱آذر) سید عباس عراقچی، وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی ایران که به دمشق سفر کرده بود با «بشار اسد» رییس‌جمهور سوریه دیدار و گفت‌وگو کرد. عراقچی پیش از عزیمت به‌سمت سوریه گفته بود که امروز عازم دمشق هستم تا حامل پیام جمهوری اسلامی به دولت سوریه باشم؛ ما قاطعانه از ارتش و دولت سوریه حمایت می‌کنیم. این سفر در میانه تحرکات تروریست‌ها در شمال سوریه و مقابله ارتش سوریه با این اقدامات انجام گرفت؛ لذا از اهمیت مضاعف برخوردار بود.
عراقچی یکشنبه‌شب، پس از دیدار با رییس‌جمهوری سوریه در جمع خبرنگاران اظهار کرد: دیدار بسیار خوب و مهمی را با آقای بشار اسد داشتم و خیلی صریح و دوستانه درباره شرایط جاری در سوریه و منطقه صحبت کردیم. وی اظهار کرد: طبیعی است که شرایط سختی است و در این تردیدی نیست اما آن روحیه و شجاعت و ایستادگی که در آقای بشار اسد مشاهده کردیم، واقعا تحسین‌برانگیز است. همان روحیه‌ای که در سال‌های گذشته هم در ایشان وجود داشت و با ایستادگی و مقاومت مراحل سخت قبلی طی شد و مسلحان و گروه‌های تروریستی آن موقع سرکوب شدند و اکنون فکر می‌کنند که موقعیتی پیش آمده است که می‌توانند سر بلند کنند، با آنها مقابله خواهیم کرد. اطمینان دارم که این مرحله هم مانند مراحل قبلی با سربلندی برای ملت و دولت و ارتش سوریه طی خواهد شد.
عراقچی ادامه داد: همچنین تبادل‌نظر نزدیکی با آقای بشار اسد درباره جزییات مربوط به فعالیت‌هایی داشتیم که درحال انجام است و حمایت‌هایی که باید انجام شود. وزیر امورخارجه ادامه داد: پیام جمهوری اسلامی ایران را خیلی روشن به ایشان عرض کردم. این پیام، پیام مقاومت، ایستادگی و حمایت از ملت سوریه و دولت سوریه و ارتش سوریه و شخص آقای بشار اسد بود. الحمدالله تفاهمات خوبی انجام شد و این مسیر با ایستادگی طی خواهد شد.
رییس‌جمهور سوریه نیز در این دیدار ضمن قدردانی از حمایت‌های دولت و ملت ایران و ابلاغ سلام‌های خود به رهبر انقلاب و رییس‌جمهور اسلامی ایران، از مواضع مسئولانه و مقتدرانه جمهوری اسلامی ایران در حمایت از ثبات و امنیت کشورهای منطقه به‌ویژه سوریه در مقابل پدیده شوم تروریسم تمجید کرد و بر اهمیت تلاش مسئولانه و همه‌جانبه همه کشورهای منطقه برای ریشه‌کنی تروریسم که تنها دشمنان کشورهای اسلامی و در رأس آن رژیم صهیونیستی از آن سود می‌برند، تاکید کرد.
بشار اسد همچنین سفر وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی ایران در شرایط حساس کنونی به سوریه را بسیار معنادار و حاوی پیام حمایت و ایستادگی جمهوری اسلامی ایران در کنار کشورهای محور مقاومت در برابر رژیم صهیونیستی توصیف کرد و شایسته قدردانی دانست.
دیپلماسی عمومی عراقچی
هوشمندی وزیر امورخارجه کشورمان در سفر به دمشق، با به‌کارگیری دیپلماسی عمومی آن نیز نمود داشت؛ عراقچی در سفر به سوریه، شام را در یکی از رستوران‌های شهر دمشق صرف کرد تا پیام وجود امنیت و آرامش در قلب سوریه را به جهانیان مخابره کند. همچنین عراقچی وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی ایران و هیات همراه یکشنبه‌شب در پایان دیدار و گفت‌وگوی خود با مقامات بلندپایه سوریه در دمشق، به زیارت حرم مطهر حضرت رقیه سلام‌الله‌علیها مشرف شد.
عراقچی در پایان سفرش به سوریه در توئیتی نوشت: شبی به‌یادماندنی در دمشق... بعد از دیداری مهم با رییس‌جمهور سوریه، و زیارت دلچسب حرم حضرت رقیه(س)، در رستوران دجاجتی در منطقه دنج مزه در کنار مردم خونگرم دمشق شاورمای معروف این شهر را خوردیم. همه‌جا شاورما پیدا می‌شود اما شاورمای اصیل متعلق به دمشق است که قدمت آن به بیش از یک قرن می‌رسد. جای همگی خالی...
سفر از دمشق به آنکارا با چاشنی تذکر به همسایه شمالی
اما وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی ایران پس از رایزنی با مقامات بلندپایه سوریه، یکشنبه‌شب ۱۱آبان ۱۴۰۳ دمشق را به مقصد آنکارا ترک کرد. عراقچی بامداد دوشنبه ۱۲آبان ۱۴۰۳ در بدو ورود به آنکارا در گفت‌وگو با خبرنگاران ایرانی تصریح کرد: سفر به دمشق بسیار خوب بود و یک ملاقات خیلی مفصل با آقای بشار اسد، رییس جمهوری سوریه داشتم. در مورد تحولات جاری در سوریه و منطقه نیز تبادل‌نظر بسیار خوبی داشتیم.
عراقچی گفت: طبیعتا شرایط، شرایط سختی است ولی آنچه مسلم بود روحیه دولت سوریه و بحث مقاومت و ایستادگی در برابر این توطئه اخیر ازسوی تروریست‌های تکفیری بود. وی تصریح کرد: حمایت همه‌جانبه جمهوری اسلامی ایران را از آقای بشار اسد و دولت سوریه و ارتش سوریه و مردم سوریه به‌صراحت اعلام کردم. دوره‌های سخت‌تر از این هم در گذشته بوده است که داعش و دیگر گروه‌های مختلف، سوریه را به یک جنگ داخلی کشاندند ولی با آنها مقابله شد و اکنون دوباره فرصتی پیدا کرده‌اند و فکر می‌کنند که در اثر شرایط ناشی از تهاجم رژیم صهیونیستی به لبنان و فلسطین می‌توانند دوباره جولان بدهند.
عراقچی گفت: طبیعی است که این یک اشتباه محاسباتی است و ارتش و دولت سوریه قادر هستند که با آنها مقابله کنند؛ البته گروه‌های مقاومت هم کمک می‌کنند و جمهوری اسلامی ایران هم هرگونه پشتیبانی که لازم باشد، انجام خواهد داد. وزیر امورخارجه گفت: روز دوشنبه با وزیر خارجه ترکیه ملاقات مفصلی خواهم داشت. به‌هرحال نگرانی‌های مشترک وجود دارد که باید درمورد آنها صحبت شود. وی افزود: رایزنی‌های ما با ترکیه همیشه در مورد موضوعات مختلف جریان داشته است. خیلی جاها اتفاق‌نظر داریم و در بعضی جاها اختلاف‌نظر داریم و طبیعی است که باید با یکدیگر صحبت کنیم و امیدوار هستم که بتوانم در مورد مسائل منطقه به یک تفاهم و برداشت واحدی برسیم که منجر به ثبات منطقه شود، نه اینکه سوریه یا منطقه دوباره مرکزی برای تروریست‌ها شود.
روز گذشته طی سفر وزیر امورخارجه کشورمان به آنکارا، عباس عراقچی با هاکان فیدل دیدار کرد. در دیدار وزرای خارجه ایران و ترکیه روابط دوجانبه و اوضاع منطقه از جمله تحولات سوریه و موضوع مبارزه با تروریسم مورد بحث و گفت‌وگو قرار گرفت. عراقچی در نشست خبری مشترک با همتای ترکیه‌ای در آنکارا گفت: توافق کردیم جلسه بعدی روند آستانه به‌زودی در سطح وزرا برگزار شود. فعال شدن مجدد گروه‌های تروریستی تکفیری در شمال سوریه و حملات آنها به مناطق مختلف ازجمله شهر حلب نگران‌کننده است. بازگشت مجدد تروریسم به سوریه امنیت، ثبات و تمامیت سرزمینی سوریه را در معرض خطر جدی قرار داده است. تبعات چنین وضعیت خطرناکی مسلما دامن همه کشورها به ویژه همسایگان سوریه را در برخواهد گرفت.
عراقچی در ادامه نشست خبری مشترک خود با همتای ترکیه‌ای‌اش گفت: نباید اجازه داد سوریه مرکزی برای گروه‌های تروریستی باشد و در این خصوص توافق و اتفاق نظر داریم و نباید اجازه داد که سوریه مجددا به محل امنی برای گروه‌های تروریستی تکفیری و غیرتکفیری تبدیل شود و منطقه را به آشوب بکشد. نتیجه ناامن سازی سوریه می‌تواند باعث جنگ داخلی و کشتار غیرنظامیان و ضربه به اقتصاد و مردم سوریه و ضربه به اقتصاد منطقه باشد. آثار این مشکلات می‌تواند به همسایگان سرایت کند.