۱۷ آذر ۱۴۰۳ - ۱۰:۲۰

جنگ میان روسیه و اوکراین درحالی در سومین سال خود ادامه دارد که آخرین وضعیت جنگ میان روسیه و اوکراین همچنان ناپایدار و پیچیده است. ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه روز ۲۱فوریه سال ۲۰۲۲ (دوم اسفند ۱۴۰۰) با انتقاد از بی‌توجهی غرب به نگرانی‌های امنیتی مسکو، استقلال جمهوری‌های خلق دونتسک و لوهانسک را در منطقه دونباس به رسمیت شناخت. سه روز پس از آن یعنی پنجشنبه پنجم اسفند سال۱۴۰۰، پوتین عملیاتی نظامی که آن را «عملیات ویژه» خواند، علیه اوکراین آغاز کرد و به این ترتیب، روابط پرتنش مسکو - کی‌یف به رویارویی نظامی تغییر وضعیت داد و این جنگ همچنان ادامه دارد.

آگاه: از سوی دیگر، کشورهای اروپایی و ایالات‌متحده به حمایت‌های نظامی و مالی از اوکراین ادامه می‌دهند. این حمایت‌ها شامل ارسال تسلیحات پیشرفته، آموزش نیروهای اوکراینی و همچنین تحریم‌های اقتصادی علیه روسیه می‌شود. این اقدامات به اوکراین این امکان را می‌دهد که به دفاع از خود ادامه دهد و تلاش کند تا مناطق اشغال‌شده را بازپس گیرد.
در چند ماه اخیر، روسیه به استفاده از سربازان کره‌شمالی برای تقویت نیروهای خود در میدان جنگ پرداخته است. این اقدام به‌ویژه در مناطقی که درگیری‌ها شدیدتر است، مشاهده می‌شود. باتوجه‌به وضعیت کنونی، احتمال مذاکرات صلح میان دو طرف وجود دارد اما این مذاکرات به‌شدت تحت‌تاثیر تحولات میدانی و مواضع سیاسی هر دو طرف قرار دارد. برخی تحلیلگران بر این باورند که اگر یکی از طرفین احساس کند که در موضع ضعف است، ممکن است به‌سمت مذاکرات صلح حرکت کند؛ البته اخبار درخصوص مذاکرات صلح نیز ضد و نقیض است.

هیچ دلیلی برای انجام مذاکرات وجود ندارد
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین روز جمعه در اظهاراتی با بیان اینکه تاکنون تعدادی از کشورها ازجمله قطر پیشنهاد میزبانی از مذاکرات صلح میان روسیه و اوکراین را مطرح کرده‌اند، تاکید کرد: اما درحال‌حاضر هیچ دلیلی برای انجام مذاکرات بین مسکو و کی‌یف وجود ندارد.
پسکوف با اشاره به اینکه تاکنون امارات نقش بسیار فعالی در تلاش‌های میانجیگری درمورد طیف گسترده‌ای از موضوعات ایفا کرده و این کار را به شیوه‌ای بسیار موثر انجام داده است، اظهار کرد: علاوه‌براین، روابط دوجانبه روسیه و قطر روند روبه‌رشد گسترده‌ای را تجربه می‌کند. سخنگوی کرملین در ادامه با بیان اینکه بسیاری از کشورها به‌خاطر حسن‌نیت خود پیشنهاد انجام مذکرات صلح میان روسیه و اوکراین را مطرح می‌کنند و مسکو به‌خاطر این موضوع از آنها قدردانی می‌کند، یادآور شد: برای نمونه در ۲۷ و ۲۸اکتبر (۶ و ۷آبان) سفارت قطر در مسکو میزبان دو مراسم برای تحویل کودکان به بستگان خود در روسیه و اوکراین بود و درحال‌حاضر هم این کشور درحال مذاکره با روسیه و اوکراین درمورد گسترش نقش خود به‌عنوان یک میانجی میان دو کشور درحال جنگ ازجمله درخصوص مبادله زندانیان جنگی است. پسکوف در ادامه با اشاره به دو کشور عربستان و امارات متحده عربی از این دو کشور هم به‌عنوان دیگر کشورهایی که درحال تلاش برای میانجیگری بین روسیه و اوکراین هستند نام برد و افزود: اما درحال‌حاضر هیچ دلیلی برای انجام مذاکرات بین مسکو و کی‌یف وجود ندارد.
به نوشته خبرگزاری تاس، ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهور روسیه پیش از این در اظهاراتی اعلام کرده بود که مسکو آماده انجام گفت‌وگوهای صلح با اوکراین است اما این گفت‌وگوها باید براساس واقعیت‌های موجود و نه براساس «لیست آرزوهای» کی‌یف انجام شود. پوتین با اشاره به مذاکرات انجام‌شده میان هیات‌های روسیه و اوکراین در تاریخ ۲۹مارس (۱۰فروردین) ۲۰۲۲ در استانبول اظهار کرد: مذاکرات جدید باید براساس توافقاتی که در آن زمان در شهر اروپایی ترکیه حاصل شد صورت پذیرد ولی توافقات انجام‌شده در آن زمان باید با واقعیت‌های امروزی منطبق شود.

روسیه شروط مذاکرات را اعلام کرد
اگرچه سخنگوی کرملین بیان می‌کند که درحال‌حاضر هیچ دلیلی برای انجام مذاکرات بین مسکو و کی‌یف وجود ندارد اما وزیر امورخارجه این کشور در گفت‌وگویی دیگر از اعلام شروط مذاکرات صلح با اوکراین خبر می‌دهد.
وزیر خارجه روسیه پنج‌شنبه‌شب در مصاحبه با خبرنگار آمریکایی شروط حل‌وفصل صلح‌آمیز جنگ اوکراین را اعلام کرد. سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه  پنج‌شنبه‌شب گذشته در مصاحبه با تاکر کارلسون، خبرنگار مشهور آمریکایی شروط مسکو برای پایان صلح‌آمیز درگیری‌ها با اوکراین را اعلام کرد. وی دراین‌باره تاکید کرد تنها در صورتی که کی‌یف علاقه خود را برای عضویت در ناتو کنار بگذارد، حل مسالمت‌آمیز درگیری‌ها ممکن می‌شود. لاوروف اعلام کرد: «ناتو به‌هیچ‌وجه. نه مقرهای نظامی، نه مانور نظامی در خاک اوکراین با مشارکت نیروهای خارجی. این مسئله‌ای است که رییس‌جمهور روسیه پوتین آن را تکرار کرده است.» وزیر خارجه روسیه همچنین باتوجه‌به «واقعیت‌ها در زمین» و درنظرگرفتن و پذیرش پیشروی‌های روسیه اشاره کرد. وی همچنین قوانین محدودکننده زبان روسی، فرهنگ و رسانه‌های آن و همچنین کلیساهای ارتدکس در اوکراین را «غیرقابل قبول» خواند.
به گزارش رسانه‌های مختلف، شروط مطرح‌شده ازسوی لاوروف به شرح زیر است:
۱. عدم عضویت در ناتو و همکاری نظامی با این ائتلاف
۲. درنظرگرفتن پیشروی‌های روسیه در جنگ و چهار منطقه جدید که پس از رفراندوم عضو فدراسیون روسیه شدند (دونتسک، لوهانسک، خرسون و زاپروژیه.)
۳. لغو فرمان زلنسکی مبنی بر ممنوعیت مذاکره با پوتین
۴. کنار گذاشتن سیاست‌های ضدروسی و روس‌هراسی ازسوی اوکراین
وزیر خارجه روسیه همچنین اعلام کرد که مسکو آماده است تا در کنار دیگر کشورها تضمین‌های امنیتی لازم را برای اوکراین فراهم کند. پیش از این مسکو علاوه‌بر عدم عضویت در ناتو و پذیرش امتیازات ارضی، خواستار لغو تحریم‌ها علیه روسیه ازسوی کشورهای غربی شده بود.

ادعای ترامپ درباره پایان‌دادن فوری به جنگ در اوکراین
درمورد تاثیر احتمالی دونالد ترامپ بر این جنگ، باید گفت که پیروزی او در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا ممکن است رویکرد سیاست خارجی ایالات‌متحده نسبت‌به اوکراین تغییر کند. ترامپ در گذشته انتقاداتی از حمایت‌های گسترده آمریکا از اوکراین داشته و ممکن است بخواهد روابط نزدیک‌تری با روسیه برقرار کند. این تغییر ممکن است بر روحیه اوکراین و همچنین توازن قدرت در میدان جنگ تاثیر بگذارد. البته ادعای او برای پایان‌دادن فوری به جنگ با اوکراین واکنش‌های متعددی به همراه داشته است.
سفیر روسیه در لندن روز جمعه در مصاحبه‌ای با بیان اینکه جنگ در اوکراین پیچیده‌تر از آن است که طبق ادعای دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری منتخب آمریکا ظرف مدت کوتاهی حل‌وفصل شود، افزود که مسکو از طرح‌های واقع‌بینانه در این زمینه استقبال می‌کند. اندره کلین در گفت‌وگو با شبکه رادیویی ال‌بی‌سی گفت: به نظرم تیم ترامپ به این نتیجه رسیده‌اند که موضوع پیچیده‌تر از آن است که ظرف ۴۸ساعت حل‌وفصل شود. ما با آنها و آنها هم با ما تماسی نداشتند اما درک می‌کنیم که آنها به‌دنبال سناریوهایی در این زمینه هستند. وی با بیان اینکه این سناریوها باید واقع‌بینانه باشند، افزود: ما به‌دنبال وقفه در جنگ نیستیم، بلکه درصدد رسیدن به یک راه‌حل جامع هستیم. دیپلمات ارشد روسیه در انگلیس درباره آخرین تحولات جنگ در اوکراین گفت: ما به‌سرعت از شرق به غرب و جنوب اوکراین در حال پیشروی هستیم و هر ماه سرزمین‌های بیشتری را آزاد می‌کنیم.
او در پاسخ به این سوال که آیا روسیه در حال پیروزی در جنگ است افزود: بله چون اوکراین نه فقط سلاح، بلکه سرباز هم کم آورده است و منابعی برای جنگیدن ندارد؛ البته همانطور که رییس‌جمهوری ما اعلام کرد، هدف ما فقط آزادی چهار استان در اوکراین است. کلین درعین‌حال گفت که ادامه جنگ پس از «آزادسازی چهار استان» اوکراین به واکنش دولت مستقر در کی‌یف بستگی دارد.
مجری ال‌بی‌سی در ادامه این مصاحبه پرسید: شما پیشتر اعلام کردید که انگلیس به دلیل ارسال موشک‌های استورم شادو (سایه طوفان) به اوکراین، به‌طور مستقیم در جنگ دخالت دارد. این مسئله چه پیامدهایی برای انگلیس در پی خواهد داشت؟
سفیر روسیه در لندن پاسخ داد: انگلیس تعداد زیادی تجهیزات، سرباز و متخصص به اوکراین فرستاده و این سوال مطرح است که چرا لندن در این جنگ دخالت می‌کند؟ شلیک موشک‌های «استورم شادو» ازسوی اوکراین، بدون مشورت نظامی انگلیس امکان‌پذیر نیست. به نظر می‌رسد که انگلیس درگیر یک جنگ نیابتی علیه روسیه است و ما این را به‌خوبی درک می‌کنیم. وی افزود: ما با انگلیس نمی‌جنگیم اما من معتقدم که این کشور به همراه اوکراین درحال حمله به سرزمین ماست.
در نهایت، وضعیت جنگ میان روسیه و اوکراین به‌شدت وابسته به تحولات داخلی هر دو کشور و همچنین واکنش‌های بین‌المللی خواهد بود. ادامه حمایت‌های غرب از اوکراین و همچنین تغییرات سیاسی در روسیه و ایالات‌متحده می‌تواند تاثیرات عمیقی بر آینده این جنگ داشته باشد. جنگ اوکراین در پی بی‌توجهی غرب نسبت‌به نگرانی‌های امنیتی مسکو درباره گسترش مرزهای ائتلاف نظامی ناتو (سازمان پیمان آتلانتیک شمالی) کلید خورد. مسکو در پی نادیده گرفتن دغدغه‌های امنیتی خود از سوی غرب و به‌ویژه آمریکا در پنجم اسفند ۱۴۰۰ به اوکراین حمله کرد.
طی این مدت کشورهای عضو ناتو با کنار گذاشتن گزینه دیپلماتیک برای برقراری صلح، با حمایت‌های هنگفت نظامی از کی‌یف به این جنگ‌افروزی ادامه دادند و با تجهیز اوکراین به سلاح‌های پیشرفته‌تر و سنگین‌تر نظامی، آشکارا سیاست تحریک کرملین را دنبال می‌کنند.
این درحالی است که انگلیس از زمان آغاز جنگ اوکراین، به بازیگر فعالی در عرصه این نبرد تبدیل شده و با اتخاذ مواضع ضد روسی، ارسال تسلیحات و تجهیزات نظامی و اعمال تحریم علیه روسیه به تنش و درگیری‌ها دامن زده است. این کشور تاکنون صدها شهروند و سازمان دولتی روسیه را تحریم کرده است.