آگاه: آیین اختتامیه این جشنواره در تالار وحدت با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، رییس سازمان سینمایی و رییس مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی که دبیری جشنواره هم عهده‌دار است برگزار شد. برگزیدگان هجدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند را ایران به شرح زیر است:
جوایز بخش بین‌الملل:
دیپلم افتخار بخش مسابقه غزه، فلسطین، مقاومت هجدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران به فیلم «بلوار بیروت» به کارگردانی فرح الهاشم از کشور لبنان اهدا شد.
جایزه ویژه هیات داوران در بخش مسابقه غزه، فلسطین، مقاومت شامل جایزه نقدی ۵۰۰دلار، تندیس و لوح افتخار به فیلم «استرداد با تاخیر» به کارگردانی عبدالله معطان از کشور فلسطین تعلق گرفت.
جایزه بهترین فیلم این بخش شامل جایزه نقدی ۱۰۰۰دلار، لوح افتخار و تندیس جشنواره به فیلم «فریم‌های فلسطینی» به کارگردانی سعید فرجی از ایران اهدا شد. دیپلم افتخار فیلم کوتاه در بخش بین‌الملل به فیلم «بروکسل در نمای نزدیک» به کارگردانی ایلیا سیرچنکو از بلژیک اهدا شد. لوح افتخار فیلم کوتاه در بخش بین‌الملل نیز به فیلم «خاطرات عمیق» به کارگردانی رافائل کیروگا از مکزیک اهدا شد.
جایزه ویژه هیات داوران شامل جایزه نقدی، تندیس و لوح جشنواره در بخش فیلم کوتاه مسابقه بین‌الملل به فیلم «با قید محرمانگی» به کارگردانی شروین وحدت و پیام عزیزی از ایران اهدا شد.
جایزه بهترین فیلم کوتاه مسابقه بین‌الملل شامل ۸۰۰دلار، تندیس و لوح جشنواره به فیلم «سفر با پای برهنه» به کارگردانی بیجوی چادهری از هند اهدا شد. لوح افتخار بخش نیمه بلند مسابقه بین‌الملل به فیلم «تورگی» به کارگردانی توفیق حیدری از ایران تعلق گرفت. لوح افتخار بخش نیمه بلند مسابقه بین‌الملل به فیلم «سل» به کارگردانی زهره البودی از سوریه تعلق گرفت. بهترین فیلم نیمه‌بلند مسابقه بین‌الملل به فیلم «ناگفته» به کارگردانی ماچی آدامک از لهستان اهدا شد.
در بخش بلند مسابقه بین‌الملل لوح افتخار این بخش به فیلم «خاطرات بی‌رحم» به کارگردانی پائولا رودریگز سیکرت از آرژانتین و شیلی تعلق گرفت. جایزه ویژه هیات داوران در بخش بلند مسابقه بین‌الملل به فیلم «کابین» به کارگردانی یاسر خیر از ایران اهدا شد. همچنین بهترین فیلم بلند در بخش مسابقه بین‌الملل به فیلم «نون زنجبیلی برای پدرم» به کارگردانی آلینا مصطفینا از قزاقستان اهدا شد.
جوایز بخش آوینی:
تندیس برنزی شهیدآوینی به همراه لوح افتخار به فیلم «خط القعر» به کارگردانی فرشاد اکتسابی اهدا شد.
تندیس نقره‌ای شهیدآوینی به همراه لوح افتخار به فیلم «آلبوم خانوادگی من» به کارگردانی محمدرضا نوروزبیگی اهدا شد. تندیس طلایی شهید آوینی به همراه لوح افتخار به فیلم «سنگر هفت تپه» به کارگردانی علی زهیری اهدا شد.
جایزه ویژه دبیر:
جایزه ویژه دبیر در بخش شهید آوینی به زهرا فتاحیان شخصیت فیلم «یک وجب خاک» به کارگردانی نیما مهدیان اهدا شد.
جوایز بخش مسابقه ملی:
در بخش بهترین کارگردانی فیلم مستند کوتاه تندیس جشنواره و دیپلم افتخار بهترین کارگردانی به سارا طالبیان برای فیلم «آبه» تعلق گرفت.
تندیس جشنواره و دیپلم افتخار بهترین کارگردانی فیلم مستند نیمه‌بلند به «سرزمین آتش» به کارگردانی سجاد ایمانی اهدا شد.
تندیس جشنواره و دیپلم افتخار بهترین پژوهش فیلم مستند به فرشاد اکتسابی برای فیلم «خط القعر» تعلق گرفت.
در بخش بهترین نویسنده و گوینده گفتار متن؛ تندیس جشنواره و دیپلم افتخار بهترین گفتار متن و گویندگی به محبوبه زارعی برای نویسندگی و ابوالفضل جلیلی برای گویندگی فیلم «چمدان آبی» اهدا شد.
در بخش بهترین صدا نیز تندیس جشنواره و دیپلم افتخار به گیسو آزادروش برای صداگذاری فیلم «لب شور» اهدا شد.
تندیس جشنواره و دیپلم افتخار بهترین موسیقی متن، ضمن تقدیر از آرمان موسی‌پور به محمدمهدی باطنی برای موسیقی فیلم «فاطمی» اهدا شد.
در بخش بهترین تدوین فیلم، ضمن تقدیر از مستانه مهاجر برای تدوین فیلم مستند «رخ»، تندیس جشنواره و دیپلم افتخار بهترین تدوین به محمد طالبی برای فیلم «سفرنامه عراق عجم» اهدا شد.
تندیس جشنواره و دیپلم افتخار بهترین تصویربرداری به محمدرضا تیموری برای فیلم‌های «اجاق‌نواز» و «رخ» اهدا شد.
تندیس جشنواره و دیپلم افتخار جایزه ویژه هیات داوران به حبیب علوانی برای کارگردانی فیلم «آدریانا مسافری از ایتالیا» اهدا شد.
با حضور زینب سلیمانی، سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رائد فریدزاده رییس سازمان سینمایی جایزه سرباز وطن به فیلم «جمال» به کارگردانی محمد منصور اهدا شد.
تندیس جشنواره و دیپلم افتخار به فیلم «رخ» به کارگردانی سام کلانتری تعلق گرفت.
در بخش بهترین فیلم، نشان فیروزه، تندیس جشنواره و دیپلم افتخار به محمد کارت برای تهیه‌کنندگی فیلم‌های «تورگی» و «آسانسور» اهدا شد.
جایزه ویژه دبیر جشنواره به فیلم «پلوره» به کارگردانی علی احمدی زرین‌کلایی اهدا شد.
دومین جایزه ویژه دبیر جشنواره به مصطفی حائری شخصیت فیلم «کیمیاگر» به کارگردانی مصطفی شبان اهدا شد.
جایزه بهترین فیلم تماشاگران:
جایزه بهترین فیلم از نگاه تماشاگران نیز به فیلم «تورگی» به کارگردانی توفیق حیدری و تهیه‌کنندگی محمد کارت تعلق گرفت.
گلایه دبیر جشنواره نزد وزیر ارشاد
محمد حمیدی‌مقدم، دبیر جشنواره در مراسم اختتامیه جشنواره به نکات جالبی اشاره و در حضور وزیر ارشاد نسبت‌به کمبود بودجه هم گلایه کرد.
وی گفت: «سینماحقیقت» به‌واسطه نمایش آثار جسورانه و واقع نما زنده است و مخاطب امروز انتظار دارد تصویری از جامعه‌اش را در فیلم‌ها ببیند. این رویداد نشان داد سینمای مستند ایران، نیازمند مدارا و سعه صدر مسئولان و مدیران و گروه‌هایی است که نمایش بعضی فیلم‌ها را نپسندیدند. اینجا، فضایی برای تعامل، آموختن و شنیدن صداها و نظرات مختلف است. «سینماحقیقت» می‌تواند تریبونی باشد تا کاستی‌ها و مشکلات را روایت کرده و برای حل آنها چاره‌اندیشی کنیم.
حمیدی‌مقدم در ادامه خطاب به سیدعباس صالحی، وزیر ارشاد عنوان کرد: امسال برای ششمین‌بار به‌عنوان دبیر جشنواره «سینماحقیقت» از مشکلات خانواده بزرگ سینمای مستند ایران، از کمبود بودجه، مشکلات مادی و معنوی گلایه می‌کنم. به این موضوع به‌طور ویژه نگاه کنید. سینمای مستند، بیش از هر چیز به حمایت مادی و معنوی نیازمند است تا همچنان سرمنشأ خلق آثاری بکر و نوآورانه باشد.
دبیر هجدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران در پایان گفت: «سینماحقیقت» فرصتی است برای طرح یک پرسش مبنی بر اینکه سهم هر یک از ما در بیان واقعیت و کشف حقیقت چقدر است؟
از حرف و سخن‌های مدیران و مسئولان که بگذریم از نظر بسیاری از مخاطبان و فیلمسازان، هجدهمین دوره جشنواره سینما حقیقت جزو دوره‌های موفق به شمار می‌آید هم به لحاظ حضور موفق فیلم‌های فراوان و هم از لحاظ حضور علاقه‌مندان به این سینما.
مدیران فیلمی را که حرف مهم دارد دوست ندارند
عارف افشار، مستندسازی که در دوره‌های مختلف جشنواره سینما حقیقت حضور داشته و در این دوره هم با فیلم «ضد قهرمان» حضور پررنگ داشت در گفت‌وگو با «آگاه» گفت: به نظرم مهم‌ترین ویژگی این دوره جشنواره حضور اقشار مختلف مستندساز بود؛ هم نسل‌های قدیمی و فیلمسازان نامدار این حوزه حضور داشتند هم جوان‌ترها که تازه به کار ساخت مستند روی آوردند و از این جهت می‌توان این دوره از جشنواره را موفق دانست.
وی با اشاره اینکه «ضد قهرمان» فقط نامزد بهترین فیلم شد اما جایزه‌ای دریافت نکرد، توضیح داد: اعتراضی به داوری‌ها ندارم چون به نظرم تاثیری هم ندارد اما تجربه به من نشان داده که مدیران و مسئولان کشورمان، فیلمی که حرف مهم داشته باشد دوست ندارند؛ به این ترتیب، چنین نگاهی در داوری‌ها هم تاثیر می‌گذارد.
افشار درخصوص تفاوت این مستند با سایر مستندهایی که با امثال چنین موضوعاتی ساخته شده، بیان کرد: تنها تفاوت این مستند با سایر مستندها این است که من ساختم پس با عینک و دیدگاه من به موضوع نگاه شده است. کارگردان مستند «برزخی‌ها» درخصوص مشارکت سازمان اوج در ساخت این مستند گفت: «اوج» فقط حامی مالی مستند است و در ساخت و موضوع دخل و تصرفی نداشته است.
این فیلمساز در پایان اظهار امیدواری کرد که بتواند مستند «ضد قهرمان» را از طریق مناسب اکران عمومی کند تا هرکسی که علاقه‌مند به دیدن آن است به تماشایش بنشیند ولی تحقق این اتفاق مشروط به همراهی مدیران دولتی و دستگاه‌های نظارتی است که امیدوارم هرچه زودتر رخ دهد.
اما نکته دیگری که درمورد هجدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران وجود داشت تنوع و تکثر موضوع و حضور فیلم‌هایی با موضوع جسورانه بود؛ فیلم‌های این دوره از جشنواره از نظر سوژه جدی‌تر و جسورتر شده بودند و خوش‌ساخت‌تر نیز بودند و شاید همین موضوع باعث شد رقابت جدی‌تری در جشنواره شکل بگیرد و مخاطبان به دیدن فیلم‌ها بیشتر ترغیب شوند، نمونه این موضوع نیز چند سانس فوق‌العاده و سالن‌های پر از جمعیت برای برخی از فیلم‌ها بود.فیلم‌های جسور در جشنواره امسال کم نبودند؛ از فیلمی که سعی داشت به لایه‌های زیرین رفتاری دهه‌هشتادی‌ها نفوذ کند تا فیلمی که تبعات ناشی از اعتیاد را به‌صورت کاملا واضح و عیان نشان می‌داد و حتی فیلمی درباره اتفاقات سال ۱۴۰۱ (که بنابر دلایلی اجازه پخش پیدا نکرد)ورود این آثار به جشنواره از این جهت اتفاق قابل‌تأملی است که بار دیگر رسالت پیشرو بودن در سینمای مستند را نشان می‌دهد، حتما نقدهایی به این آثار و نوع پرداخت آنان به سوژه‌ها وجود دارد و بدون شک بسیاری از آنها را نتوان در تلویزیون یا حتی محافل عمومی‌تر نشان داد اما ذات پرداختن به این موضوعات و ساخت فیلم از این چالش‌های اجتماعی که بسیاری از آنها آرام‌آرام از زیرزمینی به روزمینی بودن در حال تغییر هستند، اقدام قابل‌توجهی است.فراموش نکنیم که آثار مستند همیشه به‌عنوان یک راهنما برای مراکز و پژوهشگران حوزه‌های اجتماعی محسوب می‌شده است و نقش بسزایی در معرفی آسیب‌های اجتماعی داشته است؛ بنابراین پرداخت به این موضوعات و رساندن آنها به دست متولیان امر، موضوع مهمی است.