آگاه: باتوجه‌به تقارن ماه مبارک رمضان و عید نوروز امسال، چگونه می‌توانیم حرمت ماه رمضان را حفظ کنیم و درعین‌حال از فضای نوروز نیز لذت ببریم؟
ماه رمضان و عید نوروز، هر دو بر مفاهیمی، چون نیکی، صله‌رحم، بخشش و تجدید حیات تأکید دارند. این ایام می‌توانند مکمل یکدیگر باشند و به‌جای ایجاد دوگانگی، فرصتی برای تعمیق ارزش‌های اخلاقی و معنوی فراهم کنند. تقارن ماه رمضان و نوروز امسال، فرصتی استثنایی است که می‌توانیم از آن برای تلفیق معنویت و شادی استفاده کنیم. اما برای حفظ حرمت ماه رمضان، باید به چند نکته مهم توجه داشته باشیم. اولین و مهم‌ترین نکته، اولویت‌دهی به عبادت و روزه‌داری است. ماه رمضان، ماه مهمانی خداست و باید در این ماه، بیشترین توجه ما به عبادت و تقویت معنویات باشد. حتی در ایام نوروز، باید برنامه‌ریزی کنیم تا سحر و افطار را به‌موقع انجام دهیم و در مراسم معنوی مانند نماز جماعت و دعاهای دسته‌جمعی شرکت کنیم.
دید و بازدیدهای نوروزی بخشی جدایی‌ناپذیر از این ایام است. چگونه می‌توانیم این سنت را در کنار روزه‌داری انجام دهیم؟
دید و بازدیدهای نوروزی بسیار ارزشمند هستند، اما باید زمان آنها را به گونه‌ای تنظیم کنیم که با ساعات افطار و سحر تداخل نداشته باشد؛ به‌عنوان‌مثال، می‌توانیم پس از افطار و نماز مغرب و عشا، به دیدار دوستان و اقوام برویم. این کار باعث می‌شود هم از فضای نوروز لذت ببریم و هم به وظایف دینی خود عمل کنیم. افزایش هزینه‌ها نباید باعث شود از سنت‌های پسندیده مانند افطاری دادن یا دیدوبازدیدهای نوروزی فاصله بگیریم. افطاری‌های ساده و صمیمی و پرهیز از تجملات می‌تواند هم جنبه معنوی ماه رمضان را حفظ کند و هم از هزینه‌های غیرضروری در نوروز بکاهد. نوروز و رمضان هر دو بر احسان و کمک به نیازمندان تأکید دارند. این ایام فرصت مناسبی است تا علاوه بر دیدوبازدید، به فکر کسانی باشیم که در شرایط اقتصادی دشوار قرار دارند و با کمک‌های هرچند کوچک، شادی را به خانه‌هایشان ببریم.
شادی و نشاط در نوروز، بخشی از فرهنگ ماست. چگونه می‌توانیم این شادی را با فضای معنوی ماه رمضان هماهنگ کنیم؟
شادی و نشاط در نوروز، به‌خودی‌خود اشکالی ندارد اما باید مراقب باشیم که این شادی با روحیه ماه رمضان مغایرت نداشته باشد. بهتر است از برنامه‌هایی که با فضای معنوی ماه رمضان سازگار نیستند، مانند موسیقی‌های نامناسب یا مجالس شادی افراطی، خودداری کنیم.
مهمانی و دورهمی‌ها ساده برگزار شود تا به حرمت این ماه خللی وارد نشود. ماه رمضان فرصتی است برای خودسازی و تقرب به درگاه الهی و همزمانی این ماه با نوروز، آزمونی بزرگ برای نشان‌دادن التزام عملی به ارزش‌های دینی است.
در سفرها چطور باید رعایت کرد؟
سفرکردن در ماه رمضان مکروه است، نه حرام اما بهتر است که خانواده‌ها با برنامه‌ریزی صحیح، سفرهای کوتاه‌تری را انتخاب کنند تا فرصت روزه‌داری را از دست ندهند. همچنین رعایت حرمت این ماه در اماکن عمومی و پرهیز از روزه‌خواری در ملأعام، نشانه احترام به ارزش‌های دینی و اجتماعی جامعه است.
برای آن دسته از خانواده‌هایی که قصد سفر دارند، می‌توان برنامه‌هایی ترتیب داد که فرزندان هم تفریح کنند و هم با جلوه‌های معنوی این ایام آشنا شوند. بازدید از اماکن مذهبی، مناطق دیدنی شهر و برنامه‌های فرهنگی می‌تواند ضمن ایجاد لحظاتی خوش، ارزش‌های دینی را نیز در ذهن کودکان و نوجوانان تثبیت کند.
رعایت حرمت روزه‌داران در سفرهای نوروزی ضروری است. حتی اگر فردی بنا بر ضرورت شرعی روزه نیست، باید از خوردن و آشامیدن در انظار عمومی خودداری کند. بهتر است سفرها به گونه‌ای تنظیم شوند که انجام اعمال عبادی مانند نمازهای واجب و افطار و سحر دچار مشکل نشود. با مدیریت صحیح زمان می‌توان بین سفر و بهره‌مندی از معنویت این ماه تعادل برقرار کرد.
پرهیز از اسراف و تجمل‌گرایی
ماه رمضان به‌عنوان ماه مهمانی خدا، باید در اولویت قرار گیرد. حتی در ایام نوروز، روزه‌داری و عبادت باید به‌عنوان اصلی‌ترین وظیفه دینی هر مسلمان در رأس برنامه‌های او قرار گیرد. برنامه‌ریزی برای سحر و افطار، شرکت در مراسم معنوی مانند نماز جماعت و دعاهای دسته‌جمعی، و تلاوت قرآن می‌تواند به حفظ فضای معنوی این ماه کمک کند.
اما از سوی دیگر، دید و بازدیدهای نوروزی بخشی جدایی‌ناپذیر از این ایام است. برای حفظ حرمت ماه رمضان، بهتر است زمان این دید و بازدیدها به‌گونه‌ای تنظیم شود که با ساعات افطار و سحر تداخل نداشته باشد؛ به‌عنوان‌مثال، می‌توان پس از افطار و نماز مغرب و عشا، به دیدار دوستان و اقوام رفت. این کار باعث می‌شود هم از فضای نوروز لذت ببریم و هم به وظایف دینی خود عمل کنیم.
یکی از آموزه‌های مهم ماه رمضان، پرهیز از اسراف و توجه به نیازمندان است. در ایام نوروز نیز بهتر است از تجمل‌گرایی و اسراف در تهیه غذاها و هدایا خودداری شود. می‌توان بخشی از هزینه‌های نوروزی را به امور خیریه و کمک به نیازمندان اختصاص داد. این کار نه‌تنها حرمت ماه رمضان را حفظ می‌کند، بلکه به سنت‌های نیکوکاری در نوروز نیز احیا می‌بخشد.
شادی و نشاط در نوروز، بخشی از فرهنگ ماست اما این شادی باید به گونه‌ای باشد که با فضای معنوی ماه رمضان سازگار باشد. بهتر است از برنامه‌هایی که با روحیه ماه رمضان مغایرت دارد، مانند موسیقی‌های نامناسب یا مجالس شادی افراطی، خودداری شود. به‌جای آن، می‌توان از برنامه‌های فرهنگی و معنوی مانند شعرخوانی، قصه‌گویی و جلسات تفسیر قرآن استفاده کرد.
این را باید در خاطر داشت که روزه‌داری در ماه رمضان نیازمند توجه به سلامت جسمی و روحی است. در ایام نوروز، بهتر است از خوردن غذاهای سنگین و پرچرب در وعده‌های سحر و افطار خودداری شود. همچنین، استراحت کافی و مدیریت انرژی در طول روز می‌تواند به روزه‌داران کمک کند تا هم از فضای نوروز لذت ببرند و هم به وظایف دینی خود عمل کنند.
نظر شما