آگاه: موضعگیری دولت بایدن در برابر سوریه جدید را میتوان از خلال اظهارنظرهای جو بایدن و اعضای دولتش که بهزودی از کاخ سفید وداع میکنند در رابطه با سوریه و آینده آن، بررسی کرد.
شاید مهمترین موضوعی که موجب نگرانی آمریکا از تحولات سوریه است و تکیهگاه دغدغههای بعدی این کشور در رابطه با سوریه به شمار میرود، بحث حفظ ثبات و امنیت در سوریه پس از سقوط دولت اسد باشد. اظهارنظرهای مختلفی ازسوی مقامهای آمریکایی در این زمینه صورت گرفته است. یکی از نکاتی که در اغلب موضعگیریهای اعضای دولت بایدن مورد تاکید قرار گرفت، حمایت از روند مسالمتآمیز قدرت با مشارکت همه گروههای سیاسی و بر اساس قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت سازمان ملل متحد است. این موضوع یکی از محورهای گفتوگوی تلفنی جو بایدن با پادشاه اردن بود که در نهم دسامبر ۲۰۲۴ (۱۹آذر) صورت گرفت.
همچنین، آنتونی بلینکن، وزیر امورخارجه آمریکا دهم دسامبر (۲۰آذر)، در بیانیهای که با عنوان «مردم سوریه در مورد آینده سوریه تصمیم خواهند گرفت» منتشر کرد، بر حمایت از این قطعنامه تاکید کرد. در بیانیه پایانی گروه۷ نیز که در ۱۲دسامبر (۲۲آذر) برگزار شد نیز قطعنامه ۲۲۵۴ مورد تاکید قرار گرفت.
به گفته مقامهای دولت بایدن، حفظ ثبات در سوریه منوط به حفظ امنیت و آزادی اقلیتهای قومی و مذهبی این کشور و مشارکت آنها در روند انتقال قدرت است. در این راستا، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی بایدن در نشستی که ۸دسامبر ۲۰۲۴ (۱۸آذر) در انجمن دفاع ملی ریگان داشت، سه اصل را در رابطه با سیاست آمریکا در سوریه مورد تاکید قرار داد که سومین آنها، تاکید بر حمایت اقلیتهای قومی و مذهبی بود. وی گفته بود: روند انتقال قدرت نباید به شکلی صورت بگیرد که دسترسی غیرنظامیان به ملزومات اولیه زندگی و امنیت جانی و مالی اقلیتهای قومی و مذهبی در سوریه حفظ شود.
اقدامات آمریکا به این مواضع بسنده نشد و در بیستم دسامبر (۳۰آذر)، باربارا لیف، راجر کارستنز (فرستاده ویژه ریاستجمهوری در امور گروگانها) و دانیل روبینشتاین به دمشق، سوریه سفر کردند تا با مردم سوریه، از جمله اعضای جامعه مدنی و دیگران، در مورد دیدگاه آنها برای آینده سوریه گفتوگو کنند.
آنها همچنین با نمایندگان هیات تحریر الشام دیدار کردند تا در مورد اصول انتقال قدرت مشترک بین ایالاتمتحده و شرکای منطقهای بحث کنند. در این دیدار، باربارا لیف بر حمایت کامل ایالاتمتحده از انتقال سیاسی فراگیر، تحت رهبری و مالکیت گروههای سوری و فرآیندی که به ایجاد حکومتی معتبر، فراگیر و غیرفرقهای منتهی میشود که استانداردهای بینالمللی شفافیت و پاسخگویی را بر اساس روح قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت سازمان ملل متحد، محقق کند، تاکید کردند.
روشنگری رهبر انقلاب از دوره جدید سوریه
رهبر انقلاب ۲۱آذر در دیدار هزار نفر از قشرهای مردم به تبیین نقش آمریکاییها در تحولات سوریه پرداختند و با اشاره به اعلام رسمی آمریکا مبنی بر حمله به ۷۵نقطه سوریه در یکی دو روز اول حوادث، گفتند: صهیونیستها هم علاوه بر هدف قراردادن صدها نقطه، سرزمینهای سوریه را اشغال و تانکهای خود را به دمشق نزدیک کردند و آمریکا که در حوادث مرزیِ بسیار کوچکتر در دیگر کشورها حساسیت فراوانی از خود نشان میدهد، نه فقط اعتراض نمیکند بلکه کمک هم کرده است.
آیا این واقعیات نشاندهنده دست آنها در حوادث سوریه نیست؟
بااینحال در دوره جدید سوریه، رسانههای اپوزیسیون و غربیها مدعی شدند که این تحولات سایه سنگین بر جمهوری اسلامی ایران خواهد انداخت و مقاومت را با چالش مواجه میکند!
اکنون که ۴۱روز از سقوط دولت در سوریه میگذرد و تحلیلها همچنان حول و حوش دمشق در عصر جدید داغ است، در گفتوگو با یک عضو مجلس خبرگان رهبری به بررسی تفاوتهای بنیادی ایران و سوریه و اهمیت مقاومت اسلامی پرداختهایم.
حجتالاسلام غلامرضا مصباحیمقدم ضمن اشاره به تفاوتهای بنیادین میان این دو کشور، اهمیت انقلاب اسلامی ایران و دستاوردهای آن را تشریح کرد و دلایل بیاعتبار بودن برخی مقایسههای انجامشده را برشمرد.
وی با تاکید بر سابقه تاریخی ایران و ریشههای تمدنی آن، انقلاب اسلامی را نقطه عطفی در تاریخ معاصر کشور دانست و گفت: «این انقلاب، صددرصد مردمی بود و بدون حضور گسترده مردم در خیابانها و حمایت از امام خمینی(ره)، پیروزی ممکن نبود.
مردم ایران، با ایثار و جانفشانی، رژیم شاهنشاهی را سرنگون کردند و پایههای نظام جمهوری اسلامی را بنا نهادند.»
عضو مجلس خبرگان رهبری همچنین به توطئههای متعدد پس از انقلاب از جمله شورشهای قومی در مرزهای کشور و کودتاهای ناکام اشاره و تأکید کرد: این توطئهها، بهجای تضعیف ملت، ایران را مقاومتر و ضدضربهتر کرد.
جنگ تحمیلی نیز که با حمایت آمریکا و بیش از ۴۰ کشور علیه ایران آغاز شد، نشاندهنده ایستادگی بینظیر مردم و نیروهای مسلح بود؛ جنگی که حتی یک وجب از خاک ایران را به دشمن واگذار نکرد.
تفاوتهای بنیادین ایران و سوریه
مصباحیمقدم با اشاره به وضعیت سوریه، تصریح کرد: وضعیت سوریه با ایران قابل مقایسه نیست. سوریه از زمان حکومت حافظ اسد، با چالشهای داخلی و خارجی متعددی روبهرو بوده است. اکثریت اهل سنت این کشور در تصمیمگیریهای سیاسی نقش کمرنگی داشتند و از سوی دیگر، اشغال بلندیهای جولان ازسوی رژیم صهیونیستی و حملات مداوم به زیرساختهای این کشور، نشان از آسیبپذیری ساختاری آن دارد. وی افزود: در سال ۲۰۱۱، با شکلگیری داعش و حمایت آمریکا از این گروه تروریستی، چیزی نمانده بود که دولت سوریه سقوط کند. کمکهای ایران، بهویژه حمایتهای شهید سلیمانی و تشکیل نیروهایی مشابه حشدشعبی در سوریه، توانست رژیم بشار اسد را از فروپاشی نجات دهد و موجب شکست داعش شود.
وحدت ملی؛ رمز استحکام ایران
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با تاکید بر وحدت ملی در ایران اظهار کرد: ایران از اقوام مختلف ترک، کرد، بلوچ، لر، عرب و دیگر گروهها تشکیل شده اما همه این اقوام در کنار یکدیگر پشتیبان نظام جمهوری اسلامی هستند. ما هیچگونه مطالبه قومی حلنشدهای نداریم و وحدت ملی عامل اصلی استحکام کشور است. مصباحیمقدم با اشاره به تفاوتهای ساختاری میان ایران و سوریه، خاطرنشان کرد: ایران با جمعیتی ۸۷میلیونی و برخورداری از نیروهای مسلح قدرتمند شامل سپاه، ارتش، بسیج و نیروی انتظامی، یکپارچگی و آمادگی کامل برای دفاع از خود دارد. این در حالی است که رژیم صهیونیستی بهطور مداوم زیربناهای سوریه را بمباران کرده و ضربات شدیدی به این کشور وارد آورده است.
وی، بر اهمیت آگاهی نسل جوان از فرهنگ و هویت ملی تاکید کرد و گفت: خانوادهها باید فرزندان خود را با انگیزههای ایراندوستی تربیت کنند. این امر نهتنها به تقویت هویت ملی کمک میکند، بلکه از مهاجرت نسل جوان نیز جلوگیری میکند.
عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به مسئولیت هنرمندان، نخبگان و نیروهای فرهنگی افزود: وظیفه ما این است که شرایط واقعی ایران را برای مخاطبان داخلی و خارجی تبیین کنیم تا از ایجاد توهم و برداشتهای نادرست جلوگیری شود.
مصباحیمقدم ضمن قدردانی از مقاومت مردم و نیروهای مسلح ایران، اظهار امیدواری کرد که مسیر انقلاب اسلامی همچنان با ایستادگی و اتحاد ملت ادامه یابد و ایران بتواند الگویی برای سایر کشورهای منطقه و جهان باشد.